Wie zich een beetje verdiept in wat gender is, zal al snel achter het idee komen dat gender zich onderscheidt van sekse. Gender is volgens de gangbare opvatting een sociaal-cultureel fenomeen, ofwel een sociaal construct. Sekse omschrijft daarentegen enkel biologische, lichamelijke kenmerken. Maar kunnen we gender en sekse echt zo scherp van elkaar onderscheiden, waarbij gender tot het ‘culturele domein’ hoort en sekse tot het ‘natuurlijke domein’?

Vandaag is het precies 75 jaar geleden dat mensenrechten internationaal zijn aangenomen. Aan de ene kant lijkt dat iets om te vieren, iets om dankbaar voor te zijn. Maar aan de andere kant denk ik dat we toch eens goed na moeten denken over de effectiviteit van mensenrechten. Hoe kunnen we het 75-jarige bestaan van mensenrechten vieren, terwijl deze rechten op dit moment voor ongelooflijk veel mensen geschonden worden? Hoe is een grootschalige schending van mensenrechten, zoals nu in de Gazastrook gebeurt, überhaupt mogelijk – vooral omdat dit ook nog eens bekend lijkt te zijn bij zo veel burgers, politici en wereldleiders? Wat betekent het bestaan van mensenrechten wanneer deze voor zo veel mensen ineffectief zijn? Waarom lijken mensenrechten de mensen die ze het hardst nodig hebben niet voldoende te beschermen?

Vandaag is International Day of Climate Action. Waar een aantal jaar geleden klimaatactivisten niet al te veel aandacht kregen, vooral in de media, is dat nu heel anders. Dit heeft ongetwijfeld ook te maken met de enorme aanhang die activistische bewegingen zoals XR de afgelopen tijd hebben. De enorme hoeveelheid mensen die zich afgelopen jaar hebben aangesloten bij het blokkeren van de A12 was in 2018 (toen XR in het Verenigd Koninkrijk werd opgericht) bijvoorbeeld nauwelijks voor te stellen. XR blijkt erg effectief in het optrommelen van burgers om zich in te zetten voor het klimaat. Maar zijn de acties zelf ook effectief? Brengen ze werkelijke verandering teweeg?

Een tijdje geleden luisterde ik een podcast aflevering van DAMN, HONEY!. In deze aflevering ging het onder andere over de vernieling en bekladding van foto’s die onderdeel waren van de tentoonstelling Intersekse 1 op de 90. Podcast-host Nydia van Voorthuizen verklaarde dat agressief gedrag en haat jegens intersekse personen vaak voortkomt uit het idee dat er een ‘natuurlijke’ tweedeling bestaat tussen mensen, en dat intersekse personen niet binnen deze tweedeling passen. Even voor de duidelijkheid: het gaat hier om een lichamelijke tweedeling en dus over sekse, niet over gender. De gangbare opvatting dat mensen lichamelijk gezien in twee categorieën in te delen zijn, zorgt ervoor dat intersekse personen als afwijkend worden gezien, misschien zelfs als 'onnatuurlijk.' Bovendien zorgt het ervoor dat veel aspecten in onze samenleving ook ingericht zijn op die tweedeling. 

De oproep tot inclusie, solidariteit en gelijkheid van alle mensen, met name van gemarginaliseerde groepen, lijkt gepaard te gaan met een steeds extremer wordend tegengeluid. Een specifieke groep mensen geeft aan het idee te hebben dat meer gelijkheid en vrijheid voor alle mensen hun eigen vrijheid inperkt, zoals duidelijk gemaakt wordt door politici zoals Wilders en Baudet. Zo wordt er in het verkiezingsprogramma van de PVV regelmatig benadrukt dat ‘onze vrijheid’ moet worden verdedigd, en staat er in het verkiezingsprogramma van de FVD: “De vrijheid van meningsuiting - de vrijheid van expressie - is de uitdrukking van een van onze belangrijkste waarden: de menselijke individualiteit, het recht om in de openbare ruimte te bestaan en de eigen denkbeelden, ideeën, fantasieën, angsten, nostalgieën, etc. te uiten. Dit fundament van vrijheid staat in onze landen steeds meer onder druk.” Dit doet mij erg denken aan een zin die jou vast ook bekend in de oren zal klinken: ‘Je mag tegenwoordig ook niks meer zeggen!’

‘Ecofeminisme, bestaat dat óók al?’Dit krijg ik vaak te horen wanneer ik mensen vertel dat ik me bezighoud met ecofeminisme. Nog veel mensen weten niet wat ecofeminisme is. Dit is jammer, aangezien ecofeminisme een waardevolle bijdrage kan leveren aan hoe we ons moeten verhouden tot de ecologische crisis.