missing link in debat over prostitutie en mensenhandel

AMSTERDAM - ‘Ann-Ling ligt op de intensive care’. Met die mededeling begint Trouw-journalist Lodewijk Drost zijn commentaar in de overvolle zaal van De Balie. Op deze Europese Dag tegen Mensenhandel is een groot aantal mensen afgekomen op het debat over prostitutie en mensenhandel. De zaal is muisstil als Drost zijn verhaal vervolgt.

Slaven in de polder

Ann-Ling is vanuit China onder valse voorwendselen naar Nederland gekomen en uitgebuit in een massagesalon. Ze mist haar dochtertje vreselijk. Haar handelaren, beter bekend onder de naam ‘slangenkoppen’, stellen voor haar dochtertje naar Nederland te halen, in ruil voor een nier. Ann-Ling gaat akkoord en laat haar nier verwijderen. Gezien de amateuristische operatie en het gebrek aan nazorg ligt Ann-Ling nu in het ziekenhuis. Ze durft geen aangifte te doen. Dit verhaal komt uit het boek ‘Slaven in de polder. Hoe sekswerkers, schoonmakers en seizoensarbeiders worden uitgebuit’ van Trouw-journalisten Martijn Roessingh en Perdiep Ramesar.

Cijfers

Het verhaal van Ann-Ling is er één uit duizenden. Het afgelopen jaar hebben zich 600 tot 800 slachtoffers gemeld bij het Coördinatiecentrum Mensenhandel (CoMensha), maar het werkelijke aantal ligt veel hoger. Schattingen over het aantal gedwongen prostituees lopen uiteen van 40 tot 90 procent. Maar deze avond gaat het niet om aantallen. Eric van den Burg, VVD wethouder in Amsterdam, zegt chagrijnig te worden van de terugkerende discussie in de media om cijfers rondom mensenhandel. ‘Laat het nu eens ‘maar’ 20 procent van de prostituees zijn die wordt gedwongen. Dat betekent dat er vandaag, op dit moment, een paar honderd vrouwen wordt verkracht.’ Volgens hem is het naïef om te denken dat het opnieuw strafbaar stellen van prostitutie het probleem oplost, net als dat het naïef is om te denken dat legalisering iets oplost.

Registratie en zichtbaarheid

Wat is dan wel de oplossing? Daar wordt vanavond over gediscussieerd door een panel van politici en deskundigen. De Tweede Kamer heeft onlangs ingestemd met de wetswijziging ten aanzien van het Nederlandse prostitutiebeleid. Er komt een landelijke vergunningsplicht voor seksbedrijven en een registratieplicht voor prostituees. Daarnaast moeten prostituees minimaal 21 jaar oud zijn. D66-parlementariër en ex-korpschef Magda Berndsen stelt in het debat echter dat registratie ertoe leidt dat prostituees de illegaliteit in duiken. Ilonka Stakelborough, oprichter van Geisha (vakbond voor sekswerkers) is het hiermee eens. ‘Vanwege het stigma dat op prostitutie ligt, zullen ook vrouwen die het beroep vrijwillig uitoefenen, zich volgens haar gedwongen voelen in de illegaliteit te gaan.’ Dit is funest voor de bestrijding van mensenhandel, zo vindt ook Corinne Dettmeijer-Vermeulen, Nationaal Rapporteur Mensenhandel: ‘Zichtbaarheid in het fenomeen helpt bij de bestrijding’. In Zweden is prostitutie verboden en zijn de klanten strafbaar. Prostitutie wordt hiermee ‘onder het tapijt geveegd’. Exemplarisch voor dit effect is het feit dat er in Nederland de afgelopen jaar 900 strafzaken tegen mensenhandelaren zijn geweest, in Zweden maar 50.

Klanten

Het Zweedse model lijkt dus ook niet de oplossing te zijn. ‘Maar dat betekent niet we klanten niet op hun verantwoordelijkheid moeten wijzen’, aldus de Amsterdamse wethouder. De klant moet betrokken worden in de discussie en geleerd worden ‘verder kijken dan zijn lust lang is’.
De klant zelf is echter afwezig deze avond. En niet alleen deze avond; de klant participeert überhaupt niet in het debat rondom prostitutie en mensenhandel. Er wordt gepraat over de klant, maar niet met de klant. Toch vreemd als je bedenkt dat prostitutie bestaat bij de gratie van klanten. Maar klanten komen er niet graag voor uit dat ze klant zijn, in ieder geval niet in het openbaar. En dat is een gemis, want zijn klanten niet bij uitstek de personen die misstanden kunnen herkennen? En als we ervan uitgaan dat de gemiddelde klant geen verkrachter is of wil zijn, zijn klanten toch ook degenen die er baat bij hebben dat misstanden worden aangepakt?

Meer informatie over de wetswijziging kunt u hier vinden.