Het incomplete naslagwerk om online perverselingen te pareren

Selma Franssen • 12 nov 2013

Als je als vrouw een profiel op een willekeurige website zet, moet je je ook maar allerlei schunnigheden laten welgevallen. Uh, nee, vindt Selma Franssen. Ze baant zich een weg door de internetjungle van trollen, vieze mannetjes en eenzame cupido’s met bedenkelijke liefdesbetuigingen, en vindt een manier om met onzedelijke voorstellen af te rekenen zonder haar goede humeur te verliezen.

Tenzij je onder een steen woont ontkom je er niet aan: trollen, haters, creeps, stalkers en andere gefrustreerde mannen die, achter het masker van online anonimiteit, de vreemdste berichten sturen aan vrouwen die ze niet persoonlijk kennen. Denk aan Lauren Mulberry, de zangeres van Britse popband Chvrches, die onlangs een boekje opendeed over de dagelijkse portie haatmail die ze mag ontvangen. Of Caroline Criado-Perez, die campagne voerde om Jane Austen op het Britse pond-briefje te krijgen en werd getrakteerd op rapejokes nog maar te zwijgen.

Internetgremlins hebben opvoeding nodig

Ik vraag me altijd af: waar begint dit soort gedrag, gaan digitale dreigers direct op doodsverwensingen over, of gaat er een fase aan vooraf? Op die vraag leek ik het antwoord helaas al te kennen. Ondanks dat mijn online aanwezigheid niet zo groot is (ik zit bijvoorbeeld niet op Twitter), krijg ik op websites als Marktplaats.nl en CouchSurfing.org reacties van bedenkelijke aard. Dit is waar het begint en, zo hoop ik, waar we erger kunnen voorkomen. Het is hoog tijd om potentiële internetgremlins op te voeden voordat er water bij kan komen.

Om te beginnen een paar voorbeelden van irritant, maar nog redelijk onschuldig digitaal snelwegmisbruik. Ik verkocht kleding op Marktplaats.nl, waarbij ik foto’s van zomerjurkjes op hangers plaatste. Ik kreeg een bericht van een man die al die kleding wel van me wilde kopen, mits ik eerst een paar foto’s op Marktplaats zou zetten waarbij ik de jurkjes aan had en ze een beetje omhoog zou trekken.

Daten op niet-datingsites

Op Couchsurfing.org, een prima website totdat de organisatie for-profit werd en met Facebook in zee ging, stijgt het aantal leden dat zich aanmeldt met andere bedoelingen dan het vinden van een bank.

Voor wie de website niet kent: het is een community waar je je bank of logeerbed kunt aanbieden aan mensen die op reis zijn, of waar je onderdak bij locals op jouw reisbestemming kunt vinden. Ik zou nooit meer anders willen reizen; via CouchSurfing kwam ik op de mooiste plekken en de vrienden die ik via de site maakte zijn inmiddels op meerdere handen te tellen.

Ik krijg bijna elke dag een bericht via CouchSurfing, waarvan meer dan de helft jammer genoeg meer op een onhandige poging tot het strikken van een date lijkt, dan op een verzoek om op mijn bank te mogen neerploffen.

Hello I like ur picture

De inhoud van deze berichten varieert van “Hi ... I'm coming to Netherlands on 6 November... I want to see you:)” tot het meer hilarische, maar nog steeds totaal overbodige “I really loved your profile and would love see you in person. I play tennis professionally and it is tough always traveling alone all over the world, but you give me the feeling that you are a very special girl that I have a lot in common with. I know this is a shot in the dark message, but please let me know if you want to get together with me. I am looking forward to it amor. Besos!” Voor de duidelijkheid: ik kon NIETS ontdekken in het profiel van de afzender van het laatste bericht dat overeenkwam met het mijne. Ik ben niet bepaald geïnteresseerd in tennis of televisieseries en woon ook al jaren niet meer bij mijn ouders.

