ISLAM EN FEMINISME GAAN WEL SAMEN

Het is een wijd verbreid en veel te hardnekkig misverstand: het idee dat de islam per definitie een misogyne, vrouwen-onderdrukkende religie is. Zoals Reza Aslan zegt in het interview met CNN over de vermeende gewelddadigheid van de islam dat we zo graag kijken: net als alle religies kent de islam talloze verschijningsvormen die vooral geopolitiek bepaald zijn. De islam in Sri Lanka, Turkije en Indonesië is een andere islam dan de Arabische. Het feminisme en de islam zijn dan ook helemaal niet zo onverenigbaar als we geneigd zijn om te denken.

Enige tijd geleden struikelde een van onze redactieleden over een mooi verhaal: een museum van Femen middenin Marrakech. Dat verhaal willen we graag vertellen zodra we meer over dat museum weten. Dat die zogenaamde onverenigbaarheid van het feminisme met de islam een mythe was, wisten we echter al, deels dankzij Reza Aslan. Rachel Rinaldo van Bitch Magazine onderstreept dat andermaal, met haar sociale commentaar-artikel over de positie van vrouwen in de grootste moslimnatie ter wereld: Indonesië. Het eilandenrijk kent een lange geschiedenis van sociaal en economisch actieve vrouwen, onder alle godsdiensten die er ooit dominant zijn geweest. Eén van de Indonesische vrouwenactivisten die Rinaldo interviewt voor haar verhaal geeft toe dat hun werk de laatste jaren lastiger geworden is. Maar dat heeft in Indonesië vooral te maken met het feit dat vrouwenrechten en feminisme steeds vaker als ‘westers’ en ‘Amerikaans’ gelabeld worden. ‘These were not good labels in such a polarized situation,’ stelt Rinaldo terecht. Amerika heeft zich sinds The War on Terror niet populairder gemaakt in Indonesië. Maar Rinaldo’s verwachting dat feminisme en gelijke rechten door de meeste Indonesische moslima’s verworpen zouden worden, bleek niet te kloppen. Tuurlijk, ze vond er een aantal. Ze vond ook een aantal seculiere Indonesische vrouwenactivisten. Maar in drie andere grote organisaties die ze onderzocht bleek een groot aantal vrome moslima’s actief die hun inspiratie voor de strijd voor gelijke rechten juist in de moslimteksten en –tradities haalden.

Rinaldo’s ‘Islam and Feminism Are Not at Odds’ is een fraai staaltje van een vorm van journalistiek die bijna uitgestorven leek: gedegen en genuanceerde onderzoeksjournalistiek. Het artikel brengt overtuigend in kaart hoe, waar en om welke redenen de islam in Indonesië zo goed samengaat met het feminisme – en walst en passant wat hardnekkige stereotypen plat. Daarom staat het vandaag centraal op LOVER.

‘Indonesian women continued to face many challenges, especially with respect to health care and access to well paying work and financial institutions. But being able to make arguments for women’s rights that are grounded in Islam is a crucial aspect of empowering women in a society where religion has become such an essential part of everyday life and politics. In fact, activists like these are one node in an emerging international Muslim feminist movement. While there have long been advocates for women’s rights in Muslim societies, this movement emphasizes the compatibility between Islam and feminism. Muslim feminism actually emerged in the 1990s in Iran and Malaysia. As I saw in Indonesia, this activism uses contextual interpretation as a method to discover a basis for equality and rights in Islamic religious texts, emphasizing the importance of understanding religious texts with reference to their social and historical context. Many of the key figures in this global movement are scholar-activists with a deep grounding in Islamic theology.’ – Rachel Rinaldo