NOISE! [2]

De tweede week van de NOISE Summer School is ingegaan. Deze internationale zomerschool van twee weken op het gebied van genderstudies wordt dit jaar georganiseerd door de Universiteit van Utrecht. Hoe vergaat het de studenten daar? In aflevering twee vertelt Vera Kleine Staarman over haar ervaringen in de posthumanistische wereld.

Op maandagochtend werd er algemeen mee ingestemd dat het weekend wat aan de korte kant was geweest. De eerste week van de NOISE Summer School, die postkoloniale debatten in relatie tot Europa onder de loep nam, was heftig, inspirerend en soms ook emotioneel. De lezingen, vragenuurtjes en tutor-groepen waar de teksten en lezingen werden besproken, zorgden voor een intensieve dagvulling, vol discussies en met een hoop ‘food for thought’. Het weekend was geen overbodige luxe om dit alles te verwerken en om op te laden voor de volgende week.

Deze nieuwe week staat in het teken van posthumanistische theorieën. Zij vormen een kritiek op het verlichte humanisme zoals dat in de 18e eeuw is ontstaan. Met name op de manier waarop ‘de mens’ een centrale plek heeft ingenomen in de wereld ten opzichte van de ‘niet-mens’ en op de hierarchische tweedelingen die het verlichte humanisme met zich mee bracht. Posthumanistische theorieën zetten het concept van menselijke identiteit – autonoom zijn, het belang van het individu, de mens als rationeel – op losse schroeven. Wat maakt een mens een mens? En wat een organisme, een soort, een dier? En belangrijker, waar liggen de grenzen van deze definities?

De relatie tussen de eerste en de tweede week ligt hem precies in het opzoeken van grenzen en deze uit te breiden of uit te dagen. Wanneer is een relatie koloniaal? En wanneer postkoloniaal? Waar ligt de grens tussen zelf en ander? Tussen mens en dier, man en vrouw of ratio en emotie? En als die grenzen vloeibaar worden en onduidelijk, wat betekent dat dan voor feministische wetenschappen?

Het moge duidelijk zijn dat de NOISE Summer School de wereld zoals wij die kennen op zijn kop zet en door elkaar schudt. Daarbij is het belangrijk dat je naast kritisch en actief ook creatief en affirmatief kunt zijn. Dat je bruggen weet te bouwen die je nooit voor mogelijk had gehouden, en je laat inspireren tot het bedenken van nieuwe ideeën. NOISE is, zoals Rosemarie Buikema het in haar inleidend woord noemde, een ‘state of mind’.

Vera Kleine Staarman combineert genderstudies en ontwikkelingsstudies. Zij heeft de premaster Women’s Studies gedaan en zal in februari beginnen aan een stage in Uganda bij de nationale associatie voor vrouwenorganisaties.