Laat het perfecte niet de vijand zijn van het goede
Waarom imperfect handelen beter is dan perfect nietsdoen

De ‘ideale’ woning, het ‘perfecte’ lichaam, het ‘optimale’ aantal vrienden, de ‘juiste’ boeken en het ‘correcte’ vocabulaire: alles draait om status en meetbaarheid. Vaak zijn we zo gefixeerd op het idee dat we alles perfect moeten doen, dat we stil blijven staan. Maar de waarheid is, zoals iedereen weet: niemand is perfect. Het idee dat je dat zou moeten zijn, mag je niet tegenhouden om te leven, om te doen, om te proberen. Dit geldt niet alleen voor persoonlijke verwachtingen, maar ook voor activisme. Veel mensen worden tegengehouden door de gedachte dat ze niet genoeg weten, niet de juiste strategie hebben, of niet perfect genoeg zijn om een verschil te maken. Maar hier is het goede nieuws: je hoeft niet perfect te zijn om een impact te maken. Het is helemaal oké om niet alle antwoorden te hebben. Echte verandering komt nooit voort uit perfectie. Echte verandering is altijd rommelig, chaotisch, en ongemakkelijk. En dat is precies zoals het moet zijn. Het belangrijkste is niet dat je alles foutloos doet, maar dat je überhaupt iets doet. Begin!
De grootste bewegingen in de geschiedenis zijn niet ontstaan uit perfecte plannen, maar uit de moed om te handelen. Denk aan de burgerrechtenbeweging, de vrouwenrechtenbeweging, de klimaatbeweging. Ze begonnen met imperfecte acties van imperfecte mensen die wisten dat stilzitten geen optie was. Actie, hoe klein ook, maakt het verschil. Sunny Bergman, filmmaker en antiracisme- en antiseksisme-activist, verwoordde het treffend in een interview met NPO Radio 1: ook zij maakt fouten en draagt onbewust nog residuen van het gedachtegoed waartegen ze strijdt met zich mee. Ze benadrukt dat bewustwording de eerste stap is naar verandering: zodra je je eigen vooroordelen herkent, kun je eraan werken. Kritisch naar jezelf kijken zonder krampachtigheid brengt echte, duurzame verandering.
Stel je voor: in plaats van van jezelf te verwachten dat je meteen volledig vegan eet, probeer je eens een dag per week geen vlees te eten. In plaats van te wachten op de perfecte woorden over sociale ongelijkheid, spreek je uit wanneer je ziet dat er onrecht wordt gedaan. Kleine veranderingen, grote impact. Het is veel krachtiger als duizenden mensen samen iets doen – ook al doen ze het niet perfect – dan als één iemand het 'perfect' probeert te doen en niemand volgt.
De obsessie met “het juiste doen” kan ons alleen maar tegenhouden. Vaak wachten we tot we de perfecte strategie hebben of de perfecte woorden, maar dit leidt alleen maar tot uitstelgedrag. Waarom wachten? Begin! Maak fouten, leer ervan, en groei. Fouten zijn geen mislukking, maar de manier om vooruit te komen.
Je zult tekortschieten. Je zult jezelf betrappen op hypocrisie. Je zult iets verkeerds zeggen of iets onhandigs posten op social media. Je zult niet altijd uit je woorden kunnen komen en soms zul je met je bek vol tanden staan tijdens een discussie. Je zult falen en soms zul je mensen pijn doen. Dat hoort er helaas bij. Maar het belangrijkste is: probeer. Zet je in. Steek je kop niet in het zand. Schouders eronder en vooruit!
Mijn advies, gebaseerd op mijn eigen imperfecte (maar steeds betere) activisme? Luister goed voordat je spreekt. Erken je fouten, bied excuses aan en herstel wat je kunt. En bovenal: blijf doorgaan. Vind mensen die je zowel liefhebben als je streng verantwoordelijk houden. Het maakt niet uit hoe vaak je struikelt, als je maar blijft proberen.
Zoals John Stuart Mill zei: "Bad men need nothing more to compass their ends, than that good men should look on and do nothing." Zeg iets. Doe iets. Wees het verschil dat je wilt zien. Laat het perfecte niet de vijand zijn van het goede. Imperfect handelen is altijd beter dan perfect nietsdoen. Dus ga. Begin. Wat jij doet, doet ertoe.
Steun LOVER!
LOVER draait sinds de start in 1974 volledig op vrijwilligers en donaties. Wil je dat een van Nederlands oudste feministische tijdschriften blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.