16 Days of Activism: stop geweld tegen vrouwen

Intervention des femmes Sabines via Pixaby

Geweld tegen vrouwen is wereldwijd een van de meest hardnekkige schendingen van mensenrechten. Jaarlijks vinden daarom van 25 november tot en met 10 december de 16 Days of Activism plaats. De data zijn niet willekeurig: 25 november is de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen, 10 december is de Internationale Dag van de Mensenrechten. Tijdens deze 16 dagen vinden uiteenlopende acties plaats om het bewustzijn over geweld tegen vrouwen te vergroten en op te roepen tot betere wetgeving en hulpverlening.

Op 25 november 1960 werden Patria, Minerva en Maria Teresa Mirabal vermoord door handlangers van de toenmalige dictator van de Dominicaanse Republiek. De drie zussen waren politiek activistes die zich verzetten tegen het gewelddadige regime en streden voor democratie en burgerrechten. Ter nagedachtenis aan hun strijd werd hun sterfdag in 1980 uitgeroepen tot internationale dag voor uitbanning van geweld tegen vrouwen. In 1999 werd deze internationale dag door de Verenigde Naties formeel erkend.

Acht jaar eerder al, in 1991, riep het Center for Women’s Global Leadership (CWGL) op tot een wereldwijde, zestiendaagse campagne tegen gendergerelateerd geweld. De internationale dag tegen geweld tegen vrouwen, 25 november, markeert de start en de campagne eindigt op 10 december, de internationale dag voor mensenrechten. Deze data benadrukken dat geweld tegen vrouwen een fundamentele schending van mensenrechten is. Sinds 1991 hebben meer dan 6000 organisaties in bijna alle landen deelgenomen aan de campagne.

De cijfers zijn al jarenlang alarmerend: wereldwijd krijgt ongeveer de helft van alle vrouwen tijdens hun leven te maken met fysiek en/of seksueel geweld. Te vaak wordt het geweld geaccepteerd als ‘normaal’ gedrag en blijft het ongestraft. Het is een wereldwijd probleem en vereist derhalve wereldwijde actie.

Partnergeweld
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) belicht tijdens de campagne zestien aspecten van geweld tegen vrouwen. Een van die aspecten betreft partnergeweld. Fysiek en seksueel geweld door een intieme partner komen in alle samenlevingen op grote schaal voor. Cijfers boven de 50% zijn geen uitzondering.
Partnergeweld kan leiden tot lichamelijke, seksuele, reproductieve en geestelijke gezondheidsproblemen, zowel op korte als op lange termijn. Hoewel mannen ook slachtoffer kunnen zijn, worden vrouwen onevenredig zwaar getroffen. De WHO roept op tot preventiestrategieën, waaronder het aanleren van veilige en gezonde relatievaardigheden, economische steun voor gezinnen, het wegwerken van discriminatie op de arbeidsmarkt en in het onderwijs, en het creëren van veilige omgevingen. Bovendien kunnen medische zorg, huisvestingsprogramma's en juridische diensten de negatieve gevolgen van overlevenden verzachten.

Orange the World
In het kader van de internationale campagne Orange the World ligt de focus van de Verenigde Naties (VN) dit jaar op ‘Fund, Respond, Prevent, Collect!’. De VN roepen hiermee wereldwijd op om financieringskloven te overbruggen, bijstand te garanderen voor slachtoffers van geweld tijdens de Covid-19-crisis, te focussen op preventie, en gegevens te verzamelen om levens van vrouwen en meisjes te redden.

De lockdown- maatregelen om verspreiding van het coronavirus te stoppen hebben geleid tot een forse toename van die andere pandemie: geweld tegen vrouwen en meisjes. In sommige landen is het aantal telefoontjes naar hulplijnen vervijfvoudigd. In andere zijn de meldingen van huiselijk geweld juist afgenomen, omdat slachtoffers moeilijker hulp kunnen zoeken. Door schoolsluitingen en economische spanningen zijn vrouwen en meisjes kwetsbaarder voor uitbuiting en misbruik. Wereldwijd zijn afgelopen jaar naar schatting 243 miljoen vrouwen en meisjes misbruikt door een intieme partner. Om geweld tegen vrouwen tegen te gaan zijn meer investeringen, leiderschap en actie nodig.

Mannenprobleem
Ook in Nederland zijn de cijfers hartverscheurend. Eén of de vijf meisjes wordt voor haar vijftiende slachtoffer van seksueel geweld. Bijna de helft van de vrouwen boven de vijftien krijgt te maken met fysiek of seksueel geweld. Tien procent van de Nederlandse vrouwen maakt een verkrachting mee. Ruim de helft van de vrouwen vermijdt situaties of omgevingen uit angst voor geweld.

In vrijwel alle gevallen is de dader een man. In een kwart van de geweldsmisdrijven betreft het de partner of ex-partner van het slachtoffer. Emancipator stelt dat geweld derhalve een mannenprobleem en een mannelijkheidsprobleem is. Geweld is immers sterk verbonden aan maatschappelijke ideeën en normen voor mannen en mannelijkheid.

White Ribbon
Emancipator organiseert sinds 2016 ieder jaar van 25 november tot 10 december de White Ribbon Campagne. Deze campagne vraagt aandacht voor geweld tegen vrouwen en roept mannen op daartegen op te staan. De oorsprong van White Ribbon ligt in Canada, waar in 1991 mannen, getooid met een wit lint, de straat op gingen om te demonstreren tegen geweld tegen vrouwen. Aanleiding was de moordpartij op een technische universiteit in Montreal, waarbij de dader het expliciet gemunt had op vrouwelijke studenten. Volgens hem hadden vrouwen niet het recht om een opleiding te volgen.

De White Ribbon Campagne vraagt aandacht voor het feit dat veruit de meeste plegers van gendergerelateerd en ander geweld mannen zijn. Dat mannen zo veel vaker pleger zijn is geen natuurwet, maar volgt uit de verwachtingen en normen waarmee jongens opgroeien. Hoewel de meeste mannen geen geweldpleger zijn, doen te veel mannen er het zwijgen toe wanneer het over geweld tegen vrouwen gaat. Veel mannen weten niet hoe vaak geweld tegen vrouwen voorkomt of willen het niet geloven. Ze bagatelliseren het of kijken ervan weg.

Emancipator wijst erop dat álle mannen kunnen bijdragen aan het voorkomen van geweld: door niet mee te lachen als vrienden foute grappen maken, door hun zonen te leren op een gezonde manier hun emoties te tonen, door in te grijpen als ze ontoelaatbaar gedrag zien, en door zich uit te spreken tegen geweld. Ter ondersteuning van de campagne heeft Emancipator onder meer een video en een blogmarathon gelanceerd.  

Ben of ken je een man die mee(r) wil doen om geweld tegen vrouwen te bestrijden? Klik dan hier. Alleen samen krijgen we corona gendergerelateerd geweld onder controle.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.
Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, Linkedin en Facebook