Tandpastaglimlach en grapjes over tieten? Lachen man!

Over humor bij de uitreiking van de Oscars

Niels Vonberg • 28 feb 2013

Wie denkt dat men geen grappen meer mag maken over vrouwen, gekleurde mensen of homo’s heeft het goed mis. Niets is immers grappiger, leuker en geeft meer blijk van een emancipatoire houding dan grappen maken over wijven met grote tieten, negers en flikkers die snakken naar acceptatie. Tussen de bedrijven door alles goed belachelijk maken en de wereld reduceren tot een algehele chaos waar we alleen maar om kunnen lachen: dat is grappig, dat is hilarisch, dat is Seth MacFarlane en zijn klassehumor. Want zeg nou zelf: was zijn optreden tijdens de Academy Awards dit jaar niet ongelofelijk edgy en gewaagd?

Er zijn natuurlijk meer van die bekende mensen die gerenommeerd zijn vanwege hun werk waarin zowat elke (minderheids)groep die er is, belachelijk wordt gemaakt. Rapper Eminem, die zich in zijn teksten uitlaat over bitches en faggots, of onze eigen Hans Teeuwen zijn ook van die op de lachspieren werkende artiesten. Deze artiesten zijn overigens vaak mannen, maar dat heeft er natuurlijk niets mee te maken: het gaat hier nu eenmaal om professionals die erg lang nadenken over hun grapjes, omdat ze immers zeer goed beseffen dat ze tegen een publiek praten dat precies weet hoe het eigenlijk zit.

Ja, echt waar! Wanneer er tijdens de Oscars bijvoorbeeld een grap wordt gemaakt over actrices die hun borsten laten zien in films, dan weet Seth MacFarlane dat het publiek meteen begrijpt dat dit allemaal heel erg ironisch bedoeld is, want de filmindustrie is zeer seksistisch in haar benadering van naakt op het scherm. Borsten mogen te kijk gezet worden, waardoor de actrice in kwestie tot lustobject getransformeerd wordt, maar een lekkere pik in beeld brengen, dát gebeurt dan weer niet! MacFarlane opende – onder begeleiding van het Los AngelesGay Men’s Chorus – daarom dit jaar de Oscars met een liedje getiteld We Saw Your Boobs, wat overduidelijk een openlijke, deconstruerende aanval was op het patriarchale bedrijf dat Hollywood heet. Het publiek applaudisseerde dan ook, omdat zij direct begrepen dat deze rechttoe rechtaan sarcastische opening een kritische voetnoot is op het feit dat minder dan tien vrouwen tijdens deze Oscaruitreiking een beeldje kregen. Of op het feit dat het merendeel van de jury mannen zijn die al jaren geen erectie meer hebben gehad. Of dat vrouwen als filmmakers voor het grootste deel nog steeds worden genegeerd. Toch?

En het is ook knap dat juist iemand als Seth MacFarlane – de bedenker van series zoals Family Guy en American Dad – de opening en presentatie verzorgt van een prijsuitreiking die niet verder reikt dan de Verenigde Staten. Als een ervaren blanke, heteroseksuele man met tandpastaglimlach weet hij precies de tere plekken te raken van een maatschappij die drijft op segregatie, seksisme en racisme. Echt een kerel waarmee je je goed kan identificeren. MacFarlane weet echt een lach op ieders gezicht te toveren!

Het mooie aan die lach is, is dat die wijst op het feit dat de lachende persoon de grens begrijpt die mannen als Seth MacFarlane opzoeken, zonder dat deze grens verder genuanceerd hoeft te worden. Die grens, of dat randje dat zegt: dit kan nét wel, en dit kan nét niet. Dit type van humor stemt tot stilzwijgend nadenken, en dat is precies wat er ook gebeurde toen MacFarlane al grappend over actrice Jodie Foster zei: misschien moet Foster hier maar staan, dan kan ze vertellen hoe erg ze op haar privacy is gesteld (waarmee hij verwijst naar haar speech tijdens de Golden Globe Awards). Want voor Seth MacFarlane en zijn kompanen is het allemaal overduidelijk: wie beroemd is of gewoonweg zijn mond opent en voor zichzelf durft op te komen, vraagt om een volle laag humor die belachelijk maakt en kleineert. En daarop kan alleen een korte stilte volgen, waarna men applaudisseert. En wie niet applaudisseert, heeft de grap gewoonweg niet begrepen.

Nee, wat nihilistische humor ons vooral leert, is het volgende: we moeten zeker niet denken dat we in wereld leven waarin we mogen vragen om privacy, om gelijke behandeling, en om respect. Iedereen is immers een loser en verdient het om door het slijk gehaald te worden, zodat een meerderheid van blanke, heteroseksuele mannen zich goed en gewaardeerd kan voelen. Ha ha ha, wat een grap!

Foto; COPYRIGHT 2013 ©Bob D'Amico/ABC