Vijf dagen feminisme in 2016
Als er geen eigen kopij van LOVER-redacteuren of -gastauteurs beschikbaar is, is het mijn taak om te zorgen dat er bij LOVER interessante content van andere sites wordt uitgelicht. Dat doe ik niet alleen, ik krijg altijd veel tips vanuit verschillende hoeken, maar het is mijn verantwoordelijkheid dat die tips erop komen. Vijf dagen in 2016 en ik kon kiezen. Ik kon uit zoveel kiezen dat ik er niet meer uitkwam. Ik kreeg alleen chaos uit mijn toetsenbord.
Ik kon kiezen voor Star Wars. Voor de vrouwelijke hoofdpersoon Reyseksistische kritiek op haar leeftijd fenomenaal van tafel veegde. Twee keer maar liefst. Of de reacties van bange mannen onder een dekbed met de afbeelding van X-Wing-piloot Poe Dameron, gespeeld door Oscar Isaak, waar menig vrouw het warm van krijgt. Want lust bij vrouwen is eng. Of ik kon kiezen voor The Dork Awakens, Hopefully, het essay op The1585 waarin Star Wars is aangegrepen om het gedrag van misogyne trollen op internet aan de kaak te stellen. Er valt veel te kiezen binnen Star Wars.
Illustratie: Aimee de Jongh.
Ik kon ook kiezen voor het stripfestival in het Franse Angoulême over een paar weken: het grootste en meest toonaangevende in Europa. Ik ga er voor het eerst naartoe en juist vandaag brak er een rel uit omdat er op de lijst van kandidaten voor de Grand Prix – de oeuvreprijs – geen enkele vrouw te vinden is. De tekenaar Riad Sattouf, die wél op die lijst stond, heeft zich om die reden al teruggetrokken uit de competitie, met de mededeling dat hij zijn plaats graag afstaat aan een vrouwelijke collega en dat hij graag weer meedoet als er meer gelijkheid op de lijst getoond wordt. Een grandioos gebaar, ik moet zijn boek nog lezen maar ik ben nu al fan. Het leidde ook tot de oprichting van een internationaal actiecomité: Daniel Clowes zich, om dezelfde reden, van de nominatielijst voor de Grand Prix laten halen. Maar terwijl ik dit schrijf, weet ik dat ik het stiekem niet goed aandurf om over dat ene onderwerp te schrijven dat niet Star Wars of Angoulême is, maar waar mijn newsfeed intussen wel van wemelt.
Want stiekem weet ik ook wel wat de oorzaak van de chaos is – zeer zeker niet alléén de enorme hoeveelheid kandidaten voor een LOVER-Uitgelicht. Ik probeer ook hevig om het onderwerp van de vermeende massa-aanrandingen in Keulen te vermijden. Ja, ik gebruik bewust het woord vermeende, want er is nog niets bewezen. En eerlijk gezegd geloof ik er ook geen bal van. Ik geloof wel dat er die nacht één of misschien een paar verkrachtingen plaatsvonden. Ik geloof dat de sfeer onaangenaam was, dat er berovingen en seksuele intimidaties zijn geweest, maar de schaal van de verhalen riekt naar agitprop.
Duizend mannen van niet-Europese afkomst die georganiseerd vrouwen aangerand hebben, het is niet de eerste keer dat dit verhaal rondging en ook toen bleek het massahysterie. Met name het Schwarzwald heeft er een lange traditie in. Dit keer zijn het duizend mannen van niet-Europese origine die aanranden in een gebied dat, in tegenstelling tot destijds, minutieus geobserveerd wordt door surveillancecamera’s en op geen enkele camera was tijdens die nacht iets te zien. Ik geloof evenmin dat er asielaanvragen op de tot nu toe gearresteerde mannen zijn gevonden. Die ene anoniéme agente die als bron werd aangevoerd vond ik niet bijster geloofwaardig.
Schwarze Schmach/The Black Shame, bronzen medaille van Karl Goetz, 1921, zie de link over de vorige keer dat er verhalen rondgingen over massale aanrandingen door mannen van niet-Europese afkomst.
Ik probeer hevig te vermijden om erover te schrijven, maar niet uit angst voor de reacties. Ik wil het vermijden uit angst voor mijn gemoed. Omdat alles aan deze zaak zo smerig is dat ik er misselijk van word, en elke kant eraan me in een hoek schildert. Hoe moet ik me verhouden tot de gebeurtenissen in Keulen? Mijn geloof is geen basis voor een journalistieke bijdrage, dan bega ik dezelfde misstap als de agitprop van het andere kamp. Ik wéét gewoon nog niet genoeg om tot een weloverwogen en door feiten gestaafde conclusie over Keulen te komen. En ik weet niet hoe dat met u zit, maar ik vind het een verademing om daar gewoon voor uit te komen, in plaats van te doen alsof mijn mening een feit is. Daar heb ik juist vorige week nog het geweldige essay van Rebecca Solnit over gedeeld. En daarom deel ik over Keulen alleen mijn twijfels.
Ter overdenking sluit ik af met een reactie van Natasha Gerson op de gebeurtenissen in Keulen en de geruchten eromheen: 'Ik moet al de hele dag denken aan de parafrasering door Solzjenitsyn van het gedicht van Sovjet-hitser Majakovski in De Goelag Archipel: "And he who sings not with us today/ is against us!"' Voor het eerst ben ik blij dat ik niet kan zingen.
Aanvulling 6-1-2016: Inmiddels is duidelijk dat ik me niet op alle punten helder heb verwoord. De verhalen waarop ik reageer, verschenen niet in de grote Duitse media. De feiten die op het moment van schrijven bekend waren, staan in de eerste Keulen-link, naar het Duitse blad Die Zeit. Het aantal van duizend dáders ging rond op een aantal Nederlandse sites. Het verhaal over de asielaanvragen die op de verdachten gevonden zouden zijn en dat werd toegedicht aan een anonieme agente - ik bedoel dus niét de agente die zelf aangifte deed van aanranding - is ook daarvan afkomstig. Ik noem deze sites niet omdat ik ze niet met clicks wil belonen. Voor wie het wil nazoeken bestaat Google.