Spelbrekers: genderongelijkheid op het sportveld

Tennisster

Sport werd lange tijd als mannendomein gezien, waarbij vrouwen slechts aan de zijlijn mochten staan te applaudisseren. Sinds de eerste Moderne Olympische Spelen in 1896 - alleen voor mannen - is er gelukkig veel veranderd. Desalniettemin worden vrouwen nog te vaak buitenspel gezet op het gebied van sport.

Vrouwen buitenspel gezet

Toen de Moderne Olympische Spelen in 1896 begonnen, werden vrouwen niet toegelaten. Pierre de Coubertin, de oprichter van de Spelen, vond hun deelname “onpraktisch, oninteressant, onesthetisch en onjuist”. Vier jaar later mochten vrouwen deelnemen aan golf en tennis, maar het duurde tot de Spelen van 2012 voordat vrouwen aan alle Olympische disciplines mochten meedoen. 

In oktober 2020, kondigde demissionair premier Rutte tijdens een COVID-19 persconferentie aan dat het mannenvoetbal, de Eredivisie en de Eerste Divisie, weer mocht worden hervat. Echter gold dit niet voor het vrouwenvoetbal, aangezien de Eredivisie voor vrouwen bij de KNVB nog steeds officieel wordt geclassificeerd als amateurcompetitie. Ondanks het behalen van een Europees kampioenschap en een tweede plaats op het meest recente WK, accepteerde de KNVB deze beslissing. 

Topsportende vrouwen: onderbetaald en ondererkend 

Ongelijke beloning en sponsoring hebben grote invloed op het in stand houden van een ongelijk speelveld voor mannen en vrouwen in de topsport. Op het meest recente WK voor vrouwen werd er 110 miljoen dollar aan prijzengeld uitgekeerd, wat neerkomt op slechts een kwart van het bedrag dat bij het laatste mannentoernooi werd uitgekeerd. Ook bij hockey zie je grote verschillen in beloning en sponsoring: 80% van het sponsorgeld gaat naar mannen en mannen verdienen maar liefst 5 tot 10 keer meer dan vrouwen.

Naast ongelijke beloning en sponsoring is er ook nog altijd sprake van ongelijke waardering tussen mannen en vrouwen in de sport. Prestaties van vrouwelijke sporters worden vaak niet op dezelfde manier erkend en gewaardeerd als die van mannelijke sporters. Dit uit zich bijvoorbeeld in minder media-aandacht voor vrouwelijke sportevenementen. Ook het recente landskampioenschap van de Ajax vrouwen maakte dit wederom pijnlijk duidelijk: in een jaar waarin het mannenteam van Ajax 1 teleurstellende prestaties leverde, had een publieke huldiging van de Ajax vrouwen op het Museumplein een mooie afsluiting van het seizoen kunnen zijn. Zowel de directie van Ajax als de gemeente Amsterdam hield haar poot stijf, en de Ajax vrouwen moesten het slechts doen met een alternatief huldigingsfeest in Club Levenslang. 

Seksisme speelt nog altijd een grote rol in de ongelijke beloning en waardering van vrouwen in de sport. Het neerkijken op vrouwensport en er weinig waarde (en dus geld) aan toekennen zit geworteld in onze cultuur. Het in stand houden van sport als mannendomein is problematisch. In juni 2023 merkte Merel Bem op dat bij persconferenties van het motorracen vaak rolbevestigende beelden uitgezonden worden. Zij refereert in haar artikel aan een persconferentie van de TT in Assen, waarbij een jonge vrouw in een rode jurk als esthetische accessoire achter de mannelijke coureurs staat. Een ander schrijnend voorbeeld zijn de boetes die de Noorweegse beachhandbalsters kregen omdat zij op het Europees kampioenschap korte broeken in plaats van bikinibroekjes droegen. 

Samen over de eindstreep

Gelijke beloning en erkenning zijn beide voorwaarden voor een gelijkwaardige sportwereld. In een aantal sporten is het prijzengeld voor mannen en vrouwen inmiddels gelijk getrokken. Bij bijvoorbeeld het tennistoernooi van Roland Garros, ontvangen zowel de vrouwen als de mannen hetzelfde prijzengeld. Maar er is nog veel te winnen in de sportwereld op het gebied van gelijkheid, onder andere op het vlak van gelijke beloning en erkenning. Laten we samen bouwen aan een toekomst waarin gendergelijkheid in de sportwereld niet langer een ambitie is, maar een vanzelfsprekendheid, waar talent en prestaties worden gewaardeerd, ongeacht wie je bent. 

Steun LOVER!

LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.

Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.