Echte lichamen

‘We gaan toch naar lekkere wijven kijken?’, vraagt een bezoeker die met zijn klas naar de voorstelling BH gaat kijken. Uit diezelfde klas kwam ook een meisje dat wel erg plichtmatig antwoordde tijdens de voorstelling op de vraag of zij later een cosmetische operatie zou willen wanneer haar voorhoofd compleet verrimpeld zou zijn: ‘Nee, ik wil graag op een natuurlijke manier ouder worden.’ Dat de werkelijkheid minder eenduidig in elkaar zit wanneer het om schoonheid en principes gaat, blijkt uit de voorstelling BH van Mariëlle van Sauers.

In dit theaterstuk, gebaseerd op Sunny Bergman’s documentaire Beperkt Houdbaar, bespreken zes vrouwen hun persoonlijke relatie met hun lichaam tegen een achtergrond van filmfragmenten uit The Bride of Frankenstein, operatie-openamen en soms ook live camera werk van de spelers zelf. Voor de een is haar schoonheid een middel om verder te komen in de maatschappij, voor de ander is haar lichaam een kaart van haar persoonlijke geschiedenis – met rimpels en uitgezakte borsten. Een andere vrouw heeft juist moeite met die vergankelijkheid van haar lichaam, terwijl een van haar tegenspelers de wetenschap probeert te gebruiken om die vergankelijkheid tegen te gaan. Al deze stemmen bij elkaar leveren geen stuk met een duidelijk plot. In plaats daarvan krijgt de toeschouwer een forum voorgeschoteld, waaraan hij of zij wordt uitgenodigd om mee te praten. Op verschillende momenten worden toeschouwers letterlijk gevraagd om een mening te vormen over hun lichaam of dat van een ander.

‘Vooruitgang is toch per definitie beter!’ roept een actrice halverwege de voorstelling. Met behulp van Mary Shelley’s Frankenstein wordt de toeschouwer gewezen op hoe wetenschap zich als doel had gesteld om de mens en de wereld te perfectioneren. De voorstelling BH lijkt echter de vraag te stellen of dat idee van perfectionering wel wenselijk is.

Toch doet BH niet moralistisch of idealistisch aan – nou ja, een beetje wel natuurlijk. Vooral de eindscene met Jetty Mathurin is er naar mijn gevoel één van: makkelijker gezegd dan gedaan. Lap alle regels gewoon aan je laars en bepaal zelf wat je mooi vindt lijkt zij te willen zeggen.

Er is echter ook ruimte voor de werkelijkheid, waarin vrouwen worstelen met wat de maatschappij van hun uiterlijk verlangt en wat zij zelf graag willen, waarbij vooral de korte monoloog van Marit van Bohemen – waarin zij uiting geeft aan wat zij voor haar dochtertje wil in de toekomst en hoe ze daarmee eigenlijk bestaande ideëen over schoonheid in stand houdt - indruk op mij maakt.

BH maakt het lichaam bespreekbaar en daardoor echter en tastbaarder. In tegenstelling tot porno en mode-magazines probeert BH het lichaam te laten zien zoals het is – met en zonder operaties, met onze verbeelding erbij en met de rauwe realiteit ernaast. Nergens worden lichamen namelijk zo echt als wanneer ze een naam en een verhaal krijgen en worden aangeraakt. BH sluit daardoor uitstekend aan op Sunny Bergman’s documentaire, hoewel het ook zeer goed apart daarvan is te bekijken.

BH van Marielle van Sauers speelt nog to 28 mei 2010 op verschillende locaties.
Voor de speellijst klik hier.