TranScreen Filmfestival

Opposities bij elkaar brengen en verrassen

Begin juni dit jaar vindt in De Balie het eerste TranScreen Filmfestival plaats. TranScreen presenteert zich nadrukkelijk als voortzetting van het Nederlandse Transgender Filmfestival, dat in het eerste decennium van de 21ste eeuw tweejaarlijks werd georganiseerd door Kam Wai Kui. LOVER sprak met Jiro Ghianni, een van de organisatoren van TranScreen, over visie, dilemma’s en toekomst van transgender cinema.

Jiro steekt zijn bewondering voor Kam Wai Kui niet onder stoelen of banken: “Kam Wai was werkelijk visionair. Hij lanceerde zijn eerste filmfestival niet in een keldertje waar je voor 50 ct bier drinkt uit plastic bekertjes, maar meteen in een gerenommeerde locatie midden in de hoofdstad. En daar bracht hij vervolgens wel films die de mainstream bioscopen of media nooit zouden halen.”  TranScreen bouwt hier met succes op voort: De Balie doet weer mee en de Gemeente Amsterdam is een van de sponsors.

Een andere schijnbare oppositie ligt in het publiek dat het festival beoogt. “Wij richten ons weliswaar in eerste instantie op transgenders zelf, in al hun onderlinge diversiteit. Zij mogen natuurlijk herkenning vinden in ons aanbod, maar het zou mooi zijn als zij door wat wij laten zien ook oog krijgen voor hoe zij van elkaar kunnen verschillen. Voor het grote publiek willen wij een positief beeld brengen van de levens van transgenders. Van hoe die levens over veel meer gaan dan het trans zijn. Dat is iets wat de gangbare documentaires meestal juist buiten het blikveld laten.”

Behalve dit dienende aspect heeft TranScreen ook een duidelijke eigen ambitie. Er zullen niet alleen films vertoond worden die heel direct aan empowerment of emancipatie bijdragen, maar ook werken die de verdienste hebben een controversieel thema aan te snijden. “Zo is er de film Regretters die misschien best eens slecht zou  kunnen vallen bij een deel van het transpubliek, maar wij vinden deze film zo ontzaglijk buitengewoon, dat we deze echt willen 'pushen'. Het is dan ook de enige film die we tweemaal tonen!”

Vergelijkbare overwegingen treden op de voorgrond als het gaat om de kwaliteit van wat TranScreen aanbiedt. De laatste jaren is er op dat punt veel vooruitgang geboekt en dat zal het publiek ook merken. “Maar,” zegt Ghianni, “soms hebben we toch gekozen voor films die technisch erbarmelijk zijn, maar zó bijzonder dat je ze op een festival als dit wel een podium moet geven.”

Tenslotte hoopt Jiro met dit festival een verrassende ervaring te brengen. “Ik zie graag dat mensen gaan nadenken over hoe het zit met ‘mannelijkheid’ en 'vrouwelijkheid’. Zoals wanneer bijvoorbeeld een homo merkt dat hij een transman eigenlijk wel heel leuk vindt. Dan gaat hij zich toch afvragen wat het dan is waar die aantrekkingskracht 'm in zit als het niet noodzakelijkerwijs die piemel is.”

Het festival, dat van 1 tot en met 5 juni 2011 in de Amsterdamse Balie plaatsvindt, biedt rond de zestig films, verdeeld in 23 blokken. “Omdat het vaak korte producties zijn, voegen we er telkens een paar samen. Het is wel de bedoeling dat je waar voor je geld krijgt,” lacht Ghianni. Daarbij gaat men uit van een aantal thema’s, zoals transgender jongeren, transgender ouderen, queer seksualiteit, Latijns-Amerikaanse transvrouwen en Scandinavische avant-garde. Ook is er een speciaal porno programma.

Als een van de toppers noemt Jiro Fake orgasm van Jo Sol, met in de hoofdrol Laszlo Pearlman. “FO is responding to the fact that we live in a world in which the need to be ‘real’ is actually the same as the the need to ‘fake.’“

Het werken aan dit festival is voor Ghianni ook een boeiend avontuur geweest. Zo heeft hij gemerkt dat het belangrijk is dat het team bestaat uit medewerkers van velerlei snit. “Zo hef je elkaars blinde vlekken op, terwijl je  films beoordeelt op geschiktheid. Soms lijkt een film op het eerste gezicht heel aardig, maar die kan op een cruciaal punt toch dubieus zijn. Dat zie je pas als je bepaalde persoonlijke ervaringen hebt gehad.”
Tijdens de making of van TranScreen is een structuur opgebouwd die hecht in elkaar steekt en goed overdraagbaar is. “Daarmee zou in principe iedereen een transgender filmfestival kunnen maken,” meent Jiro.

Dat is goed, want we kunnen en willen niet meer zonder.

Kijk op de website van TranScreen voor het programma en de extra's: de TTALK Expo en de TransGlitter Party!