De gemeenteraadsverkiezingen: interview Ilse van der Horst

Portret Ilse van der Horst door Marlijn Metzlar

Ilse van der Horst, achtentwintig jaar,  is geboren en getogen in Montfoort en lijsttrekker voor Progressief Akkoord Montfoort-Linschoten. Naast lijsttrekker is zij ook commissielid voor haar partij en sinds eind 2019 beleidsadviseur Duurzaamheid voor gemeente de Ronde Venen. Ik sprak Ilse over duurzaamheid en gelijkwaardigheid en hoe deze elkaar beïnvloeden: “Ik vind het belangrijk dat er niemand achterblijft in de energietransitie en we verduurzaming betaalbaar wordt voor iedereen. Want we moeten allemaal verduurzamen, maar niet iedereen kan dat makkelijk betalen of organiseren. Als raadslid wil ik ervoor zorgen dat de gemeente dit zo betaalbaar en makkelijk mogelijk maakt”, aldus Ilse. 

Van Gender Studies naar duurzaamheid
Ilse studeerde Gender Studies. Gelijkwaardigheid en intersectioneel feminisme vormen samen met duurzaamheid haar grote passies: “Ik ben beleidsadviseur Duurzaamheid geworden omdat duurzaamheid iedereen raakt en iedereen vroeg of laat last krijgt van de gevolgen van klimaatverandering als er te weinig aandacht aan wordt besteed. Armere mensen zullen hier harder door geraakt worden, je ziet het nu al met de stijgende energieprijzen, en juist door in te zetten op duurzaamheid kan ik bijdragen aan meer gelijkwaardigheid. Genderstudies en duurzaamheid bevinden zich op verschillende vlakken, ze raken elkaar wel. Wie weet, komt het intersectioneel feminisme in de toekomst toch weer om de hoek kijken, als mogelijk werkveld.”
Ilse is politiek betrokken geraakt via een kennis: “Ik wilde iets doen waarmee ik invloed heb op hoe het eraan toegaat in mijn leefomgeving. Veel mensen klagen en dat begrijp ik. Ik wil dat alleen omzetten in iets constructiefs. Dat heb ik dus gedaan: ik heb aangeklopt bij Progressief Akkoord om mij in te zetten voor mijn idealen. Toen ben ik een keer bij de fractie van Progressief Akkoord gaan kijken. Ik werd gelijk met open armen ontvangen. Daarnaast vind ik de politiek een interessante manier om mijzelf te ontwikkelen. Enerzijds kan ik met de politiek iets goeds doen voor mijn gemeente. Anderzijds kan ik kennis opdoen over allerlei onderwerpen en verschillende vaardigheden ontwikkelen. Denk aan onderhandelen, gesprekstechnieken en zaken die je niet uit boeken leert. Dat kan je ook weer goed gebruiken in je werk.”

Intersectionaliteit en duurzaamheid
Binnen Progressief Akkoord in Montfoort staan ze veel stil bij het belang van intersectionaliteit, legt Ilse uit.“We hebben bijvoorbeeld een plan om LHBTIQ+ te normaliseren. Denk aan een voorstel van mijn partij wat is aangenomen om bij ieder raadsvoorstel te kijken naar inclusiviteit en of het voorstel hieraan voldoet. Dit zorgt ervoor dat ambtenaren zich hier altijd bewust van blijven en we voorkomen dat - zonder dat er sprake is van kwade wil - inclusiviteit wordt vergeten en mensen worden buitengesloten. Bewustwording van intersectionaliteit zit daarnaast ook al in kleine stappen, bijvoorbeeld qua taalgebruik in de raad. Op die manier kan je steeds meer sensitiviteit erin brengen en bewustwording voor inclusiviteit en diversiteit bevorderen. Dat is belangrijk omdat onze raad grotendeels uit witte mannen bestaat, daardoor wordt inclusiviteit – per ongeluk- wel eens vergeten. Ik zou het geweldig vinden als er meer diversiteit komt in de raad, dus ook mensen van kleur, jongeren, en LHBTIQ+ personen. Dan houd je als raad automatisch meer rekening met de belangen van allerlei bevolkingsgroepen.”
Atria publiceerde vorig jaar november een artikel over de klimaatcrisis en de gevolgen hiervan specifiek voor vrouwen, mensen van kleur, mensen met lage inkomens en LHBTIQ+personen. Een onderwerp waar Atria al in 2020 over schreef en een confronterende factsheet over maakte. Denk bijvoorbeeld aan de onderzoeken die hebben aangetoond dat in de gebieden met slechtere luchtkwaliteit, vaak mensen (van kleur) met lagere inkomens wonen. Ik vraag Ilse in hoeverre zij deze problematiek kan spiegelen aan haar ervaringen binnen de gemeentelijke politiek en wat zij hier op landelijk en regionaal niveau van herkent: “We zijn een kleine gemeente met beperkte middelen. We hebben echter vanuit onze partij wel veel aandacht voor duurzaamheid. We hebben bijvoorbeeld de gemeentelijke duurzaamheidsregeling goedgekeurd. Dat is een regeling waarmee je mensen die het zich minder snel kunnen veroorloven om hun woning te verduurzamen, financieel ontzorgt. Qua duurzaamheid staan we er enkel als Progressief Montfoort soms wat alleen voor. Dit maakt het voor ons lastig om sneller te gaan. Je moet er nu eenmaal met een meerderheid binnen de raad komen. Wat we wel hebben bereikt, is dat elke lantaarnpaal in de gemeente nu LED verlichting heeft. En we hebben een duurzame stichting opgericht, ‘Duurzaam Montfoort.’ Die staat los van de partij en is onafhankelijk, maar wij hebben dit wel gevoed en ervoor gezorgd dat Stichting Steenbreek bijvoorbeeld ook is aangesloten (steen eruit, plant erin).”

