Sunless Shadows

Een Emancipator blog

sunless shadows-1000x563

Het is 20 november, 23.11 uur. Net thuis van de opening van het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA). Met dit jaar als openingsfilm ‘Sunless Shadows’ van Mehrdad Oskouei, uit Iran. De film die ook op de 25 november wordt vertoond bij de opening van ‘Orange the World’ in Amsterdam, de internationale campagne van UN Women tegen het geweld tegen vrouwen.

In de documentaire volgen we het dagelijks leven van een groep jonge vrouwen, meisjes, die samen leven op een veilige plek, afgezonderd van een boze buitenwereld. Ze vullen hun dagen met spelletjes, met babykuikentjes, met de baby, een pop en met hun opleiding.

Deze jonge vrouwen zijn hier, vanwege het geweld van hun echtgenoten of vaders. Gaandeweg krijgen we stukje voor stukje hun verhalen mee. Zo vertelt een meisje hoe ze zichzelf dwong om als 12-jarige het huwelijk in te gaan, om te vluchten voor haar ouders, maar ze vraagt zich af hoe haar man nog zoveel erger kon zijn.

Een ander vertelt over die ene keer dat haar vader haar zo in elkaar sloeg, dat zij bebloed en met een gebroken been naar de politie ging, maar deze weigerden om haar aangifte op te nemen, lachten haar uit, om haar weer de straat op te schoppen. Haar vader had immers gelijk.

Een derde vertelt hoe haar moeder heeft geprobeerd om te scheiden, om zichzelf en haar kinderen te beschermen, maar haar man weigerde te tekenen, dus dat ging niet door.

Aan het geweld wordt in film weinig aandacht gegeven. Maar het werpt constant een schaduw over de film, een constante onzichtbare aanwezigheid. Verhalen die ik daardoor zelf verder ging invullen en me daardoor juist nog harder raakten.

De aandacht gaat naar hun dagelijks leven. Waarin zij zich afvragen hoe het zou zijn om weer op straat te lopen. Ze twijfelen of het leven buiten beter is.

Vanuit de zaal wens ik hen eigenlijk ook de veiligheid toe van het huis waar ze nu samen in wonen.

Tussendoor zien we videodagboeken die de jonge vrouwen hebben gemaakt. Ze spreken vol liefde tegen de echtgenoten of vaders die hen zoveel pijn hebben gedaan. Ze vergeven hen. Ze vertellen hoeveel zij hen missen. Maar vragen zich ook af waarom deze mannen zich zo gedroegen. Waarom al dat geweld? Waarom werden zij slechter behandeld dan beesten?

Een vraag die zij nooit meer kunnen stellen, omdat deze jonge vrouwen zijn opgesloten. Opgesloten voor de moord op hun vaders of hun echtgenoten.

In een samenleving die hen niet wilde beschermen, waren er gelukkig nog hun moeders die dat wel hebben geprobeerd.

Voor deze moeders zijn er ook videoboodschappen. En we zien de moeders deze boodschappen bekijken, vanuit de gevangenis, waar zij wachten op de doodstraf.

Een film waar ik met deze blog geen recht aan kan doen. Een film die voor mij niet zozeer iets over Iran vertelt. Want hoe zou het in Nederland zijn als we ons niet in zouden zetten met zoveel vrouwen en gelukkig ook steeds meer mannen om dit geweld te voorkomen, om hulp te bieden aan slachtoffers en hen een veilige plek te geven, zonder dat zij daarvoor eerst zelf een moord hoeven te plegen. Nu zit ik vooral met de vraag, wat zou er zijn gebeurd als deze vaders en echtgenoten, ooit waren aangesproken door andere mannen in hun omgeving? Hadden zij geholpen kunnen worden om weer die liefdevolle mannen te worden die ze ooit waren, de mannen waar de jonge vrouwen in hun videoboodschappen om rouwen, ook al hebben zij hen zelf vermoord…

Dit blog is onderdeel van de White Ribbon-blogmarathon van Emancipator. Wil je meer weten over deze blogmarathon, dan kun je hier meer informatie vinden.