Oproep tot een feministische ouderschapsbeweging

Moederschap wordt in Nederland vandaag de dag nog dikwijls in geromantiseerde termen verbeeld, ondanks de deels succesvolle kritiek van de tweede feministische golfbeweging op de zogenaamde “mythe van de roze wolk”. In het bijzonder de zwangerschap en de kraamtijd worden als een periode van genieten gezien. Dit rooskleurige beeld is bovendien sterk normatief.
Josje Weusten roept op tot een feministische ouderschapsbeweging.

Voor mijn promotieonderzoek in progress houd ik mij vanuit een gender studies perspectief bezig met de analyse van hedendaagse verbeeldingen van moederschap en vaderschap. Ondanks dat ik in mijn onderzoek een kritische houding heb ontwikkeld ten aanzien eenzijdige, rooskleurige beelden van moederschap, merk ik - nu ik zelf zwanger ben - dat ik deze beelden onbewust heb geïnternaliseerd. Ik verwachtte voordat ik zwanger werd namelijk met een rozige blos zonder problemen door mijn zwangerschap te rollen. In werkelijkheid word ik totnogtoe overvallen door een mix van gevoelens van angst, verdriet, twijfel, en ja, ook een diepe vreugde, maar niet enkel en alleen.

Ik voel hierdoor sterk de behoefte om mijn ervaringen te delen met andere feministische moeders en vaders. Hoe gaan zij om met deze en andere stereotiepe en vaak ook patriarchale opvattingen over moederschap en vaderschap? Kunnen ze er aan ontsnappen en zo ja, hoe dan? Een duidelijk platform waar feministische ouders elkaar kunnen ontmoeten om hun ervaringen uit te wisselen, lijkt echter te ontbreken in Nederland. Op het forum van Opzij vinden bijvoorbeeld weliswaar discussies over moederschap en feminisme plaats, maar er bestaat geen georganiseerde beweging waar feministische moeders en vaders terecht kunnen.

In de VS zijn dit soort bewegingen er wel. Een goed voorbeeld daarvan is Mamapalooza [1]. Deze beweging stelt zich onder andere ten doel om de diversiteit van ervaringen van moeders zichtbaar te maken. Dit doen zij door moeders met elkaar in contact te brengen - online en via de organisatie van evenementen - maar ook door muziek en kunst in te zetten om stereotiepe beelden rondom moederschap te doorbreken. Bewegingen als Mamapooloza zouden een inspiratievorm kunnen vormen voor een feministisch initiatief in Nederland.

In tegenstelling tot de eenzijdige focus op moeders binnen Mamapooloza zou ik er wel voor willen pleiten om ook vaders bij zo’n initiatief te betrekken. Vaders kunnen zich immers eveneens belemmerd voelen door stereotiepe opvattingen over vaderschap. Daar komt bij dat opvattingen over vaderschap en moederschap elkaar vaak constitutioneren. Een feministische ouderschapsbeweging zou zich zodoende ondermeer kunnen richten op het systematisch ondermijnen van stereotiepe beelden rondom moederschap én vaderschap.

Een eerste stap voor de oprichting van zo’n beweging lijkt mij het creëren van een plek waar feministische ouders elkaar kunnen ontmoeten. Een apart forum of een blog voor en door feministische ouders op de website van Lover of Opzij zou in dit opzicht een goed idee zijn en ik hoop dan ook dat de redacties van deze bladen en ouders zelf zich door mijn oproep geïnspireerd voelen.

Josje Weusten is docent en onderzoeker aan het Centrum voor Gender en Diversiteit van de Universiteit Maastricht

Noten:

1. Voor meer informatie over Mamapalooza: www.mamapalooza.com/motherhoodmovement.html