'Vrouwenrechten zijn geen mensenrechten'

Elke progressie moet steeds opnieuw bevochten worden, schreef LOVER onlangs. Hoe lang is het geleden dat de VN wereldwijd werd toegejuicht voor haar HeForShe-campagne, die zo gloedvol werd aangekondigd door Emma Watson? Vandaag moet LOVER tot de pijnlijke conclusie komen dat die stap vooruit gevolgd wordt door twee stappen achteruit, nu de VN een nieuw document heeft aangenomen over vrouwenrechten waarin uit talloze paragrafen het woord ‘mensenrechten’ is geschrapt.

Bijna duizend vrouwenorganisaties en NGO’s hebben inmiddels een brief ondertekend waarin ze hun teleurstelling uitspreken over de tekst. Een eerdere versie van het document in kwestie is afgezwakt door een conservatieve lobby, bestaande uit het Vaticaan, Rusland, Indonesië en een groep Afrikaanse landen. De ondertekenaars van de brief vinden dat door het schrappen van het woord mensenrechten in veel passages de gelijkheid tussen mannen en vrouwen een vrijblijvend karakter krijgt en niet langer gepresenteerd wordt als bindend. Sanne Holtslag van het Nederlandse platform Wo=men, een van de ondertekenaars van de brief, noemt het het zwakste document in twintig jaar. ‘Vrouwenrechten worden niet gezien als mensenrechten.’

Twintig jaar geleden vond in Peking de eerste grote VN Vrouwenconferentie plaats die de geschiedenisboekjes inging als 'Bejing'. Met het Platform voor Actie kregen vrouwenrechten eindelijk een prominente plaats op de agenda. Er werd een ‘Commission on the Status of Women’ (CWS) opgericht die elke vijf jaar de stand opmaakt van de uitvoering van het actieplan. Tegelijkertijd ontstond er in de VN een conservatieve lobby van landen die het in Peking gewonnen terrein stelselmatig proberen terug te veroveren. Deze ‘onheilige alliantie’ werd aanvankelijk aangevoerd door het Vaticaan en enkele moslimlanden, de laatste jaren heeft Rusland zich hierbij aangesloten. Toevallig allemaal in praktijk een dictatuur? Ons dunkt van niet.

In ‘Nieuw document VN 'grote achteruitgang' voor vrouwen’ van Rob Vreeken in de Volkskrant dat we vandaag centraal zetten komt ook minister Bussemaker aan het woord, die leiding geeft aan de Nederlandse delegatie bij het CWS. Zij vindt het jammer dat homo’s, lesbiennes en transgenders geen plaats in het document gekregen hebben. Wo=men voegt er nog een lijst met precaire kwesties aan toe, die door tegenstand van de conservatieve lobby ontbreken:  seksuele en reproductieve rechten, vrouwenbesnijdenis, eerwraak en terrorisme. Bussemaker mag in dit artikel haar best doen om pluspunten op te duikelen in het document, ons lijkt het protest van de NGO’s alleszins terecht.

Maar gelukkig gloort er ook nog wat van hoop:
‘De Campaign tot Elect a Woman Secretary-General opent zondag zijn website WomanSG.org. Volgende maand volgt de vrouwengroep Equality Now met de campagne Time for a Woman. De actievoerders wijzen erop dat alle acht secretarissen-generaal van de VN sinds 1946 mannen waren.’ – Rob Vreeken