De waan van romantisch idealisme
Ben je vrouw, zit je op Facebook en word je ineens gebombardeerd met vriendschapsverzoeken van Amerikaanse soldaten die ergens in het Midden-Oosten gelegerd zijn? Of doe je aan online dating en word je via die weg benaderd door dito soldaten of andere stoere kerels die bijvoorbeeld op booreilanden werken? Trap er niet in. Die profielen zijn niets anders dan lokaas van Nigeriaanse oplichtersbendes die je via de romance scam van je centjes willen beroven. En dat kan behoorlijk ver gaan.
Neem Audrey Elaine Elrod bijvoorbeeld. Haar verhaal is verbijsterend. Elrod was een 45-jarige high school drop-out en divorcee die op een dag een boodschap in haar mailbox vond van een Schotse ingenieur met een knap gezicht op zijn profielfoto en de naam Duke Gregor. Hij schreef dat hij haar zo mooi vond op haar foto en dat hij hoopte dat ze elkaar ooit zouden ontmoeten: het soort obligate versierpraatje dat de gemiddelde Facebook-gebruiker meteen zou weggooien. Maar Elrod was kwetsbaar, ze bevond zich op een punt in haar leven waarin ze bijzonder gevoelig was voor aandacht en vleierij. Al snel chatte ze 12 uur per dag met de charmante Gregor en binnen een maand hadden ze het al over trouwen. Ook met Kevin, de 17-jarige zoon van Gregor, ontwikkelde ze een intensieve online band. Voor Elrod, die zelf tot haar verdriet kinderloos was, leken al haar dromen over liefde, romantiek en een gelukkig gezin uit te komen.
Tot Kevin aankondigde dat hij haar wilde opzoeken, maar nooit aankwam, ondanks het geld dat ze hem voor de reis had gestuurd. Ze ontving een alarmerend bericht van een aangeslagen Duke Gregor, die haar vertelde dat Kevin in een ziekenhuis had gevonden, zwaargewond na een auto-ongeluk. De medische kosten liepen snel op en zijn eigen rekening was bevroren zolang hij op het booreiland verbleef. Hij smeekte Elrod om ‘hun zoon’ te helpen. Elrod geloofde Gregor – sterker: ze bleef in zijn liefde geloven tot lang nadat hij al als Nigeriaanse oplichter ontmaskerd was. En zelfs nu ze voor fraude in de gevangenis zit – degene die achter het Gregor-profiel schuilging heeft ze nooit ontmoet en is zelf de dans ontsprongen – wil ze eigenlijk nog steeds niet echt geloven dat haar grote romantische liefde een leugen was. Op Vice doet Brendan I. Koerner verslag van Elrods geschiedenis, die vooral verbijsterend is omdat ze er tot voorbij het eind in meeging, onder de titel ONLINE DATING MADE THIS WOMAN A PAWN IN A GLOBAL CRIME PLOT.
Elrods verhaal zette ons aan het denken. Er zit naar ons idee namelijk een giftig mechanisme achter, waar ook verstandiger vrouwen dan Elrod gevoelig voor zijn. Zoals je in Koerners verslag kunt lezen, leed Elrod aan een extreme vorm van romantisch idealisme, net als alle andere vrouwelijke slachtoffers waar Koerner melding van maakt. En romantisch idealisme als dat van Elrod wordt bij vrouwen cultureel gekweekt. Natuurlijk zijn er ook talloze mannen die slachtoffer worden van romance scams, maar om één of andere reden blijven die meestal niet tot voorbij het bittere eind in de oplichter geloven. De behoefte om belangrijk te zijn voor iemand, om nodig te blijven, ongeacht hoe je behandeld wordt: die reflex zit bij de meeste vrouwen toch dieper verankerd. Misschien bedrijven we nu sociologie van de koude grond, maar wij houden de culturele norm van vrouwen als hoeders van de romantische liefde en de monogamie ervoor verantwoordelijk. Al die valse liefdesdromen waarmee we van jongs af aan overspoeld worden, in films, boeken, muziek, tot aan de dagelijkse aannames in onze sociale omgeving: het is de waan van het romantisch idealisme. Als je het ons vraagt, is het hoog tijd dat we die achter ons laten.