I am also a We

Recensie Sense8

Dit is de ‘moraal van het verhaal’ genaamd Sense8. Na twee seizoenen werd de Netflix-serie onverwacht geannuleerd. De serie, geschreven en geregisseerd door de gezusters (voorheen gebroeders) Wachowski (The Matrix, Cloud Atlas) werd om budgettaire redenen gestopt. De massale internationale fanbase (zie de duizenden volgers op Instagram) kon zich echter niet neerleggen bij het (open) einde van de serie en bestookten Netflix wekenlang met protestmails. Het gevolg: de toezegging van een paar extra afleveringen in 2018, zo blijkt uit een brief van Lana Wachowski. 

Samen sterker

De serie draait om acht hoofdpersonen in verschillende wereldsteden; Capheus (Nairobi), Kala (Mumbai), Lito (Mexico-Stad), Nomi (San Francisco), Riley (Londen), Sun (Seoul), Will (Chicago) en Wolfgang (Berlijn). De levens van deze vier mannen en vrouwen worden stuk voor stuk uitgebreid belicht - inclusief alle problemen die zij ervaren. Sun mag, als vrouw in Korea, geen vechtsport beoefenen of het bedrijf van haar vader leiden. Nomi, een transvrouw, leeft met haar vriendin Amanita samen en is verstoten door haar familie. We zien diverse karakters met verschillende culturele achtergronden, genderidentiteiten en seksuele voorkeuren. Elk verhaal krijgt even veel aandacht in de serie.

Deze inclusiviteit is verfrissend en zeldzaam op televisie. Als je al karakters ziet uit andere culturen komen die elkaar vaak niet tegen in dezelfde serie of zijn deze karakters stereotypisch. In Sense8 zien we naar mijn idee echter erg realistische personages. Ook verfrissend: de vrouwen zijn sterk en vechten zich (soms letterlijk) keer op keer uit iedere situatie. Vaak helpen ze ook de mannen nog die zichzelf in domme situaties weten te brengen. Aan het eind van seizoen 1 weten we: ieder personage heeft zijn eigen kwaliteiten, dus moeten ze samenwerken om elkaar te redden.

Verbondenheid als veilige haven 

Want dat is het ‘bovennatuurlijke’, de twist die Sense8 heet: de acht personages blijken met elkaar verbonden te zijn en kunnen elkaars gedachten lezen, emoties voelen en zintuigen ervaren door middel van de zogenaamde ‘visits’. Ook kunnen ze elkaars lichaam over nemen om zo elkaar te helpen. Ze blijken tot de soort ‘Homo Sensorium’ te behoren. Dat betekent helaas niet alleen maar prachtige ervaringen voor de sensates, want de overheid jaagt op hun soort, samen met de sensate Whispers.

In een wereld waarin ze onbegrepen zijn en opgejaagd worden, zowel door hun sekse, gender, of economische positie als hun bovennatuurlijke gaven, is hun onderlinge band en onvoorwaardelijke liefde voor elkaar de enige veilige haven. Dat is een van de redenen waarom ik de serie zo prachtig vind, naast de inclusiviteit en interculturele communicatie; vanwege de verbondenheid die 8 compleet verschillende mensen met elkaar kunnen voelen. Elkaar begrijpen omdat je elkaar ‘bent’. Ik ben tevens een wij, meer dan een individu. Het is naar mijn idee de wet van het universum, iedereen is met elkaar verbonden.

Homonormatief en Ableist

Toch is er ook kritiek geweest op de serie en ben ik het eens met wat Meredith Heller schreef voor The Saucy Scholar: het is jammer dat de enige twee karakters die een relatie hebben met iemand van hetzelfde geslacht, een ‘homonormatieve’ relatie hebben. Dit wil zeggen: “(..) LGBTQ+ identities, desires, and lifestyles that are “normafied,” or patterned to fit into mainstream hegemonic society. So yes a person is gay but they also support marriage, capitalism, consumption, military, likely they love kids, and are white and thin and cisgender (also probably wealthy).”

Sense8 probeert baanbrekend te zijn in feministische thema’s. Zo zijn er sterke vrouwen die hun eigen leven bepalen en is er gelijkwaardigheid tussen de mannen en vrouwen binnen het cluster van 8. Ja, er is een gemeenschappelijk probleem waardoor ze niet zo vrij zijn als ze zouden willen. Maar ze kiezen allen om dit samen te bevechten om uiteindelijk te kunnen leven zoals ze willen. Het is precies die daadkracht à la superhelden (zoals ik ook zie bij Jessica Jones) die me inspireert.

Desondanks kan Sense8 wel ableist overkomen. Alle karakters zijn gezond en knap en wijken amper af van stereotypes die we zien in de meeste series. De serie was nog inclusiever geweest als een of meerdere karakters in een rolstoel zou zitten, of bijvoorbeeld als een van de personages blind was.

Een goed begin

Het is jammer, maar helaas. Met twee LHBTQ karakters van de acht is het een stap in de goede richting. Jamie Clayton, de actrice die Nomi vertolkt is transvrouw - net als Orange is the New Black. De rol van transvrouw- of man wordt dus niet vertolkt door een biologische man of vrouw, zoals in verschillende Hollywoodfilms (denk aan The Danish Girl). Evenals regisseurs en schrijvers Lana en Lilly Wachowski zelf. Dat ze naast makers ook acteurs zijn en tot de doelgroep van de show behoren maakt ze niet alleen ervaringsdeskundigen (en daardoor geloofwaardig), ze stellen tevens een voorbeeld voor andere series wat inclusiviteit betreft in de gehele productie.

In Sense8 gaat wat mij betreft vooral een hele hoop goed in het aansnijden van thema’s, het vertolken van diverse karakters en het tonen van realistische omgevingen (alle scènes zijn gefilmd op de daadwerkelijke locatie van het verhaal). Er valt zeker een kritische noot te noemen, maar ik hou nu eenmaal van deze serie. Ik herken me in personages en geniet van de verbondenheid. De serie leerde me verder kijken naar ieders verhaal. Uiteraard ben ik erg benieuwd wat het derde seizoen gaat brengen en of de serie nog een vervolg zal krijgen daarna.

“Who am I? Do you mean where I'm from? What I one day might become? What I do? What I've done? What I dream? Do you mean ... what you see or what I've seen? What I fear or what I dream? Do you mean who I love? Do you mean who I've lost? Who am I?
I guess who I am is exactly the same as who you are. Not better than, not less than. Because there is no one who has been or will ever be exactly the same as either you or me."

- Lito

Afbeelding: Fans protesteren tegen het einde van Sense8 tijdens de Cannes Pride. Wikimedia Commons - Morgan Crbn