Onder Ons

Een film van Marco van Geffen

Heike Vis • 23 nov 2011

De Poolse Ewa gaat als au-pair aan de slag bij Peter en Ilse, die een zoontje hebben genaamd Stijn en in verwachting zijn van een tweede kind. Alhoewel Ewa goed is in haar werk, is er iets vreemds met haar aan de hand. Het is voor Peter en Ilse bijna onmogelijk om echt contact te hebben met Ewa, ze lijkt nauwelijks te luisteren naar wat er wordt gezegd. Naarmate de film vordert blijkt dat Ewa's starre houding wordt veroorzaakt door een groot geheim, dat ze niet met haar omgeving durft te delen.

'Onder Ons' is de eerste film in een trilogie genaamd 'Vinex'. De setting van de film is één van deze nieuwe, ordelijke, maar ook karakterloze Vinex-wijken. Peter en Ilse zijn de typische bewoners van zo'n wijk: jonge ouders die in een rustige en veilige omgeving willen wonen voor hun kinderen. Op het eerste gezicht lijkt het een leuk stel. Toch is het opmerkelijk als de zwangere Ilse 's avonds een glas wijn drinkt. Ook het gemak waarmee Ilse Ewa de moederrol op zich laat nemen wekt verbazing. Ilse wilt niets liever dan leuk contact met Ewa en probeert een aantal malen een gesprek met haar aan te knopen. En hoewel Ilse geïnteresseerd vragen stelt aan Ewa lijkt Ilse toch niet echt te luisteren naar wat Ewa zegt.

Niet alleen zijn er drie films, de eerste film wordt ook opgedeeld in drie delen. In het tweede deel leren we het sociale en uitbundige meisje Aga kennen. Ook zij is een Poolse au-pair werkzaam bij een Nederlands gezin en Ewa ontmoet haar bij een speeltuintje. Vergeleken bij Ewa lijkt Aga een au-pair om van te dromen. Aga is communicatief en ze is vrolijk. Aga en Ewa worden vriendinnen en voor het eerst zien we Ewa gelukkig. Lang duurt het niet, plotseling trekt Ewa zich terug en wilt niet meer met Aga praten. Het gedrag van Ewa wordt onverklaarbaar. Ze drijft Peter en Ilse tot waanzin als ze op een koude winterdag urenlang buiten blijft met Stijn. De situatie lijkt onhoudbaar.

In het derde deel van de film komen we erachter waarom Ewa zich zo gedraagt. Haar reacties en haar gedrag worden voor de kijker steeds begrijpelijker, maar een grote ontknoping blijft uit. De puzzelstukjes vallen in elkaar, maar het einde blijft open. Het geheim van Ewa blijft onder ons.

Rifka Lodeinzen en Guy Clemens (Ilse en Peter) zetten zeer geloofwaardig de ouders neer die eerst vooral goed willen kunnen opschieten met de au-pair, maar steeds ongemakkelijker worden wanneer de au-pair slecht functioneert. Ook Natalia Rybicka is geloofwaardig in de rol van Aga en zij speelt zeer overtuigend als Ewa niets meer met Aga te maken wilt hebben. Maar de mooiste rol is wel weggelegd voor Dagmara Bak (Ewa), die met weinig tekst toch veel verhaal vertelt.

De regie van de film is slim gedaan. In de drie hoofdstukken waarin de film is opgedeeld wordt eigenlijk drie keer hetzelfde verhaal verteld, maar telkens iets anders naar gelang het het verhaal is van Peter en Ilse, het verhaal van Aga of het verhaal van Ewa. De kijker krijgt een steeds completer beeld van het verhaal, langzaam worden er meer details en feiten aan toegevoegd. Hierdoor is de film een tikje langzaam, maar worden ook de thema's van de film, zoals miscommunicatie en niemand in vertrouwen kunnen nemen, goed uitgewerkt.

'Onder Ons' is een goed geacteerde film die constant aanzet tot denken. Waarom Ewa zich zo gedraagt houdt de kijker de hele film bezig. Als het antwoord daarop eenmaal duidelijk is, dan komen de meer ethische vragen naar boven: 'Hoe zou het zijn om in een vreemd land, in een vreemde cultuur, met een vreemde taal iemand in vertrouwen te moeten nemen? Wat doe je als je bang bent dat mensen je niet zullen geloven? Wat zou ik doen?'. Maar niet alleen ethische vragen blijven over na het kijken van 'Onder Ons', een ongelofelijke nieuwsgierigheid naar hoe het verhaal verder gaat heeft zich van mij meester gemaakt. En de belangrijkste vraag is dan toch, zoals het bij een trilogie hoort: 'Wanneer komt het volgende deel uit?'.