Een Overtuigende Uitnodiging

MDNA van Madonna

Een nieuwe lente, een nieuwe Madonna. Maar wat we kunnen we nou nog van Madonna vinden? Een zangeres die haar succes laat programmeren door andere produceres of toch een controlfreak? Een witte matriarch of een teamplayer die stoer doet samen met Missy Elliot? Een superster die krampachtig zoekt naar hits bij een jong publiek of een vrijgevochten dame die haar eigen voorwaarden stelt? Het succes van Madonna is net zo’n enigma als het ontstaan van het heelal, waarbij haar status als ‘Queen of Pop’ maar bleek afsteekt. Dan maar gewoon naar de muziek luisteren, want daar staat haar nieuwe plaat MDNA vol mee.

MDNA begint met een opbiechting, waarbij Madonna vertelt dat ze graag een goed meisje wilt zijn, maar dat ze daarom juist dingen doet die eigenlijk niet mogen. Het nummer heet ‘Girl Gone Wild’ – opdat we maar meteen mogen weten dat Madonna zich niet in gaat houden. Een  pulserend ritme dat volgt doet meteen waar Madonna  goed in is: een uitnodiging sturen om te dansen. Waarna de plaat een weg vervolgt waar flink wordt gestrooid met electrodisco, techno en synths die in een club waarschijnijk het best tot hun recht komen. Anders dan Confessions on the Dancefloor (2005) betreft het hier geen retrotrip en wat nog veel fijner is: het spierballenvertoon van Hard Candy (2008) is verdwenen. In plaats daarvan krijgen we een Madonna die een ouderwets feestje bouwt met nieuwe vrienden (Bernard Bernassi, MIA, Nicki Minaj) en oude vrienden (William Orbit, Joe Henry) en trakteert zij ons op een clubavond waar de beats vol and hard klinken.

Grote melodiën vallen daarbij weg en ook echte ballads – één van Madonna’s ondergewaarde talenten als songwriter – zijn ver te zoeken. Maar als ze er zijn, dan behoren ze meteen tot het beste van haar werk (‘Falling Free’).  Soms klinkt ze zelfs verassend – de boze toon die we horen in ‘Gang Bang’ hadden we niet meer gehoord sinds Erotica (1992). Madonna klinkt op MDNA agressief, ongeduldig en vol energie. Zoals ze zelf in interviews aangaf: ‘Like a caged animal.’

De plaat staat vooral vol met onbeschaamde zelfverheerlijking en liefdesbrieven. Madonna klinkt wel soms erg simpel. ‘Ooh lala, you’re a superstar/Ooh lala, that’s the way that you are’ deunt ze weg in ‘Superstar’. Ja, echt intelligent is het allemaal niet. Maar wat ze wel doet is de luisteraar direct aanspreken, waarbij ze het gevoel geven dat we allemaal net zo eigengereid en fantastisch kunnen zijn als Madonna zelf. Madonna’s popmuziek is altijd al verbonden met datgene wat popmuziek in de eerste instantie politiek maakt: muziek, en met name dansmuziek, brengt mensen bij elkaar zonder een gevoel van minderwaardigheid. Iedereen mag meedoen, waardoor popmuziek in principe altijd een open uitnodiging is. Die boodschap geeft Madonna al door sinds haar eerste single – samenzijn tot we tot een orgastisch hoogtepunt komen.

Wat MDNA vooral laat horen is dat Madonna dat nog steeds kan, want haar anthem voor sex-vrijheid-extase heeft sinds lange tijd niet zo ouderwets direct en overtuigend geklonken. Eigenlijk heeft Madonna nooit andere muziek gemaakt. Ze is er gewoon te goed in.

MDNA komt 26 maart uit.