Passie voor duurzaamheid
Ik ben benieuwd waar Ilse’s passie voor duurzaamheid vandaan komt. Ze vertelt: “Dat is een gevoel van rechtvaardigheid, hetzelfde gevoel van waaruit ik feminist ben. Dingen moeten eerlijk zijn en mensen moeten gelijke kansen hebben, ongeacht huidskleur, gender of waar iemand is geboren. Ik wil dat de aarde leefbaar blijft en vind het belangrijk dat we aan de lange termijn denken. Het westen laat armere landen de dupe zijn van de klimaatveranderingen terwijl zij de uitstoot veroorzaken door producten die zij voor landen in het westen maken. Het is veel rechtvaardiger als we allemaal dezelfde soort welvaart kennen die ook nog eens eerlijk is tegenover de natuur. Juist in het rijke Nederland kunnen we hierin veel bereiken. We hebben veel kennis, we hebben genoeg geld. We kunnen echt grote stappen zetten, als we willen. Landen met zoveel andere grote problemen hebben duurzaamheid misschien niet op nummer één staan qua prioriteit.”

Jong en actief in de politiek
Ilse geeft aan met open armen te zijn ontvangen in de gemeentelijke politiek, juist omdat er nog weinig jonge mensen actief zijn. Ilse deelt haar visie hierop: “Politiek lijkt misschien een ver-van-je-bed-show, terwijl het eigenlijk heel dichtbij is. Zeker de gemeenteraad. Het vraagt daarnaast wel wat qua investering, in de vorm van tijd. Zeker als je de gemeenteraad in wil. Maar, je kunt klein beginnen en bijvoorbeeld in het begin af en toe aanschuiven bij een fractievergadering. Je hoeft niet meteen wekelijks tijd eraan te besteden en er zijn diverse gradaties waarop men mee kan doen. Wij organiseren soms bijeenkomsten waarbij we allerlei uiteenlopende inwoners uitnodigen, ongeacht politieke voorkeur. Zij vertellen dan over wat hen bezighoudt, de problemen waar ze tegenaan lopen. Juist door met mensen in gesprek te blijven die misschien buiten mijn eigen netwerk vallen, ontdek ik veel meer dingen dan ik al hoor in mijn eigen vriendengroep, die ook tussen de twintig en drieëndertig is. Zo wil ik wel de link zijn tussen de jongere generatie en de politiek en hun stem laten horen, juist omdat de vertegenwoordiging in de raad nu nog ontbreekt. Wat nu heel erg actueel is, zijn jongeren die geen woning kunnen vinden. Koopwoningen zijn niet te betalen en huurwoningen gaan veelal via via. Daar wil ik mij in de raad heel erg voor inzetten. Dit is namelijk wel de groep die hier graag wil blijven en die belangrijk is voor de levendigheid, de voorzieningen en voor de binding in onze gemeente. Zij kunnen nu geen huis vinden. Daar moet wat aan gedaan worden.” 

