Oud-leden aan het woord - Marijke Mossink

Marijke gefotografeerd door Annika Hagen Kaatje Ziet-min

Omdat LOVER dit jaar vijftig jaar bestaat, heeft de redactie oud-leden, die om en rond 1984 actief waren, van Tijdschrift LOVER geïnterviewd. Hoe kijken ze terug op hun tijd bij LOVER? Wat motiveerde hen toen? Herkennen ze hun idealen in die van jongere generaties? En hoe zien zij de toekomst van het feminisme? In deze editie: Marijke Mossink.

Marijke Mossink begon niet direct bij de Tekstenredactie van LOVER, maar met het schrijven van korte samenvattingen van wat er in verschillende wetenschappelijke tijdschriften stond. Verantwoordelijk voor de Tijdschriftenredactie was destijds Nicoline Meiners, die enkele jaren geleden helaas overleden is. Na een tijdje  werd ze gevraagd voor de Tekstenredactie, waar Robertine Romeny en Pamela Pattynama toen al in zaten. Als Tekstenredactie waren ze verantwoordelijk voor de artikelen en bespraken ze plannen en resultaten. Ze schreven zelf ook stukken, maar hun hoofdtaak was het begeleiden van andere schrijfsters. Elke schrijfster werd toegewezen aan het redactielid dat de meeste affiniteit had met het onderwerp.

Duifjes en bommen
Tijdens mijn studie politicologie, halverwege de jaren zeventig, was ik lid van de vrouwengroep politicologie. Daarnaast zat ik in allerlei andere groepen, zoals de Vrouwengroep Antropologie - daar volgde ik een bijvak - en de Vrouwenschool in het Vrouwenhuis. Na mijn afstuderen ben ik in Nijmegen Saskia Poldervaart opgevolgd als docente vrouwenstudies bij politicologie. We hadden toen op de universiteiten veel vrijheid. Omdat ik maar een kleine aanstelling had, had ik tijd voor het redacteurschap bij LOVER. Ik vond LOVER daarvoor al een prachtig tijdschrift. LOVER was een stuk serieuzer dan bijvoorbeeld de Opzij en de Serpentine.

Een artikel waar ik trots op ben, stond in LOVER 1982/2: Van Duifjes en Bommen. Dat ging over de vrouwenvredesbeweging van die tijd. Ik deed zelf historisch onderzoek naar de vrouwenvredesbeweging tussen de twee wereldoorlogen, maar in de vroege jaren tachtig, tijdens de protesten tegen kernwapens, was er dus opnieuw een sterke vrouwenvredesbeweging. Van Duifjes en Bommen is een kritisch stuk over deze beweging en riep veel reacties op. Mensen vonden mijn kritiek blijkbaar herkenbaar.

Mijn redactielidmaatschap heeft maar enkele jaren geduurd. Toen nam het natuurlijk veel van mijn tijd en aandacht in beslag. Ik heb erg veel geleerd bij – en van – LOVER en dat heeft heel lang doorgewerkt in mijn leven. Tot op de dag van vandaag, mogen we wel zeggen.

Onveranderde waarden
Vroeger draaide mijn leven om vrouwengroepen en de activiteiten die daarbij hoorden. Werk, sociale betrokkenheid, het was allemaal doordrenkt van die sfeer. Maar nu ik met pensioen ben, is alles anders. Mijn kernwaarden zijn hetzelfde gebleven, maar mijn betrokkenheid bij activistische bewegingen en groepen is afgenomen. Tegenwoordig besteed ik mijn tijd vooral aan ander vrijwilligerswerk, zoals bij het dierenopvangcentrum.

Hoewel mijn betrokkenheid bij groepen is verminderd, heb ik nog steeds veel contacten uit die periode. Vriendinnen en bekenden met wie ik sterke banden heb opgebouwd. We praten regelmatig bij en delen nog steeds dezelfde waarden.

Nieuwe golf
Er is alles bij elkaar best veel veranderd, maar toch ook weer niet. Wat mij vaak overvalt, is hoe traag het allemaal gaat en hoe vaak dezelfde grote onderwerpen weer opnieuw aan de orde komen. Het is alsof we telkens opnieuw hetzelfde wiel moeten uitvinden, terwijl veel kennis en inzichten al decennialang bekend zijn, zelfs al in de jaren zeventig. Maar de laatste jaren is er wel echt een heropleving van het feminisme. Lange tijd leek het bijna vergeten, weggeduwd uit de publieke sfeer, maar nu is het weer krachtiger dan ooit tevoren. Het is als een golf van hernieuwde energie, erg hoopgevend.

Mijn opvattingen over feminisme zijn denk ik door de jaren heen niet fundamenteel veranderd. Ik geloof nog steeds in gelijke rechten op alle gebieden en zie de structurele ongelijkheden in de samenleving als kernpunten van verandering. Daarmee zijn de basisprincipes van mijn feminisme ongewijzigd gebleven. Ik heb nog steeds een hekel aan essentialistische visies en nog steeds geloof ik niet in vrouwelijke vreedzaamheid. Mijn opvattingen zijn, in veel opzichten, consistent gebleven door de jaren heen. Of dat goed is? Tja.

[ID] Op de foto zijn de geïnterviewde oud-leden van Tijdschrift LOVER te zien en is gemaakt door Annika Hagen (Kaatje Ziet) in 2024. De foto is een recreatie van een foto gemaakt van dezelfde leden in 1981 door Catrien Ariëns die openbaar te vinden is in het archief van Atria. Van links naar rechts op de onderste rij is te zien Gusta Drenthe, op de middelste rij Marijke Mossink, Pamela Pattynama, Robertine Romeny en Trude van Kuijeren, en op de bovenste rij Anneke de Regt en Anneke Heinz. Nicoline Meiners is overleden en is daarom niet op de recreatie van de foto te zien. 

Meer uit deze reeks

In het kader van het vijftigjarige bestaan van LOVER interviewt de redactie oud-leden van Tijdschrift LOVER. Dit is het vierde interview in deze reeks. Eerder verscheen/verschenen: Oud-leden aan het woord - Anneke de Regt, Anneke Heinz en Gusta Drenthe.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.

Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.