Hoog tijd voor het feMANisme

Al die verkettering van vrouwen die parttime werken en dat gehamer op de tekortkomingen van mannen: Roos Wouters is het spuugzat. Hoezo vrouwen massaal naar de top en mannen aan de kant? Koester de vrouwen én mannen die het fifty-fifty proberen te regelen.

Het leek een tijd lang stil rond het feminisme. Minister de Geus, verantwoordelijk voor het emancipatiebeleid, was van mening dat het wel goed zat met de vrouwenemancipatie. En de jongere generatie leek weinig strijdlustig en tevreden. Ook ik was van mening dat het feminisme vooral stond voor manhatende vrouwen in broekpakken die op den duur veranderen in Cisca Dresselhuyzen die publiekelijk verkondigen dat een minister niet tweemaal zwanger mag zijn en dat er geen mannelijke feministen bestaan. Tot dat feminisme voelde en voel ik mij totaal niet aangetrokken. En toen was daar plots powerfeminist Heleen Mees. Zij maakt geëmancipeerde moderne koppels uit voor deeltijdfeministen. De vrouwen althans. En met succes: het feminisme staat weer volop in de belangstelling. Mees’ powerfeminisme geeft vrouwen en mannen er flink van langs. Vrouwen omdat zij hun talenten verkwanselen door in deeltijd te werken en/of niet voor topposities gaan. Mannen omdat zij statische wezens zijn waar toch niets aan verandert zolang vrouwen niet aan de top zitten.
Roept de overheid vrouwen op om meer te gaan werken, Mees gebruikt liever een zweepje om vrouwen aan het werk te meppen. Dit terwijl uit elk onderzoek blijkt dat vrouwen liever in deeltijd werken en dat ook mannen keer op keer aangeven minder te willen werken, onder andere om meer voor de kinderen te kunnen betekenen. Maar dat mannen en vrouwen buiten hun werk ook tijd willen investeren in de kinderen en elkaar, doet Mees af als gebrek aan ambitie. Ook tot dit powerfeminisme voel ik mij totaal niet aangetrokken. En mijn man evenmin.

Zoon van een feministe
Mijn man is de zoon van een feministe. Hij kent de feministische strijdliederen nog uit zijn hoofd, hij kookt, doet de boodschappen, weet hoe hij mij moet bevredigen en is behendiger in het verschonen van luiers dan ik. Maar volgens Cisca Dresselhuys kan hij onmogelijk een feminist zijn, want mannen zíjn niet zo, volgens haar. Tjonge, als hij al geen feminist kan zijn, dan ben ik het zeker niet!
Wanneer de dominante feministische voorhoede het over emancipatie heeft, dan gaat het voortdurend over hoe vrouwen meer moeten gaan werken. Worden mannen al genoemd, dan gaat het vooral over het feit dat zij nog steeds te weinig zorgtaken overnemen. Mannen blijven afgeschilderd als machthebbers die (alweer) heropgevoed moet worden. Wat hij wel allemaal wil en doet wordt zelden genoemd. Dat verbaast mij.
Natuurlijk hebben wij soms onenigheid over de rolverdeling, zowel in huis als op de arbeidsmarkt. Maar het beeld dat tijdens menig emancipatiedebat van de gemiddelde man wordt geschetst, herken ik absoluut niet. Ik zie mijn man als partner waarmee ik in alle harmonie (of na wat strijd) tot een compromis kan komen. Niet als onderdrukker die te allen tijde van mij probeert te profiteren. En daar sta ik, zo bleek uit de Women Inc-verkiezingen waarbij mijn statement over emancipatie samen met mannen hoog scoorde, niet alleen in. Of herken jij je nog wel in de onderdrukker en de onderdrukte?