Vrouw en actief in de politiek
Hoe ervaart Ilse de politiek, als vrouw? “Wat ik merk, is dat alle deuren opengaan. Er zijn zo weinig vrouwen, al helemaal weinig jonge vrouwen (en ook weinig jonge mannen overigens, in de politiek). Ik ervaar het binnen mijn partij echt als een warm bad. Mensen zijn heel erg blij dat ik er ben. Ook in mijn omgeving heb ik die aanmoediging gekregen, toen ik lijsttrekker werd voor Progressief Akkoord. Misschien zijn mensen het ideologisch gezien niet met mij eens, maar ik merk wel dat men het goed vindt dat een jonge vrouw zoals ik zich inzet voor haar omgeving. Ik ben dan ook heel benieuwd hoe dit gaat als ik daadwerkelijk in de raad zit.
Vanuit Stem Op Een Vrouw heb ik ter voorbereiding allerlei trainingen gehad. Ik heb daar veel van geleerd. Ik kreeg ook een coach, een wethouder. Hierdoor heb ik wel het idee dat ik beter weet wat me te wachten staat als ik in de raad zit. Dit heeft mij wel het zelfvertrouwen gegeven zodat ik er straks goed kan staan als raadslid en niet de plank volledig mis sla. Al weet ik nu ook dat als dit gebeurt, het helemaal niet erg is.Toch vind ik het wel fijn dat ik door de twee jaar als commissielid, kon warmlopen en al kon ervaren hoe het eraan toegaat in de gemeentelijke politiek.”

Begin klein
Ik vraag Ilse of zij adviezen heeft voor vrouwen die de politiek in willen. Wat raadt ze aan en wat raadt ze af? “Je hoeft niet meteen te weten hoe alles werkt. Je kan alles vragen, binnen je partij en erbuiten. Mensen leggen het graag aan je uit. Ik denk wel dat meer vrouwen in de politiek bijdraagt aan een beter debat en meer diversiteit, ook qua meningen en ervaringen. Je vertegenwoordigt dan beter de inwoners en kan kwalitatief beter gesprekken voeren. Ik kan mij heel goed voorstellen dat vrouwen drempels ervaren. Ik wil ook meegeven dat alle partijen blij zijn als er vrouwen aankloppen. Toen ik benoemd werd als commissielid werd ik door alle partijen gefeliciteerd. 
En nogmaals, begin klein. Doe het stap voor stap. Je kan rustig een keer komen kijken en vervolgens pas bepalen of je voor of achter de schermen actief wil worden. Ik had zelf ook wat voorbeeld-vrouwen in mijn partij, die succesvol waren door gewoon te zijn wie zij zijn en te laten zien dat het kan, een vrouw in de politiek. De voorzitter van mij partij is bijvoorbeeld gedeputeerde van de provincie Utrecht geweest, dus dat was meteen een voorbeeldvrouw die heel bedreven is in de politiek en een zwaargewicht. Een andere vrouw is wethouder geweest. Dat vond ik heel fijn en motiverend.” 

Verwachtingen voor deze gemeenteraadsverkiezingen
Ilse vertelt: “Het is lastig te overzien. We zetten in op behoud van onze huidige drie zetels. Dan zijn we de op een-na-grootste partij van dit moment en dat willen we vooral zo houden. We hebben in onze gemeente best veel partijen, dus het is lastig om er een zetel bij te krijgen. Er is een verrechtsing in Nederland en dat zal ook wel zijn weerslag hebben in gemeente Montfoort. Als je daar niet aan meedoet, dan zijn wij wel dé partij. Het blijft met andere woorden lastig te voorspellen hoe de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar uitpakken. Het is voor mij daarnaast ook de eerste keer dat ik er zo bij betrokken ben. Spannend maar vooral heel erg leuk!”

Samenwerking
Dit artikel is een samenwerking tussen LOVER en Stem op een Vrouw. Floortje Fontein en Zahra Runderkamp, beide van Stem Op Een Vrouw, schreven in januari een artikel over de gevolgen van de diversiteit in het huidige kabinet. Daarnaast schreef Floortje recent een artikel over de daling van het aantal vrouwen in de gemeenteraad. 
Lees meer over de inzet van Stem Op een Vrouw voor emancipatie van vrouwen en het verbeteren van politieke
representatie op hun website en doneer, zodat zij hun goede werk kunnen blijven doen!

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.

Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.