MEN(S)

Een Emancipator blog

mens

Ik heb de opleiding docent theater gedaan. Dat houdt in dat ik nu een docerend theatermaker ben. In het begin van de opleiding dacht ik dat ik geen engagement had. Ik had niet iets waar ik boos over was. Iets waar ik echt theater over wilde maken. “Laat mij maar mooie Shakespeares maken,” dacht ik.

In mijn derde jaar veranderde dat. We hadden op de opleiding een gesprek met Anousha Nzume. Het was diversiteitsweek en Nzume kwam met ons praten over racisme en onze huidskleur. Omdat er veel mensen waren was ik vooral een observant, maar iets raakte me. Ik besloot om haar boek ‘Hallo, witte mensen’ bij haar te kopen na de bijeenkomst. Ze heeft het voor me gesigneerd: “Lieve Tim, als witte man veel mogelijkheden en mooie kansen. Ik weet dat je er het beste mee gaat doen!” Ik las deze zinnen honderd keer. Het was een zaadje wat bij mij iets in beweging zette.

Ik verslond het boek. Werd soms pissig, maar het leerde me om een paar keer te ademhalen en het op me in te laten werken. Ik stond aan de vooravond van een persoonlijk onderzoek naar mijn eigen huidskleur en naar racisme. Dit onderzoek leerde mij om te luisteren en te observeren. Ik wilde eigenlijk direct een voorstelling maken over dit onderwerp, maar dat is niet aan mij. Als witte man ging ik me er niet mee bemoeien tenzij me dat gevraagd werd. Dus besloot ik om vooral te luisteren en leren.

Ik ging verschillende activisten en nieuwssites volgen op twitter. Platforms zoals Oneworld, Them. en Dipsaus, maar ook mensen zoals Anousha Nzume, Clarice Gargard, Milou Deelen, Jens van Tricht, Arzu Aslan, Sander Philipse, Dipsaus, Simon/e van Saarloos, Cordelia Fine, en vele anderen. Zij opende een wereld die ik nog niet kende. Ik leerde over racisme, seksisme, genderdiversiteit, ableism, etc. Ik leerde over mensen die strijden, soms ten koste van hun eigen veiligheid en/of gemoedsrust, tegen onrecht op verschillende intersectionele gebieden. Ik luisterde en observeerde vooral.

Toen publiceerde Oneworld.nl een interview met Jens van Tricht over zijn boek ‘Waarom feminisme goed is voor mannen’. Een dag later lag ik op de bank te lezen over mannenemancipatie. Net zoals ‘Hallo, witte mensen’ werd ook dit boek een katalysator. Ik zag mezelf en mijn plek op deze aardkloot in een totaal nieuw en verfrissend licht. Ik ervoer iets wat ik niet beter kan omschrijven dan meer lucht.

Tot toen had ik mezelf neergelegd bij dat ik nooit zo zou zijn als veel ‘echte’ mannen in mijn omgeving; ik sport nooit, ik vond mezelf niet per se handig, ik ben niet stoer, ik flapper enorm met mijn handen en mijn favoriete manier om te zitten is met de benen over elkaar. Ik had me neergelegd bij het feit dat ik geen ‘echte’ man was. Dit boek vertelde me echter dat ik mijn ‘vrouwelijke eigenschappen’ kon vieren. Dat wat ik altijd zag als een afwijking, bleek juist een nieuwe norm. Er ontspande iets in mij, waardoor ik ruimte en lucht ervoer. Dit was het. Dit moest ik delen. Hier wilde ik iets over zeggen. Hier ging ik theater over maken.

Dat is MEN(s) geworden. Mijn afstudeervoorstelling die op een positieve manier uit de hand is gelopen. We hebben inmiddels al op meerdere plekken de voorstelling mogen spelen. Het concept is simpel: vier mannen tonen hun mannelijkheid tussen het publiek. Ze hebben oprechte gesprekken over kwetsbare onderwerpen waar mannen doorgaans niet over praten. Dit wordt afgewisseld door een soundscape waarin een vervormde stem doormiddel van geluidseffecten vertelt over de theorie achter mannenemancipatie. Ook spelen de spelers hier en daar een monoloog of een dialoog. Alles in een simpele maar theatrale belichting. Deze effecten vond ik belangrijk omdat ik het een theatrale ervaring wil laten zijn. Anders had ik beter een congres kunnen houden en daar ligt absoluut niet mijn kracht.

Door de boeken en artikelen leerde ik om te luisteren en leren. Dat is iets wat ik meenam tijdens het maken van deze voorstelling. We spelen tussen het publiek zodat die kunnen luisteren en leren. Niet zoals een alwetende leraar die mensen leert door te zeggen wat goed en fout is, maar door oprecht te tonen hoe wij onze mannelijkheid beleven zodat het publiek dit aan zichzelf en de mannen/mensen om hun heen kan koppelen.

Het luisteren en leren doe ik nog steeds, al participeer ik beetje bij beetje steeds meer in het debat. Ik protesteer, ik discussieer en ik praat met mensen. Als theaterdocent houd ik rekening met wat ik zeg, hoe ik me gedraag en wat voor verhalen ik vertel. Ik probeer te laten zien dat mannelijkheid niet een rigide vorm hoeft te zijn. Ik flapper met mijn handen, zit met gekruiste benen, vertel over mijn verliefdheden op jongens én meisjes en bevraag uitspraken waar ik het niet mee eens ben. Het lukt me niet altijd. Dat kwetsbaar opstellen is ontzettend moeilijk als je geleerd hebt dat dat een zwakte is. Maar al die mensen, al die boeken, al die artikelen en deze voorstelling helpen mij om meer mens te zijn. Want dat is uiteindelijk wat ik wil en iedereen toewens: meer mens zijn met menselijke eigenschappen. Heb ik toch nog engagement gevonden.

Meer info over MEN(s):  of instagram: @meneervandermolen

Dit blog is onderdeel van de White Ribbon-blogmarathon van Emancipator. Wil je meer weten over deze blogmarathon, dan kun je hier meer informatie vinden.