Traditionele types
Mannen zorgen en vrouwen werken steeds meer. Niet omdat ze anders uitgemaakt worden voor patriarch of voor ambitieloze deeltijdfeminist, maar omdat ze hoge ambities hebben, zowel thuis als op het werk. Die groep van ambitieuze vrouwen en mannen groeit. Toegegeven: de meeste vrouwen willen misschien (net als veel mannen) liever geen hoofdkostwinner zijn. En de meeste mannen willen misschien (net als veel vrouwen) liever niet ‘stofzuigen’. Maar zorgen doen mannen steeds meer. Neem maar eens een kijkje in supermarkten, zandbakken, speeltuinen of pierebadjes. Het aantal mannen is daar fors toegenomen, ook op doordeweekse dagen. De papadag wordt steeds normaler en het beeld van de man die met één hand naast de kinderwagen loopt, alsof hij er niet echt bij hoort, is veranderd in dat van de trotse vader die de kar met beide handen duwt. De zorgende man mag eindelijk gezien worden en wil dat ook. Deze ontwikkeling negeren, moderne mannen en vrouwen negeren, is een enorme gemiste kans, want een goed voorbeeld prijzen heeft meer effect dan voortdurend met geheven vingertje wijzen op alle tekortkomingen.
Mannen en parttime werkende vrouwen zijn niet de boosdoeners, dat zijn de traditionele mannen en vrouwen die van alles doen en laten om de emancipatie tegen te houden. Zij die de door hen verworven (luxe)positie niet willen veranderen ten gunste van de nieuwe generatie. Daarmee bedoel ik niet alleen Cisca Dresselhuys die wacht tot haar pensioen voordat zij de nieuwe generatie aan het woord laat. Ik denk ook aan vrouwen en mannen die werkelijk menen dat vrouwen beter voor kinderen kunnen zorgen dan mannen. Op die starre behoudzucht loopt de emancipatie eerder stuk dan op het gebrek aan ambitie om een toppositie. In de ogen van mij en mijn man is de emancipatiestrijd dan ook eerder een strijd tussen een voorhoede van progressieve mensen en een achterhoede van traditionele types, dan een strijd tussen vrouwen en mannen.

Glazen vloer
Juist het conservatieve beeld dat nog altijd van mannen en vrouwen wordt geschetst, zorgt ervoor dat hij steeds in het keurslijf van kostwinner en boeman wordt gedrukt en zij in dat van de zorgende zogende moederkloek. Zo moeten mannen twee dagen na de geboorte van hun kind alweer aan het werk, terwijl de moeder een babyspoedcursus van de kraamhulp krijgt. Toch geven feministische boegbeelden de moderne man nog steeds graag de schuld in plaats van een voorbeeld- en voorhoedefunctie, en is de moderne vrouw volgens hen pas werkelijk geëmancipeerd wanneer zij zich spiegelt aan de traditionele man (lees: ouderwetse klootzak). Daarmee staat dat feminisme de nodige emancipatie van de nieuwe generatie eerder in de weg dan dat zij eraan bijdraagt. Dát feminisme moet nodig geëmancipeerd, want werkelijke emancipatie bereik je alleen als de feministische voorhoede uit vrouwen en mannen bestaat.
Het is tijd voor het femanisme. Tijd voor een strijd voor een flexibele indeling van arbeid en zorg tussen mannen en vrouwen en dus ook voor deeltijdwerk – want wie zorgt er anders voor kinderen en (groot)ouders? Het femanisme zet zich in voor flexibele werktijden, telewerken, deeltijd- en duobanen, een terugkeerregeling en ruimer betaald verlof, ook voor de vader! Voor een betere afstemming van levensloop en carrièreperspectieven; carrièreperspectieven ook bij deeltijdwerk en na je veertigste! Bij het femanisme werken en zorgen mannen en vrouwen samen met en voor elkaar en de kinderen. Want zoals vrouwen last hebben van een 'glazen plafond', hebben mannen last van een 'glazen vloer', en ondertussen zitten onze kinderen in een ‘glazen kooi!’ Ik roep op het glas te breken!

Roos Wouters (32) is bestuurslid van het Alternatief Voor Vakbond (AVV), moeder van twee kinderen van 7 en 3 en partner van een geëmancipeerde man.