Microactivisme op de werkvloer

Microactivisme door Marlijn Metzlar

Afgelopen september startte ik met mijn eerste ‘grotemensenbaan’ en kwam ik terecht in een team waarin een groot deel al jaren meedraait. Enigszins geïntimideerd door hun fantastische cv’s en jarenlange ervaring maakte ik kennis met de wereld van Zoom-vergaderingen, ellenlange e-mailconversaties en gesprekken bij de waterkoker. Ik ontdekte al snel wat ik wel prettig vond (best veel eigenlijk) en waar ik me ongemakkelijk bij voelde (ook best veel). Het blijft echter lastig om als junior dingen uit te spreken wat je vindt, laat staan dingen te veranderen op de werkvloer.

Voor dit artikel verzamelde ik ideeën voor je om je werkomgeving te verbeteren. Deze zijn voortgekomen uit mijn ervaringen in talloze bijbaantjes, verhalen uit mijn omgeving en veel (eigen) twijfels en probeersels. Het goede nieuws is: je hoeft niet meteen op hoge poten naar je manager te stappen om drastische veranderingen te eisen. Alle kleine beetje helpen immers. De meeste van deze ideeën kun je dan ook zelf toepassen en daarmee draag je bij aan een prettigere, inclusievere werkomgeving waarin iedereen zich thuis voelt.

Menstruatieproducten op voorraad
Ongesteld zijn op je werk varieert van enigszins ongemakkelijk tot ronduit verschrikkelijk. Je komt áltijd net je baas tegen terwijl je met een tampon in je hand naar de wc loopt (waarna je je vervolgens afvraagt waarom je het eigenlijk vervelend vindt dat je baas dat wellicht gezien heeft, want menstrueren is toch heel normaal?). Ook ontbreken regelmatig prullenbakken in het wc-hokje om gebruikte producten in weg te gooien, of staan die alleen op de vrouwentoiletten. Om nog maar niet te spreken over die keren dat je er pas op het toilet achter komt dat het die tijd van de maand is. Wat volgt is een creatief proces met wc-papier, want natuurlijk ligt er geen voorraad maandverband op de wc.

Kortom: er worden ontzettend veel ongemakken opgelost als er in elk wc-hokje standaard menstruatieproducten liggen. Dat is trouwens ook een erg goed idee voor mensen voor wie deze producten elke maand een ondoenbare uitgave zijn. Eén doosje (en een dosis paracetamol) in een gemeenschappelijke kast – eventueel voorzien van een post-it met ‘pak vooral!’ – kan echter al veel helpen. Je eigen loon gebruiken om wekelijks voor het hele bedrijf tampons aan te schaffen is met je starterssalaris niet te doen. Spreek met een aantal collega’s af dat jullie samen de voorraad onderhouden. Misschien inspireert het iemand om dan ook eindelijk eens iets aan die prullenbakken te doen.

Zet je voornaamwoorden in je e-mailhandtekening
Je hoeft er letterlijk maar één keer moeite voor te doen en het heeft vele voordelen: je voornaamwoorden in je e-mailhandtekening plaatsen. Niet alleen weten de mensen met wie je mailt hoe ze je moeten aanspreken, je laat bovendien zien dat je waarde hecht aan het gebruik van de juiste voornaamwoorden. Daarnaast geef je het signaal af dat jij degene bent om aan te spreken als je iemand per ongeluk toch misgendert. Zit je vaak in online meetings met mensen die je niet kent? Dan kun je overwegen om de voornaamwoorden ook in je Zoom- of Teamsnaam te zetten.

Geef elkaar en jezelf de ruimte in (online) meetings
Gesproken over Zoom en Teams: dit is een tip die ik ook vooral aan mezelf geef, want in online vergaderingen ben ik nog vaak degene die braaf haar mond houdt, ook als ik wel iets in te brengen heb. Zoom en Teams hebben namelijk allerlei prachtige tools om gestructureerd te vergaderen – denk aan jezelf of anderen muten en een virtuele hand opsteken – maar deze worden vaak genegeerd. Dat leidt dan weer tot het aloude haantjesgedrag waarbij geldt: wie het hardst schreeuwt, komt aan het woord.

Help elkaar daarom. Denk je dat iemand ook iets relevants te zeggen heeft, maar dat nu niet doet? Benoem het! Zie je dat een collega iets wil zeggen, maar er niet tussenkomt? Laat het dan ook weten, bijvoorbeeld door het te benoemen als je zelf de beurt krijgt. En zit je net als ik de hele meeting met een zenuwachtige hartslag van 200 achter je scherm, je afvragend of je dat ene punt toch in gaat brengen, net zo lang tot het te laat is? Breng het in. Het is voor eventuele mede-angsthazen ontzettend bemoedigend als ook de stillere medewerkers hun mond opentrekken. Bovendien is jouw bijdrage waarschijnlijk waardevoller dan die van de veelpraters.

Taalgebruik: pick your battles
Ik begrijp heel goed dat je geen zin hebt om elke lunchpauze een diepgaand gesprek over het racismeprobleem in Nederland te voeren, maar met een paar kleine aanpassingen kun je het bewustzijn van veel collega’s al vergroten. Mijn eigen moeder begon een aantal jaren geleden een offensief tegen het gebruik van het woord ‘vrouwtje’ door haar talrijke mannelijke collega’s. Hoewel ‘vrouwtje’ eerst voornamelijk veranderde in ‘vrouwtje – oh nee, dat mogen we niet meer zeggen van Karin’ en er nogal lacherig gereageerd werd toen mijn moeder een artikel van Japke-d. Bouma ophing in de kantine, is het woord bijna geheel van de werkvloer verdwenen, in ieder geval op de dagen waarop mijn moeder aanwezig is. Lekker bezig, mam!

Niet alles hoeft een gevecht te zijn
Ben jij zo iemand die naar de directie stapt om te pleiten voor een diversiteitsquotum? Sta je met protestborden in de kantine om te strijden voor een lagere werkdruk? Fantastisch! Maar niet alles hoeft een expliciete strijd te zijn waarbij het hele bedrijf weet wie jij bent. Ben jij de verantwoordelijke voor het organiseren van een lunch? Overweeg eens om er een volledig vegetarische of veganistische lunch van te maken, of stuur een mailtje naar de deelnemers om te vragen of ze allergieën hebben om rekening mee te houden. Bedrijfsuitje? Check zelf of de locatie ook toegankelijk is voor die collega die slecht ter been is. De meeste mensen zal het niet opvallen, maar voor de mensen die het aangaat maakt het een enorm verschil. En je hoeft er geen ruzie over te maken met je baas.

Kijk een beetje naar elkaar om
Nee, dit artikel is niet geschreven door Mark Rutte, maar hij had wel een punt toen hij bovenstaande opmerking maakte. Met het vele thuiswerken missen we soms de broodnodige sociale verbinding die we normaal gesproken wel krijgen op de werkvloer: een complimentje van je collega over je nieuwe outfit, een glimlach als je koffie voor iemand hebt gehaald en een sparringpartner voor die ene lastige situatie. We zijn nog meer geneigd om dingen zelf op te lossen en vooral de tijd van onze collega’s niet te verdoen met koetjes, kalfjes en vrijdagavondplannen.

Met een volle mailbox, stapels papierwerk en deadlines die in je nek hijgen schiet het er nog wel eens bij in, maar: bedank je collega’s in e-mails, vraag hoe het met hen gaat, reageer geïnteresseerd en wens ze een fijn weekend. Want als ik de afgelopen maanden iets geleerd heb, is het wel dat je een prettige werkomgeving toch echt samen creëert.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.
Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.