Uit de oude doos #1: de beginjaren van LOVER

LOVER jaren zeventig

LOVER bestaat dit jaar 50 jaar. Uit de rijke geschiedenis van een halve eeuw feministisch gedachtengoed lichten we in dit jubileumjaar elke maand een onderwerp uit. De titel van de reeks ‘Uit de oude doos’ is niet alleen spreekwoordelijk: LOVER heeft letterlijk een oude doos met daarin alle papieren edities van 1974 tot en met 2011. Deze maand bladeren we door de edities uit de jaren zeventig.

LOVER kwam voor het eerst uit in 1974 als een bijlage van MVM-nieuws, de nieuwsbrief van Man Vrouw Maatschappij. De naam is een afkorting van 'LiteratuurOVERzicht', vandaar de uitspraak: lóó-ver. In die tijd werd steeds meer gepubliceerd over vrouwenrechten, zoals abortuswetgeving en de loonkloof. Er was behoefte aan structuur en overzicht in de jungle van feministische geschriften. Na twee keer als bijlage verscheen LOVER in het najaar van 1974 voor het eerst als volwaardig tijdschrift.

Van overzichtsmedium...
In de jaren zeventig hield LOVER vast aan het oorspronkelijke doel: het bieden van een zo breed mogelijk literatuuroverzicht over feminisme en vrouwenemancipatie. LOVER kende slechts twee rubrieken: ‘Signalementen’ en ‘Teksten’. De grootste rubriek Signalementen bestond uit tientallen pagina’s vol bronvermeldingen van recente publicaties, gerubriceerd naar onderwerpen als ‘arbeid’, ‘seksualiteit’, ‘onderwijs’ en ‘politiek’. In de recensierubriek Teksten werd een aantal van die publicaties besproken. Zo recenseerde Joke Kool-Smit in de allereerste LOVER het boek Women and madness van Phyllis Chesler (1974-3, p.10-11).

Midden in de tweede feministische golf was feminisme in Nederland booming. Er ontstonden verschillende stromingen, die elkaar soms overlapten, elkaar soms aanvulden en elkaar soms betwistten of tegenspraken. Zo had je onder meer het cultuurfeminisme, het lesbisch feminisme, het radicaal feminisme en het liberaal feminisme. In de inleiding van de bundel Door de golven heen. 40 jaar LOVER schrijft voormalig redacteur Elise van Alphen het volgende:

‘[In de verschillende stromingen] opereerden allerlei meer of juist minder georganiseerde groepen en initiatieven: ManVrouwMaatschappij, Dolle Mina’s, De Bonte Was, Lesbian Nation, praatgroepen, feministische radicale therapiegroepen, vrouwenhuizen, -boekhandels, -tijdschriften, -uitgeverijen, -cafés, -hulpverlening en dan vergeet ik vast nog wat. Met uitpuilende boekenkasten vol nationale en internationale literatuur over deze takken van de vrouwenbeweging nam LOVER de taak op zich om als een puur overzichtsmedium op te treden. Dat veranderde na enkele jaren: het was 1977 toen de strijd binnen het feminisme ook in LOVER duidelijk de ruimte kreeg.’

... naar discussieforum
In het artikel Pleidooi voor de individualiteit (LOVER 1977-4, p.145-148) stelde de prominente feministe Andreas Burnier dat feminisme geen visie had, te veel in de schuldvraag bleef hangen en een one-issue-beweging (namelijk de strijd voor abortus) werd. In de daaropvolgende edities werd over deze stellingname gediscussieerd. Daarna groeide LOVER steeds meer uit tot een forum waar feministes hun ideeën over misstanden in de maatschappij uitwisselden. Ideeën die soms haaks op elkaar stonden. LOVER gaf ruimte om nieuwe inzichten met elkaar te ontwikkelen en grenzen op te zoeken. De ondertitel ‘literatuuroverzicht voor de vrouwenbeweging’ werd echter pas in 1993 vervangen door ‘tijdschrift over feminisme, cultuur en wetenschap’.

Hartverscheurend actueel
De onderwerpen die in de jaargangen 1974 tot en met 1979 aan bod kwamen, zijn hartverscheurend actueel. Een greep: abortus, seksueel en partnergeweld, de verdeling van betaald en onbetaald werk, feminisme en religie, ‘vrouwen en natuurwetenschappen’ (tegenwoordig: bètatechniek), vrouwengeschiedenis, gezondheidszorg, en vrouwenbesnijdenis ofwel clitoridectomie.

In 1975 schreef LOVER al over genderdysforie. De onlangs overleden auteur Tessel Pollmann schreef destijds een recensie over het boek Conundrum van Jan Morris, een Britse transvrouw. Het boek verscheen in 1972 en werd in 1975 in vertaling uitgebracht onder de titel Dilemma (LOVER 1975-2, p.52-53). In 2018 is het boek opnieuw uitgegeven.

Grote schouders
De feministes in de jaren zeventig hebben ongelooflijk veel inspanningen verricht, misstanden aangekaart, obstakels overwonnen en drempels gesloopt. De huidige generatie staat op grote en sterke schouders. Helaas zijn veel thema’s van destijds nog steeds actueel. Meer hierover lees je in een volgende ‘Uit de oude doos’.

Doneer
LOVER bestaat uitsluitend dankzij betrokken vrijwilligers en donaties. Voor de jubileumactiviteiten zijn extra middelen nodig. Informatie over (eenmalig) doneren vind je hier. 
Potentiële subsidieverstrekkers voor wie de doelstellingen van LOVER passen binnen de eigen kaders, kunnen contact opnemen met het bestuur via .

Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, LinkedIn en Facebook.