Keti Koti als nationale feestdag

Breken met de ketens van het verleden

Keti Koti doek met button 1873 (foto Annemarie de Wildt/Amsterdam Museum)

Keti Koti (spreek uit: kitti kotti) betekent ‘verbroken ketenen’ in het Sranantongo. Oftewel: vrijheid. Maar voor wie geldt die vrijheid nog steeds en voor wie nog steeds niet? Jaarlijks vindt op 1 juli, tijdens Keti Koti, een herdenking plaats en wordt de afschaffing van de slavernij gevierd. Op de Nederlandse Antillen, in Suriname, en ook in steeds meer Nederlandse steden. Alhoewel het in Suriname een officiële feestdag is, is dat het in Nederland nog steeds niet. Ook worden de herdenking en viering in Nederland niet gereguleerd vanuit de overheid, zoals bij 4 en 5 mei wel het geval is. En dat terwijl het slavernijverleden óók van alle Nederlanders is. Niet alleen van de generaties families van tot slaaf gemaakten.

Twee procent van de Nederlandse bevolking is van Surinaamse afkomst en één procent heeft een Antilliaanse achtergrond, vermeldt het Jaarraport Integratie 2020 van het CBS. Samen is dit de grootste niet-Westerse bevolking van Nederland. Erkenning van ons slavernijverleden en het gesprek voeren over de nasleep hiervan in onze maatschappij, zijn dan ook twee belangrijke redenen om van Keti Koti een nationale feestdag te maken.

Dat deze wens onder veel Nederlanders leeft, blijkt uit de petitie die werd gestart door Nederland Wordt Beter, The Black Archives en FunX. “Met Pinksteren vroeg ik vroeger ook aan mijn ouders wat we eigenlijk vieren. Dus zou het mooi zijn als het gesprek over slavernij ook van jongs af aan veel meer gevoerd wordt aan de keukentafel, maar ook op scholen,” benoemt de programmaleider van FunX onlangs in Het Parool. Het streefaantal van 40.000 handtekeningen voor de petitie werd ruimschoots behaald. Bij dit aantal is de Tweede Kamer verplicht het burgerinitiatief te behandelen.

Ook in de Verenigde Staten is er politieke beweging rondom het slavernijverleden. Daar wordt de afschaffing van de slavernij jaarlijks gevierd op 19 juni, de dag in 1865 waarop de laatste slaven in de VS werden bevrijd. Maar, dit was ook daar tot op heden geen officiële feestdag, in ieder geval niet in elke staat. Tot dit jaar, waarin de Senaat van de Verenigde Staten unaniem instemde met het wetsvoorstel om van 19 juni – Juneteenth, ook wel bekend als Emancipation Day – een officiële Amerikaanse nationale feestdag te maken.

Op 1 juli 1863 werd de Nederlandse slavernij in Suriname en op de voormalige Nederlandse Antillen afgeschaft. Het duurde echter nog tot 1 juli 1873 tot dit officieel werd gemaakt. Dit omdat de tot slaaf gemaakten tot die tijd moesten doorwerken “om de schade van de maatregel te beperken voor de eigenaren”. Perez Long Joy (1954-2019) streed jarenlang voor bekendheid van dit stukje geschiedenis. Tegenwoordig werken de gevolgen van kolonialisme en slavernij nog steeds door in onze samenleving, zoals De Goede Zaak verwoordt. Institutioneel racisme, onderdrukking en ongelijkheid zijn dagelijkse realiteit voor veel Afro-Nederlanders. Het gaat dan niet alleen om etnisch profileren door politie en instanties, maar het is bijvoorbeeld ook de kleuterjuf die een roze potlood met ‘huidskleur’ benoemt, opmerkingen over poep en oerwoudgeluiden tegen een zwart persoon of persoon van kleur, en een vraag als ‘O, zijn al jouw kinderen van dezelfde vader?’.

Rapper/dichter Benjamin Fro, die bekendstaat om zijn filosofische en maatschappijkritische onderwerpen, deelde op 29 juni j.l. op zijn Instagram een scherpe spoken word. Hiervan delen we hier graag een stukje. Om mee af te sluiten en om te onderschrijven dat wij als LOVER staan achter een nationale viering en herdenking op 1 juli.

De ketenen zijn gebroken maar in ons lichaam gesleten. En hebben sporen nagelaten in ons hart en geweten. Van een tijd die vervlogen is, maar nog niet is verdwenen. Een dag om te dromen, samen te komen, te eten, om te dansen, te vieren, om te leren, te weten. Een dag die niet slechts symbolisch is, maar die staat in het teken van de wens om de ketens van ons verleden te breken.

Omdat ons verleden nooit volledig voorbij is, moet 1 juli een dag zijn waarop iedereen vrij is.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier. 
Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.