Als je me schreeuwt, stoot ik hard

Rapmuziek

‘Zonder takkie grijp ik haar aan d’r bil. Lieve schat ik ga je zeggen wat ik wil. Kom je mee? Doe niet stil. Ze ziet het in mijn ogen, ja ik ben een vieze kil.’ Met deze tekst lokt rapper Poke in zijn videoclip vrouwen zijn auto in. ‘Jij komt niet van hier he. Je bent lekker he, zo lekker. Kom eens ff horen. Je bent een topper he.’ Er is blijkbaar niets anders nodig om wildvreemde schoonheden over te halen. De halfnaakte vrouwen twerken er enthousiast op los en zijn niet vies van een aanraking.

Het nummer Lekker He kwam uit in 2018. Nederland had dat jaar volop aandacht voor grensoverschrijdend gedrag. Toch ontstond er geen ophef over de vrouwonterende teksten en beelden van Poke. Hij was namelijk niet de enige.

Bitches
Veel jongeren brullen hard mee met de populaire rapteksten van Young Ellens: ‘Niemand wil je zien bitch, ik neuk je in het donker’. Ook Mi No Lob van Broederliefde doet het altijd goed op een feestje: ‘Als je me schreeuwt, stoot ik hard, loop je mank’. In de hit Round & Round van Dyna rapt Bollebof: ‘big girls don’t cry je wil de dick’.  Deze teksten zijn eerder regel dan uitzondering. Rappers als Lil Kleine, Bizzey en Boef rappen vaker wel dan niet over ‘bitches’, ‘wijven’ of ‘kechs’. Als ze een liefdevol woord als ‘schatje’ gebruiken, is het vaak denigrerend zoals bij Broederliefde: ‘Buiten het bed moet je me niet schreeuwen, schatje.’ Niet alleen de teksten zijn op zijn zachtst gezegd vrouwonvriendelijk, ook de bijbehorende videoclips met twerkende ‘wijven’ en onderdanige ‘bitches’ zijn dat. Merkwaardig genoeg ontstaat hier slechts weinig ophef over, terwijl dat wel het geval is als rappers deze uitspraken buiten hun muziek om maken.

Schelden doet wél pijn
Dat agressief gedrag toeneemt na het beluisteren van agressieve muziek, is al langer bekend. Uit onderzoek blijkt dat de meeste luisteraars van vrouwonvriendelijke rapmuziek mannelijke dominantie en seksueel geweld afkeuren. Toch blijkt uit hetzelfde onderzoek dat proefpersonen na het beluisteren van dergelijke muziek meer gewelddadige gedachtes hebben. Vrouwonvriendelijke rapmuziek leidt dus tot normalisering van gendergerelateerd geweld. Dat blijkt uit meer onderzoeken: gewelddadige seksuele gedachten nemen toe na het beluisteren van vrouwonvriendelijke rap. Er zijn ook effecten meetbaar bij vrouwen: zij denken na het luisteren dat seksueel overschrijdend gedrag acceptabel is.

Problematisch
De populaire, vrouwonvriendelijke Nederlandse rapteksten dragen bij aan genderstereotypes, een belangrijke oorzaak van de verkrachtingscultuur, en zijn om die reden problematisch. Veel meisjes en jongens luisteren naar deze nummers. Het is stoer. Het is van deze tijd. Het is echter ook ongelooflijk vrouwonvriendelijk. De teksten en de video’s geven het beeld dat het acceptabel is voor mannen om vrouwen als inferieur te zien. Dat het acceptabel is voor mannen om zonder te vragen de kont van een vrouw vast te pakken en dat vrouwen dat nog leuk vinden ook. Dat vrouwen lustobjecten zijn, op de wereld gezet om mannen te vermaken. De Nederlandse rapmuziek houdt precies de ongelijke machtsverhoudingen en de stereotypes in stand die uiteindelijk zoveel schade aanrichten. Oftewel: De Nederlandse rapmuziek houdt de verkrachtingscultuur in stand.

Rap(e)-cultuur
Alhoewel Nederland niet slecht scoort op de lijst van meest vrouwvriendelijke landen in 2019 (plaats 16 van de 100), kan er nog veel verbeterd worden. Zo blijkt uit onderzoek dat 73 procent van de Nederlandse vrouwen seksuele intimidatie meemaakt en 45 procent van de Nederlandse vrouwen een vorm van fysiek en/of seksueel geweld meemaakt, terwijl dat gemiddeld in Europa ‘slechts’ 33 procent is. Van de geweldplegers is ruim 90 procent een man. De cijfers zijn alarmerend en laten nog geen verbetering zien.

De belangrijkste oorzaken voor gendergerelateerd geweld zijn de ongelijke machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen en de bijbehorende stereotypes. Een ‘echte’ man toont geen kwetsbaarheid. Een ‘echte’ man is sterk en dominant. Een ‘echte’ man heeft seks met veel vrouwen. Aan de andere kant van het stereotype spectrum zijn vrouwen dus afhankelijk en onderdanig. De stereotypes versterken en ondersteunen normalisering van seksueel geweld in de samenleving. Dit is ook precies het beeld dat in rapmuziek vaak bevestigd wordt.

Eerst denken, dan brullen
Wat je ook van rapmuziek vindt, onschuldig zijn de teksten niet. Moeten we dan af van deze muziek? Nee, dat zou simpelweg niet mogelijk zijn. Wel is meer bewustwording nodig. Volgens One World kunnen we rapmuziek gebruiken om in gesprek te gaan met jongeren over genderstereotypen en gendergelijkheid. Rappers zijn vaak rolmodellen voor jongeren. Het is een gemiste kans dat hun – vaak vrouwonvriendelijke en aanstootgevende – teksten blindelings en gedachteloos worden meegeblèrd en niet tot discussie leiden.

Educatie is belangrijk. Sommige rappers geven toe dat ze een voorbeeldfunctie hebben, maar gezien het succes van de rapnummers, ook de vrouwonvriendelijke, is er weinig hang naar verbetering. Als de rappers zich zouden uitspreken tegen vrouwonvriendelijke teksten, dan zou rap- en hiphopmuziek een enorme bijdrage kunnen leveren aan het bestrijden van gendergerelateerd geweld, racisme en sociale ongelijkheid.

Dit is een publicatie in het kader van de zestiendaagse campagne tegen geweld tegen vrouwen. Geweld tegen vrouwen is wereldwijd een van de meest hardnekkige schendingen van mensenrechten. Jaarlijks vinden daarom van 25 november – de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen – tot en met 10 december – de Internationale Dag van de Mensenrechten – de 16 Days of Activism plaats.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.