Elf minuten

Tot en met 22 mei speelt het Noord Nederlands Toneel haar voorstelling “Elf minuten”, naar het boek van Paulo Coelho, in verschillende Nederlandse theaters. Nynke Oele ging erheen en schreef voor LOVER een boeiende recensie.

Een sprookje over prostitutie
Seks, liefde, geweld en prostitutie zoeken elkaars grenzen op in de nieuwe voorstelling van Ola Mafalaani van het Noord Nederlands Toneel. De voorstelling Elf Minuten is zowel gebaseerd op het boek van Paulo Coelho als op ervaringen van Groningse prostituees. In een prachtig lichtontwerp van bewegende, golvende tl-buizen, rood en wit, wordt het sprookje verteld van Maria, die uit Brazilië naar Europa komt en daar in de prostitutie belandt.

Hoewel er op het toneel een constante stroom aan beweging, liedjes en verkleedpartijen gaande is, wordt het verhaal op een haast kalme manier verteld. Met aandacht voor detail vertelt Maria, gespeeld door Malou Gorter, o.a. bekend van de televisieserie Annie M.G., over de eerste keer dat ze een klant ontvangt. Over de weggestopte tranen en het verliezen van je ziel, en over de eeuwige zoektocht naar liefde. “Eerst nog even huilen, dan neem ik een beslissing,” herhaalt ze voor zichzelf, terwijl ze in de taxi stapt op weg naar een hotel.

Op locatie
Halverwege de voorstelling verlaten de meisjes, behalve Maria en de kunstschilder Ralf, het podium. De meiden gaan, terwijl de voorstelling in de Stadsschouwburg nog bezig is, per limousine naar de Vismarkt om daar op locatie een deel van de voorstelling te spelen voor toevallige passanten. Daar wordt het spel van de verleiding verder gespeeld, al komt dat niet altijd even goed tot zijn recht, op een tochtig plein in een verregende aanhangwagen. Tenzij je toevallig op de Vismarkt bent, kom je hun verhalen dus nooit te weten, want het publiek blijft lekker warm in de Schouwburg, om te kijken naar het verloop van het liefdesverhaal tussen Maria en Ralf.

Dromen najagen
De bij vlagen zoetsappige teksten van Coelho worden gecompenseerd met het kille decor en de mobiele peeskamertjes waarin de vrouwen hun spel spelen. Over Coelho’s mantra van dromen-najagerij wordt weliswaar een beetje lacherig gedaan, toch zit de voorstelling vol met de gedachte dat je kansen met beide handen moet aangrijpen. Eigenlijk ook wel lekker, en op z’n minst een welkome afwisseling met de dramatische levensverhalen van Maria en de andere vrouwen. Bij vlagen word ik meegenomen door het ontroerende spel van Malou Gorter, die als moeder overste, maagd en hoer een prachtige, complete vrouw neerzet. Ook de andere prosituees, onder leiding van Joka Tjalsma als hoerenmadam, blijven boeien ondanks dat de meesten nauwelijks tekst hebben. In hun wisselende outfits zijn ze sfeerbepalend voor de voorstelling. Klára Alexová doorbreekt het zwijgen en speelt in de Schouwburg een aangrijpende rol als heroïnehoer van de Bornholmstraat, de Groningse plek voor straatprostitutie.

Elf minuten
Elf minuten is de tijd die de seks duurt, als je het aan- en uitkleden en alle andere plichtplegingen niet meerekent. Elf minuten, een jaar lang, dat is maar een klein stukje van mijn leven, denkt Maria nog optimistisch, aan het begin van haar carrière in Europa. Dat het jaar niet zonder gevolgen blijft mag duidelijk zijn. En dat ze uiteindelijk in Ralf de liefde vindt die ze zoekt, is een klein wonder. Maar het is dan ook een sprookje, deze Elf minuten, en in sprookjes leeft iedereen nog lang en gelukkig.