KONTCONTROVERSE: KIM KARDASHIAN EN SAARTJIE BAARTMAN

redactie • 15 nov 2014

Nee, Kim Kardashian brak het internet niet met haar fameuze kont in al haar naakte glorie. Wat ze wel deed – al dan niet bewust – was controverse oproepen die het startsein bleek voor een verhitte discussie over de exploitatie van het vrouwelijke lichaam en vooral die van de zwarte kont.

De kontcontroverse is namelijk al zo’n 200 jaar oud. Of Kardashian zich bewust was van de culturele connotaties van haar fotosessie is niet bekend, de commentatoren op haar foto’s zijn zich dat evenwel veelal zeer goed. De meest gewraakte foto van de reeks, waarop Kardashian champagne laat spuiten in een glas op haar kont, is immers een directe verwijzing naar de iconische foto van Jean-Paul Goude van zijn toenmalige vriendin Grace Jones – die weer een directe verwijzing was naar Saartjie Baartman: de Hottentot-vrouw die in de negentiende eeuw een sensatie werd in de toenmalige freakshows en tegenwoordig symbool staat voor de uitbuiting van het zwarte vrouwelijke lichaam. LOVER-redacteur Tim de Visser schreef deze zomer al een doorwrocht artikel over Baartman naar aanleiding van de LINDA-oproep voor zwarte konten voor hun Afrika-special, dat isKim Kardashian doesn’t realize she’s the butt of an old racial joke’. Cleuci de Oliveira van Jezebel duikt in haar artikel dieper in Baartmans achtergrond en onderzoekt in hoeverre Baartman zelf invloed uitoefende over de exploitatie van haar lichaam – wat uiteindelijk tot een verrassende conclusie over de fotoreeks van Kim Kardashian leidt. Daarom staat De Oliveira’s ‘Saartjie Baartman: The Original Booty Queen’ als tweede én vooral vandaag centraal in LOVER’s Uitgelicht.

'But there's more at stake here. It's all too easy to interpret Baartman's tragedy as a cautionary tale for Nicki, and Kim, and the myriad other women building a career with their assets. But to do so would be to continue to victimize a figure who has already suffered too much tragedy in life as well as death. There's no clear way to categorize Baartman, and no need for us to do it. Baartman chose to perform. Her choice took her across the world, and offered her experiences beyond her certain destiny as a household maid; her choice also brought her into a world of immense tragedy and humiliation. She surely had complicated relationships she must have had with the men who oversaw her career; she surely had complex feelings towards the societal anxiety and colonial fetishism that allowed her to be famous in the first place. But what is essential to remember is that she never acquiesced to being treated as property. Within the framework she was given, she was always an agent in her own path.’ – Cleuci de Oliveira