Jongeren in actie - Activist Lab

Beeld door Oxfam Novib

Mirjam Heldmann is geen onbekende als het gaat om inzet voor maatschappelijke betrokkenheid; ze zet zich in voor mobilisatie en merkactivatie bij Oxfam Novib. We spraken met haar over het Activist Lab - een campagnetraining voor jongeren tussen de achttien en dertig jaar. Dit Lab biedt jongeren de kans om echt iets te veranderen in de samenleving. Mirjam vertelt enthousiast: "Ik wil jongeren de kans geven die ik zelf niet heb gehad. Als ik dit had gehad toen ik jong was, zou dat geweldig zijn geweest! Ik wil jongeren kennis laten maken met Oxfam Novib en dit vakgebied!" 

Wat ontzettend leuk om in gesprek te gaan! Zou jij mij meer kunnen vertellen over wat Activist Lab inhoudt? 

Natuurlijk! Het programma strekt zich uit over een paar weken, met bijvoorbeeld drie trainingsdagen op een vrijdag en een extra dag aan het einde om te reflecteren. We beginnen met theoretische sessies om een basis te leggen en de groep op één lijn te krijgen. Sommige deelnemers zijn nieuw, anderen hebben meer ervaring, dus het is belangrijk dat we allemaal dezelfde taal spreken. Samenwerking biedt een breed scala aan kennis en ervaring, waardoor we van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen ondersteunen in onze doelen. We besteden ook aandacht aan zelfreflectie, waarbij we kijken naar onze privileges en bewustzijn in relatie tot het thema.
Daarna duiken we in campagnevoering: hoe zet je een effectieve campagne op? Op de tweede trainingsdag beginnen we met brainstormen en verdelen we taken. We geven tips over branding en technieken, vervolgens werken de deelnemers in groepen van vier tot vijf personen aan hun campagne, met ondersteuning van hun coach. Dit omvat praktische hulp, zoals het regelen van materiaal of contact leggen met andere organisaties. De afronding van de campagne bestaat uit een actiedag; op deze ene dag voert elke groep hun offline actie uit, ofwel een eendaagse campagne. 

Na afronding van het programma vieren we meestal samen het succes en is er ruimte om het netwerk van alumni te verkennen. Dit netwerk biedt mogelijkheden voor verdere samenwerking, stages, banen en financieringsmogelijkheden, connecties met andere activistische groepen, het delen van petities, projecten en andere interessante mogelijkheden! We organiseren ook jaarlijks internationale uitwisselingen en lokale evenementen om ervaringen te delen en nieuwe verbindingen te leggen.

Activist Lab is dus gericht op het ontwikkelen van een strategische campagne; welke rol spelen strategische campagnes bij het effectief aanpakken van ongelijkheid volgens Oxfam Novib?

Strategische campagnes zijn een uiterst handige tool voor jongeren, en ik noem ze bewust jongeren, niet activisten, omdat we echt een doelgroep willen aanspreken die zichzelf als activist identificeert maar ook mensen die dat nog niet doen. Mensen die dat gevoel hebben van: 'Hé, ik wil iets doen aan die ongelijkheid, maar ik weet niet precies hoe.' Dat 'hoe' kan verschillende vormen aannemen, zoals praktische middelen, geld, kennis en voorbereiding. Hier kan Oxfam Novib aan bijdragen want wij hebben die kennis rondom strategische campagnes in huis!

Het is daarnaast ook waardevol om naar andere campagnes te kijken, zoals Kick Out Zwarte Piet (KOZP), en te begrijpen hoe ze impact hebben gemaakt. Racisme door KOZP geen theoretisch concept meer, maar een praktisch probleem dat je met acties kunt aanpakken. Dit laat zien dat je theoretische ideeën kan vertalen naar praktische acties. Activists Labs zijn hierin vergelijkbaar; hoe bereik je iets met beperkte middelen? We beginnen met grote ideeën tijdens een brainstormsessie, maar uiteindelijk moeten we realistisch zijn over wat haalbaar is binnen onze beperkingen, zoals een budget van 500 euro per groep. Deze ervaring geeft vertrouwen aan deelnemers, zodat ze de volgende keer zelf iets kunnen opzetten met een beter begrip van wat erbij komt kijken!

Interessant! Zou je een aantal voorbeelden kunnen geven van succesvolle campagnes die voortgekomen zijn uit Activist Lab? 

Mooie vraag waarop ik twee mooie antwoorden heb! Eén campagne was gericht op de Pride March; deze groep kwam erachter dat sommige mensen wel naar de Pride March wilden maar niemand had om er mee naartoe te gaan. Daarom hebben ze, voorafgaand aan de Pride March, een picknick georganiseerd om mensen in contact te brengen met elkaar. Er zijn zo ongeveer 25 personen komen opdagen die de kans kregen om of met het Oxfam Novib blok mee te lopen of tijdens de picknick mensen hadden ontmoet waarmee zij naar de Pride March konden gaan. Dat vond ik een hele mooie en laagdrempelige actie!

