Emancipatie beheerst de culturele opinie

-waarin internetredacteur Natasja het nieuws voor LOVER doorneemt

Het zijn bewogen weken in de slipstream van Emma Watsons speech voor de Verenigde Naties. Het waren ook nogal bewogen weken in het leven van uw trouwe nieuwsselecteur, vandaar dat onze dagelijkse rubriek Uitgelicht de afgelopen tijd niet dagelijks verschenen is (daarvoor mijn excuses) – en vandaar dat deze bijdrage op persoonlijke titel wordt gedaan. En vandaar dat u vandaag een speciale LOVER’s Uitgelicht krijgt, waarin al het nieuws wordt opgediend dat ik wilde maar niet kon plaatsen omdat persoonlijke omstandigheden het niet toelieten. En dat nieuws is – ik zei het al – bewogen. Soms lijkt de strijd van het feminisme voor gelijkwaardigheid een kwestie van twee stappen vooruit, één stap terug. Maar dat is nog steeds vooruit. Een énorme stap vooruit was natuurlijk de (gedeelde) bekroning van Malala met de Nobelprijs voor de Vrede. Al was een andere winnaar dan (in elk geval) de jonge Pakistaanse voorvechtster voor gelijke rechten voor vrouwen dan ook nauwelijks denkbaar - en is er ook nog IS, dat er onlangs rond voor uitkwam dat de IS-soldaten Jezidische vrouwen als seksslavinnen gebruiken, zijn in elk geval een héle grote stap terug. Ook geen vooruitgang is Karl Lagerfeld het feminisme luchtiger wil maken een stap voor- of achteruit is, is onduidelijk. Vooralsnog lijkt het eerder een onnozel rondedansje. In ons eigen land is het debat rond Zwarte Piet intussen weer hoog opgelaaid – en misschien wel hoger dan ooit. Tegenover afgewogen bijdragen als die van Max Westerman in het NRC stonden reactionaire reacties als die van Jan de Visser (advocaat en oud-wethouder) in De Volkskrant – dat gelukkig daarna ook de daaropvolgende reactie van kunstenaar en schrijver Maurits de Bruijn plaatste. Buiten de opiniepagina’s verhardt de strijd, zoveel is in elk geval wel duidelijk. Bij een demonstratie tegen een witte Piet werd een zwarte vrouw geslagen en na een optreden in Pauw over Zwarte Piet werden Quincy Gario en Sunny Bergman weer overladen met bedreigingen. Troost: de mate waarin de strijd verhardt heeft alles te maken met het toenemende besef van het pro-Zwarte Pietenkamp dat ze een achterhoedegevecht leveren. Steeds meer mensen zijn van mening dat een zwarte Piet geen optie meer is. Hoe ongemakkelijk tolerantie in ons land is, toont het programma Typisch Nederlands, dat prachtig scherp geanalyseerd werd door De Correspondent-correspondent Nina Polak. Een link die zeker de moeite waard is. Ook de moeite waard én een stap vooruit is de woedende respons van actrice Jennifer Lawrence op de publicatie van haar gestolen naaktfoto’s in een interview met Vanity Fair, die door Jessica Valente, feministisch anker bij The Guardian, dan ook terecht bejubeld wordt in haar vaste column. Heeft u meegeteld hoeveel stappen voor- en achteruit werden gezet in de afgelopen weken? Ik niet en dat heeft een reden. Want de grootste stap vooruit is dat al deze reacties, positief of negatief, vooral vertellen dat de emancipatiestrijd overal ter wereld het publieke culturele debat domineert.      

‘Just as Hudgens’s response was indicative of its time – we were at peak purity ring and saving-it-for-marriage then – so is Lawrence’s final word on this chapter in keeping with ours. It’s not a coincidence that her much-lauded outrage comes at a time when feminism dominates the cultural conversation. The dominant narratives around issues of sexuality, consent and privacy have changed, so Lawrence’s anger isn’t just tolerated – it’s applauded and splashed across Vanity Fair’s cover with an unabashed feminist headline: “It’s my body, and it should be my choice.”’- Jessica Valente