Riek Stienstra Fonds opgericht

Op vrijdag 21 november lanceerden Hivos en Mama Cash het Riek Stienstra Fonds, het eerste fonds in Nederland dat zich specifiek richt op de rechten van lesbische en biseksuele vrouwen en transgenders (lbt).

Om het fonds te lanceren zijn drie speciale gasten aanwezig: Dawn Cavanagh uit Zuid Afrika (Forum for the Empowerment of Women & Coalition of African Lesbians), Shalini Mahajan uit India (LABIA: Lesbians and Bisexuals in Action) en Lepa Mladjenovic uit Servië (Autonomous Women’s Center against violence). Irene Hemelaar, voorzitter van Stichting Ondersteboven, presenteert het debat.

Alledrie kennen ze het belang van empowerment en solidariteit. Shalini Mahajan vertelt over het ontstaan van haar lesbische groep: ‘We besloten dat we een eigen groep wilden voor lesbische en biseksuele vrouwen en stuurden brieven rond. Zeker 35 vrouwen reageerden daarop. Dat was een van de meest geweldige momenten uit mijn leven. We bleken met zo veel te zijn!’

Dawn Cavanagh vertelt dat Zuid Afrika de beste wetgeving voor homo’s en lesbo’s ter wereld heeft, maar dat lesbische vrouwen daar in de praktijk weinig van merken. ‘De Equality Clause in de grondwet van 1996 is een papieren tijger. Als je uit de kast komt als jonge, zwarte lesbienne merk je de backlash. Vrijheid ontbreekt, ook al zijn we op papier gelijk.’

Ze noemt vreselijke voorbeelden van verkrachting, geweld en moord. ‘Lesbische vrouwen leven op het scherpst van de snede, in een vijandige omgeving. Ze worden gezien als bedreiging voor de mannelijke macht, ondanks de papieren winst. De risico’s die vrouwen lopen zijn enorm en dat geldt met name voor activisten.’

Lepa Mladjenovic noemt de lancering van het Riek Stienstra Fonds een historische gebeurtenis. Ze viert dit jaar haar dertigjarige bestaan als feministische activist. In 1995 was ze een van de oprichtsters van de lesbische groep Labris in Belgrado. ‘Dat was midden in de oorlog. Vanaf het begin waren we, als lesbische activistes, sterk verbonden met het anti-oorlogsactivisme en de feministische beweging. We richtten ons onder meer op de vrouwelijke slachtoffers van oorlogsgeweld.’

Lepa benadrukt dat het belangrijk is om apart aandacht te vragen voor lesbische vrouwen. ‘Samenwerking en allianties met andere groepen en bewegingen zijn essentieel, maar we moeten ons ook apart organiseren om ons te versterken. Om dat te kunnen doen moeten we ons telkens verdedigen tegen het argument dat we anderen uitsluiten. We willen niet altijd deel uitmaken van de brede homo- en lesbische beweging of de vrouwenbeweging omdat lesbische vrouwen daarin onzichtbaar worden.’
Dawn herkent het verhaal van Lepa op het gebied van etniciteit. ‘Ons wordt vaak gevraagd: waarom een aparte groep voor zwarte lesbiennes? Wij blijven uitleggen dat het belangrijk is dat er een ruimte bestaat waar wij als zwarte lesbo’s ons kunnen organiseren rond onze eigen issues.’

Mama Cash beheert het Riek Stienstra Fonds. Hier lees je meer over het fonds. Lees ook hoe je lid kunt worden van de donateurskring Riek Stienstra!