Met wallen onder mijn ogen

Gastblog over de Amerikaanse verkiezingsuitslagen

“Ik geloof nog steeds in mijn generatie.” Hardop zei ik dit tegen mijzelf vanochtend in de spiegel, met mijn tandenborstel nog in mijn mond en wallen onder mijn ogen – vanaf half zeven had ik in mijn pyjama voor de buis gezeten. Ik knikte. Ok. Nu kan ik verder vandaag. Nu kan ik brood smeren, koffie zetten en doen alsof ik werk.

Het raakte me meer dan ik dacht. Als student internationale betrekkingen ben ik best wel een nerd als het om politiek gaat, en de Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn dus een must-see. Maar deze keer ging het me om meer dan alleen de politieke spelletjes, de strategieën, het beleid en het misvormde kiesstelsel. Deze keer zat ik met iets in mijn maag. Het bracht zelfs tranen in mijn normaal zo droge ogen om half negen vanochtend. Want deze keer had ik iets, dat eerst een grap leek en later een nachtmerrie was, werkelijkheid zien worden. Deze keer ging het om gevoel.

Deze verkiezing heeft iedereen in een gevoelsmens veranderd. Terwijl Hillary nog probeerde aan te sturen op ratio, was het tevergeefs. Donald kwam er steeds overheen, tussendoor en dwars doorheen - Wrong! – schreeuwde hij haar toe. En Hillary bleef staan, bleef uitleggen, bleef lachen, terwijl ik in haar plaats de haren al uit mijn hoofd had getrokken. Omdat zij wist dat ze tegen meer aan het strijden was dan een man. Ook gisteren ging het om meer dan alleen een vrouw tegen een man. Het ging om twee kanten die elkaar niet begrijpen maar wel heel zeker weten dat ze het niet met elkaar eens zijn.

Er heerst onzekerheid en angst. En die angst, die overal en nergens op gericht wordt, heeft veel invloed op het politieke denken van onze tijd. Want de waarden waarmee ik ben opgevoed, en waarvan ik (naïef dat ik ben) dacht dat ik ze met velen deelde, zijn weggezonken terwijl een andere moraliteit is boven komen drijven.

Het is de angst van de witte man, maar ook van de witte vrouw, van het platteland, van de ouderen en de conservatieven. Het is het onbegrip dat hoort bij polarisatie en de wrok die hoort bij ongelijkheid. Maar die angst en wrok druisen zo tegen mijn waarden en overtuigingen in, dat ik er vanochtend even niet meer bij kon. Want als student kan ik theorieën erbij pakken en papers schrijven tot ik een ons weeg, maar als wereldbewoner en mens kan ik dit alleen maar heel hard aan voelen komen.

Trump vertegenwoordigt een wereld die mijn generatie al nietsvermoedend dacht achter ons gelaten te hebben. Een wereld van ‘vroeger’, waar moeders en vaders verhalen over vertelden. Een wereld waar een man een land vol vrouwen kan vertellen wie ze zijn en wat ze waard zijn. En waar vrouwen naar hem luisteren, zelfs op hem stemmen. Ik kan veel hebben en ik ben erop voorbereid nog honderden gesprekken over feminisme te moeten voeren met mensen die zeggen feminisme ‘eng te vinden’ of ‘te intens’. Maar hier was ik niet op voorbereid: dat vrouwen zo massaal een symbool van patriarchale dominantie verkiezen over een symbool van vrouwelijke onafhankelijkheid.

Daar houdt het niet op. Trump staat niet alleen voor patriarchale dominantie, hij staat voor macht van de machtigen, voor achteloosheid en arrogantie, voor vrouwenhaat, racisme, xenofobie en islamofobie. En ik kan er niet bij.

Over een paar dagen kan ik het misschien beter analyseren, relativeren en aan mezelf uitleggen. Maar nu is het enige dat mij helpt, het herhalen van die woorden, al is het soms tegen beter weten in: “ik geloof nog steeds in mijn generatie.” Ik ben nog steeds geïnvesteerd. We hebben ons vergist, maar we laten ons niet uit het veld slaan. Samen kunnen we er nog iets van maken.

Maar god. Wat een moment van compleet gebrek aan begrip wel niet met een mens kan doen.