FEMINISTISCHE KUNST VERSUS INSTAGRAM-CENSUUR
Instagram, het beeldmedium dat nu in handen is van Facebook, heeft net als zijn grote broer geen beste reputatie als het aankomt op censuur van feministisch getinte kunst. Zo werd een foto van de kunstenares en dichteres Rupi Kaur afgelopen maart twee keer op rij verwijderd omdat deze volgens Instagram de regels geweld aandeed. Kaur had zichzelf liggend op bed afgebeeld, gekleed in een T-shirt en een joggingbroek en een miniem vlekje menstruatiebloed in haar broek.
Kaur beantwoordde de actie van Instagram met plaatsing van dezelfde foto op Facebook en Tumblr, op beide sociale media werd haar post vervolgens meer dan 11.000 keer gedeeld. ‘Hun patriarchaat lekt. Hun misogynie lekt. Maar wij zullen niet gecensureerd worden,’ had ze erbij geschreven. Uiteindelijk volgde er een officiële verklaring van Instagram: de foto was volgens hun ‘per ongeluk’ verwijderd. Twee ongelukjes achter elkaar bij dezelfde foto?
Het zou om te lachen zijn als de opstelling van Instagram geen deel uitmaakte van een bredere tendens in de mainstream media om bepaalde kenmerken van het vrouwelijke lichaam te censureren. Het vrouwelijke lichaam mag daar geseksualiseerd worden, het mag tot zwijgen worden gebracht, het mag geschoren worden en tot onderwerp van schaamte worden gemaakt. Maar borstvoeding, tepels en menstruatie zijn verboden. The Huffington Post besloot daarop om nog veertien andere feministische kunstenaressen te benaderen die ze op hun redactie bewonderen. Net als Rupi Kaur becommentariëren zij in hun werk de zogenaamde ‘feminine grotesque’ – de vervorming van het vrouwelijke lichaam tot iets wat monsterlijk, abnormaal en obsceen is.
‘15 Feminist Artists Respond To The Censorship Of Women's Bodies Online’ door Priscilla Frank van The Huffington Post is uiteindelijk een boeiende, tegendraadse en welsprekende online expositie geworden, waarin de voornamelijk Amerikaanse kunstenaressen hun werk ook van een toelichting hebben voorzien. Hoewel hun werk op zich veelzeggend genoeg is, vormt hun verbale commentaar een minstens zo onweerlegbare opsomming van alle redenen waarom deze visie op het vrouwelijke lichaam zo verwerpelijk is. Of zoals kunstenares Ellie Hunter het stelt: ‘Het is interessant dat Kaurs beeld de regels en voorwaarden van Instagram geweld aandoet, terwijl vrouwen en vrouwelijke lichamen op alle sociale media ondertussen duizenden keren per dag geweld aan worden gedaan.’ Daarom staan deze kunstenaressen en hun werk vandaag centraal bij LOVER. Met de hoop dat een initiatief als dit ook in ons land navolging krijgt.
‘The reality is that no one censors dominant cultures, no one censors the most powerful and prevalent points of view -- they're the ones who censorship panders to and minorities and those less powerful just have to cop it while having their own expressions silenced.’ – kunstenares Casey Jenkins.