Ketenen gebroken, racisme nog niet
Keti Koti
Vandaag is is Keti Koti. Een belangrijke dag die Dick.. ehh.. hoe heet hij ook alweer? Die ene politicus, die even de naam ‘Keti Koti’ even kwijt was. Schandalig, aangezien iedereen in Nederland op de hoogte zou moeten zijn van de dag waarop we stilstaan bij de afschaffing van trans-Atlantische slavernij. En de beoogde minister-president zou op zijn minst moeten weten hoe deze dag heet.
Op 1 juli 1863 werd de slavernij door het Koninkrijk der Nederlanden formeel afgeschaft. De feitelijke afschaffing was echter pas in 1873, aangezien de tot slaafgemaakte mensen verplicht werden nog tien jaar door te werken. Keti Koti is niet alleen een viering van de afschaffing van trans-Atlantische slavernij. Het is ook een dag waarop we herinnerd worden aan het belang van bewust zijn over hoe we over geschiedenis praten en hoe het slavernijverleden nog steeds effect heeft op onze huidige maatschappij.
2023 werd dan ook tot Herdenkingsjaar Slavernijverleden benoemd. Hoewel het een jaar was waarin er erkenning kwam vanuit premier Rutte en de Koning excuses aanbood voor het slavernijverleden, is de boodschap van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden toch anders gelopen dan verwacht. In plaats van meer algemeen begrip en erkenning voor hoe het slavernijverleden nog doorwerkt in de huidige maatschappij, is het geluid van ontkenning en van racisme alleen maar luider geworden.
Dit zien we duidelijk terug in de politiek. Het jaar waarin we het slavernijverleden zouden herdenken, waarin er meer aandacht zou zijn voor de effecten van dit verleden vandaag de dag, is overschaduwd door de uitslag van de verkiezingen, waarbij PVV de grootste partij werd. Een flinke tegenslag voor iedereen die zich hard maakt voor antiracisme.
Zo is de Tweede Kamervoorzitter, Martin Bosma, een aanhanger van de racistische ‘omvolkingstheorie’. Bosma zou in de eerste instantie als Tweede Kamervoorzitter een krans mogen leggen op Keti Koti. Echter, door kritiek op Bosma’s beoogde aanwezigheid en een 20.000 maal ondertekende petitie, zijn de organisatie (NiNsee) en Bosma in gesprek gegaan. Uiteindelijk is besloten Bosma’s uitnodiging in te trekken, wat voor veel mensen een opluchting is omdat het laat zien dat er geen tolerantie is voor racisme bij de herdenking. Aan verschillende media liet Bosma weten dat de herdenking niet over hem moet gaan, maar over het slavernijverleden. Hoewel dat klopt, is het ook zo dat zijn racistische opvattingen niet los te zien zijn van het slavernijverleden.
Het nieuwe extreemrechtse kabinet – dat beëdigd en gepresenteerd zal worden een dag na Keti Koti – toont ons op een pijnlijke manier het belang van Keti Koti, en waar het voor staat. Keti Koti herinnert ons aan een gezamenlijk verleden van onmenselijkheid en ongelijkheid, en benadrukt tegelijk hoe belangrijk de waarden gelijkheid en menselijkheid zijn. Het benadrukt dat we deze waarden en vrijheid niet voor lief moeten nemen, dat we een actieve rol moeten spelen om ze te waarborgen en dat we ons moeten afvragen waar en hoe we ons nog meer kunnen inzetten om gelijkwaardigheid te bewerkstelligen.