Vrouwen krijgen op sites als CouchSurfing, of digitale ontmoetingsplaats Meet Up, die vooral door expats zoals ikzelf gebruikt wordt, allerlei verzoeken toegestuurd die in het beste geval beter op een datingsite zouden passen en in het slechtste geval nergens ruimte zouden mogen krijgen.

Ik dacht, laat ik je eens een bericht sturen om je te laten weten dat ik je lelijk vind.

Ik vroeg me af hoe het eraan toe zou gaan op een echte datingsite. Ik meldde me op zo’n site aan met een vergelijkbaar profiel als dat wat ik op CouchSurfing.org heb, met de mededeling dat ik op zoek ben naar nieuwe vrienden. Tot mijn verbazing ging het er beschaafd aan toe: ik ontving een handjevol intelligente en doordachte berichten van keurige mannen die ik best in de supermarkt zou willen tegenkomen, in zoverre je dat kunt opmaken uit online interactie.

Het voelde een beetje als in de kroeg staan en in plaats van enkel flirterig geneuzel (waar op z’n tijd ook niets mis mee is natuurlijk), ineens deelgenoot te zijn van allemaal interessante gesprekken. Een herkenbare foto had ik niet geplaatst, alleen de obligate actiefoto van mezelf in een kajak, ergens ver weg op het water. Dat leidde tot slechts 1 geïrriteerd bericht van een mannelijke cupido met een shirtloze foto, die vriendelijk informeerde of de natuur me soms zo slecht bedeeld had dat ik me genoodzaakt zag mijn gezicht te verbergen.

Deleten en blokkeren

Om het experiment wat te intensiveren zette ik op een zaterdagavond een paar uur lang twee foto’s online. Toen ging het los, van schunnigheden en oneerbare verzoeken tot hatelijke opmerkingen over alles aan mezelf waar ik toch al onzeker over ben. Genieten! Ik gooide de foto’s subiet van de website af en deed wat ik op andere websites ook doe: ik vervloekte de boodschappers en drukte op delete en blokkeer. Een hele opluchting, maar toch voelde het niet helemaal goed.

Los van de verantwoordelijkheid van beheerders van websites om viespeuken terecht te wijzen en te verwijderen, kun je als ontvanger van dit soort berichten ook iets bijdragen aan de educatie van haters en ongewenste aanzoekers. In plaats van op mijn tong te bijten als ik weer in de prijzen val op CouchSurfing.org, stuur ik nu een bericht terug.

Trollen houden niet van zonlicht, hersenen en humor

Het kan heel simpel, met een reactie als: “Dit soort berichten zijn niet acceptabel en verspillen mijn tijd.” Meestal hoor ik niets terug, sommige mannen bieden hun excuses aan. Nog niemand reageerde met: “Je vergist je, ik ben jouw tijd zo erg waard!”.

Als ik een semi-romantisch bericht ontvang in de trant van “please let me know if you want to get together with me. I am looking forward to it amor. Besos” heb ik een antwoord in een Word-documentje klaar staan, dat ik alleen maar hoef te kopiëren en plakken.

De formule gaat als volgt: “Wow, ik ben zo blij dat je me mailde, jij en ik passen perfect bij elkaar: we houden allebei van … (hier vul ik iets in wat in het profiel van de afzender staat, bijvoorbeeld Top Gear en Belgisch bier). Ik stel voor dat je zo snel mogelijk hierheen komt, mijn moeder kan ook niet wachten om je te ontmoeten. Dit is precies de reden dat ik me op deze site had aangemeld en ik kan nauwelijks geloven dat we elkaar nu gevonden hebben.”

Nog geen enkele man reageerde met “Amor, mail me je adres en zeg dat je moeder het bier koud zet!”

We hoeven online perverselingen niet te accepteren, hoe onschuldig ze op het eerste gezicht ook lijken. Ik vind het heel vermakelijk om onhandige seksisten met humor te pareren. En dan pas te deleten.