Er is veel veranderd in de filmwereld

Femke Hurkmans over het TranScreen Filmfestival

In Amsterdam begint vandaag TranScreen, een uniek filmfestival met als thema trans*gender diversiteit. Tijdens dit unieke filmfestival kun je zowel lange en korte, mainstream en experimentele, als professionele en community films uit verschillende landen zien. Naast een bijzondere selectie aan films vinden er verschillende debatten, Q&A’s en feestjes plaats. Op deze manier probeert een groep gedreven mensen, waaronder Femke Hurkmans, zichtbaarheid te geven aan de veelzijdigheid van trans*genders en gender diverse personen.

TranScreen vindt voor de vierde keer plaats en wordt georganiseerd door een groepje vrijwilligers, waaronder ik zelf. Tijdens TranScreen zien wij, als gemeenschap, onszelf gerepresenteerd op het witte doek en is genderdiversiteit de norm. We leven natuurlijk dag in, dag uit in een binaire wereld en het is heerlijk om je dan even niet vreemd of bijzonder te voelen. Geen rariteiten, maar gewoon een groepje mensen in alle soorten en maten. Op TranScreen hoef je dan ook niet te kiezen naar welk toilet je gaat. Iedereen is welkom, hoe meer diversiteit hoe leuker. Uit de hele wereld komen filmmakers, curatoren en protagonisten naar ons festival. Ze houden een inleiding voor een film, cureren een volledig programma of zijn aanwezig voor Q&A’s en paneldiscussies.

We werken onder andere samen met AKS, het International Minorities Festival of Films-Art-Dialogue. Uit die samenwerking is een programma voortgekomen waarin we vier films vertonen. Daarnaast zijn filmmakers en activisten uit de trans*community aanwezig, zoals Neeli Rana en Kami Sid uit Pakistan en Saadat Munir uit Denemarken. In dit programma leer je meer over trans*identiteiten door de geschiedenis heen in Zuid-Azie?. Ze vertellen over de Khawaja Sara (trans*)gemeenschap, over hun strijd om het recht van het derde geslacht op te eisen en hun strijd voor onderwijs en acceptatie in de moderne samenleving van Pakistan.

Sinds we begonnen zijn met TranScreen is er veel veranderd in de filmwereld. Zo krijgen we steeds meer fictiefilms binnen en gaat het steeds minder vaak over de transitie of over het leven voor en na een transitie. Dat is precies wat we willen.

Een goed voorbeeld hiervan is de openingsfilm van dit jaar, My Nature. Dit is een fictieve documentaire over Simon die reist door Umbrië en zichzelf leert kennen. Een prachtige film die verder gaat dan standaard verhalen over transitie en pre-transitie.

De representatie van trans personen in de media zie je ook terugkomen in een panelgesprek met Transketeers, een makerscollectief van drie transmannen. Ze presenteren Nederlandse korte filmpjes die op social media erg populair zijn. Op TranScreen praten ze met de filmmakers over welke rol ze kunnen spelen in de verandering van het beeld van ‘de Transgender’ in de media.

Ook in het videokunst project in het Amsterdam Museum ligt de focus op het spanningsveld van zichtbaarheid, de medische wereld en mediarepresentatie van de transgender. Aan de hand van zes uiteenlopende videowerken wordt de vraag aangesneden wat de impact is van deze eenzijdige objectificatie van transgender lichamen en hoe we hier tegenwicht aan kunnen bieden.

Een echte aanrader is MAJOR!, een documentaire die vertelt over het leven en de strijd van Miss Major Griffin-Gracy, een 73-jarige zwarte transgender activist die al veertig jaar vecht voor de rechten van gekleurde transvrouwen. Miss Major is een veteraan van de Stonewall opstand, een overlevende van de Attica staatsgevangenis, een voormalige sekswerker, een community leader en mensenrechtenactivist. Haar persoonlijke verhaal is verstrengeld met de LHBT-strijd voor rechtvaardigheid en gelijkheid van de jaren ‘60 tot vandaag. Na de documentaire volgt een discussie rondom intersectionaliteit in de trans* gemeenschap en zal dieper ingaan op het wegschrijven van intersectionele minderheden uit de geschiedenis.

Bezoekers kunnen deze editie een steentje bijdragen aan de inclusiviteit van het festival. Bij aankoop van een kaartje kan geld worden gedoneerd voor een extra kaartje. Deze vrijkaarten worden beschikbaar gesteld aan vluchtelingen die anders niet in de gelegenheid zijn om het festival te bezoeken. Zo wordt het festival toegankelijk voor een nog breder publiek.

Kijk voor meer info en het totale programma op www.transcreen.org