Een ander voorbeeld is een groep die besloot om een virtual-reality-ervaring omtrent klimaatrechtvaardigheid op te zetten. Dit deden zij ten eerste bij de Universiteit van Maastricht en daarna ook echt op straat. Met deze virtual-reality-ervaring probeerden zij mensen bewust te maken van de impact van klimaatverandering op natuur en mens door verschillende perspectieven te laten zien. Daarna konden personen direct een petitie van Oxfam Novib ondertekenen. De petitie werd ontzettend vaak ondertekend! Die verbinding tussen de emotionele ervaring en de daarna praktische uitvoering van een handtekening zetten was indrukwekkend!
Dat is ook belangrijk om te weten; elke campagne opdracht is gekoppeld aan iets waar Oxfam Novib op dat moment ook mee bezig is, zoals bijvoorbeeld een petitie voor klimaatrechtvaardigheid of een campagne rondom de Pride March. Dit houdt het interessant en relevant voor de deelnemers. Het is belangrijk dat hun inspanningen niet verloren gaan maar daadwerkelijk iets bijdragen aan onze doelstellingen als organisatie!

Op jullie website geven jullie aan dat inclusiviteit en intersectionaliteit belangrijk zijn voor Activist Lab; hoe waarborgen jullie dit? 

Ik denk dat inclusiviteit en intersectionaliteit heel belangrijk zijn in alles wat we doen en alle campagnes. Het is belangrijk om te kijken: wie heeft al toegang en kun je iets aanbieden op een manier die qua equity goed is? Bijvoorbeeld, als je een programma opzet, kost het dan iets? Of is het te intensief waardoor veel mensen niet kunnen deelnemen? Je moet ervoor zorgen dat de kans groter is dat niet alleen mensen met veel privileges kunnen deelnemen. Denk aan het niet zelf hoeven betalen van reiskosten. Dit maakt het programma inclusiever, waardoor de drempel om deel te nemen laag is.
Daarnaast proberen we deelnemers te leren dat alles verbonden is; we vermijden dat mensen te veel in hokjes denken door verbindingen te leggen tussen verschillende thema's, zoals klimaat en gender. We stimuleren deelnemers altijd om na te denken over hoe intersectionaliteit een rol speelt in hun campagnes.  

Mooi! Ik weet toevallig ook dat het volgende Activist Lab al op de planning staat; kan je hier al iets meer over vertellen?

Ik kan al een tipje van de sluier geven! Het komende Activist Lab zal zich richten op het onderwerp migratie. Het is een thema waarin Oxfam Novib niet de experts is, maar ik denk ook dat, dat juist het mooie is aan Activist Lab. De focus vanuit Oxfam Novib ligt echt op de campagne training maar wij zijn op dit moment in gesprek met MiGreat en Stichting Vluchteling die gewoon veel meer kennis over migratie hebben! Hoewel ik nu dus nog niet alle details kan delen, kunnen deelnemers verwachten dat ze dieper zullen ingaan op dit onderwerp en praktische vaardigheden zullen ontwikkelen om effectieve verandering teweeg te brengen.

En dan als laatste; zou je nog iets mee willen geven aan mensen die overwegen deel te nemen aan Activist Lab? 

Ik wil hierin vooral de mensen aanspreken die zich afvragen: "Ja, ik wil graag meer ontdekken over actievoeren en ik vind het interessant, maar ik weet niet precies hoe ik moet beginnen." Het is dat gevoel van willen, maar niet helemaal weten hoe. Je ziet anderen interessante dingen doen en denkt bij jezelf: "Zij zijn ergens begonnen, nietwaar?" Alles wat echt succesvol is, heeft vaak een groot team erachter, een uitgebreid netwerk, of een zekere startpositie. Maar zijn ze niet allemaal ergens klein begonnen? Tijdens Activist Lab kan je samen met anderen iets proberen, kijken of het werkt, dat is waardevol. En hoe groot ‘activisme’ soms ook lijkt, in de woorden van Karen Walrond is activisme simpelweg ‘’taking responsibility to find answers to the world’s problems and dedicating yourself to a cause greater than your own interests!’’ Dat is het begin van activisme en dat kan van alles zijn; dat kan iets in je straat zijn of iets in je eigen community. Je hoeft niet altijd het land te veranderen, maar je kunt zelf al iets kleins in beweging zetten!

Luistertip: https://brenebrown.com/podcast/the-lightmakers-manifesto-part-2-of-2/ 

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.

Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.