F-site: De geschiedenisles die ik altijd al wilde

F-site

Over Cleopatra en Jeanne d’Arc had ik wel eens iets gehoord op school. Maar Khutulun, Aaïcha Bergamin of Hatsjepsoet? Tot op heden had ik nog nooit van deze vrouwen gehoord. Het online platform F-site moet docenten helpen om het geschiedenisonderwijs inclusiever te maken en maakt historische vrouwen weer zichtbaar.

Op de middelbare school was Geschiedenis nooit mijn favoriete vak. “Geschiedenis is niet lastig,” zei mijn leraar destijds tegen me, in een poging me te motiveren. “Het gaat altijd om geld, seks, of macht.” Vertwijfeld bleef ik achter: hoe konden nu alle historische problemen toe te schrijven zijn aan die drie dingen? Ik had het gevoel dat er iets miste. Want hoe relevant het ook is om kennis te hebben over de wereldoorlogen of de opkomst van de industriële samenleving, na een tijdje snakte ik naar andere verhalen en thema’s.

Tijdens mijn studie aan de universiteit kreeg ik les van historici die hun vakgebied bestudeerden vanuit een ander perspectief. Geboeid luisterde ik naar hun colleges over vrouwelijke verzetshelden, vrouwelijke figuren uit de Griekse mythologie en de opkomst van de welvaartsmaatschappij. Het heilige drieluik geld-seks-macht kwam hier en daar weer naar voren, maar lang niet altijd. Want wat is de historie anders, wanneer je deze eens niet bekijkt door de ogen van witte mannen in machtsposities. Eigenlijk had ik op de middelbare school maar de helft van de geschiedenis leren kennen (als het niet minder is). Moesten ze bij wiskunde eens proberen.

Vrouwen waren er ook voor Aletta Jacobs
Het geschiedenisonderwijs kan dus wel een update gebruiken. Dat vonden ook de historici van Van Gisteren, een werkgroep die historisch onderzoek vertaalt naar producten voor een breed publiek. Samen met de stichting Jonge Historici startten zij vorig jaar een crowd funding-campagne. Het doel: een online platform bouwen vol lesmateriaal over de vaak onderbelichte kant van de geschiedenis. Want in hoorcolleges aan de universiteit is er misschien wel aandacht voor de rol die bijvoorbeeld vrouwen speelden in de geschiedenis, maar die kennis wordt nog niet doorvertaald naar lesmethoden voor het middelbaar onderwijs. “Aletta Jacobs is bekend en staat in de methode, maar er waren meer vrouwen dan zij. Het is zonde om pas op vrouwen in te zoomen vanaf de Eerste Feministische Golf. Alsof er toen opeens vrouwen kwamen,” vertelde historicus Agnes Cremers aan de NOS.

Zo’n 7.500 euro wilden de historici ophalen via crowdfunding en dat bedrag werd F-site. Daar vinden ze kant-en-klaar lesmateriaal om vrouwen een betere plek te geven in hun curriculum. Ook leerlingen die een spreekbeurt moeten voorbereiden kunnen er terecht voor informatie over vrouwen uit tien verschillende periodes uit de geschiedenis.

Verslavend
Maar ook als je geen docent of leerling bent, is F-site een interessant platform. En kijk uit: want het scrollen door deze verhalen, verrijkt met video’s en gif-jes, is behoorlijk verslavend. Wat ik leerde na een uurtje F-Site:

• De beste farao van Egypte had geen torso, maar borsten: onder leiding van farao Hatsjepsoet groeide Egypte weer uit tot een machtig rijk.
• Wie de serie Marco Polo kijkt wist dit misschien al, maar Khutulun is een ontzettende baas. Historisch wordt ze omschreven als een krijger die zo snel kon toeslaan als een havik. Wilde je met haar trouwen, dan moest je haar verslaan tijdens een gevecht. Verloor je, dan moest je je paard inleveren. Khutulun won zo 10.000 paarden.
• Mata Hari was meer dan een danseres of spion. Margaretha Geertruida Zelle, zoals ze echt heette, wordt vaak neergezet als sluwe mannenverslindster. Ze was echter ook moeder, had een slopend huwelijk met een oudere man die haar verweet dat ze hem syfilis had gegeven. Na een vechtscheiding begon pas haar roemruchte carrière als artiest en dubbelspion.
• Aaïcha Bergamin was transgender in een tijd waarin men deze term nog niet eens kende. Ze werd in 1932 geboren en voelde zich altijd een vrouw. Haar hele leven moest ze vechten om te kunnen zijn wie ze wilde zijn. Pas in de jaren zeventig kon ze de door haar gewenste operatie ondergaan en van sekse veranderen.

Dus of je nu docent, leerling of leergierig bent, surf naar F-site en verwonder je over deze kant van de geschiedenis. Maak kennis met inspirerende vrouwen, want zonder hun verhalen is de geschiedenis(les) maar half werk.