Fresku's aanklacht tegen wit Hilversum
Morgen is de officiële presentatie van Nooit Meer Terug, het nieuwe album van Fresku. Een officieuze presentatie kreeg het album afgelopen weekend al op het Texelse Into the Wide Open-festival, met veel bejubeld optreden waarmee de nederrapper zijn publiek diep wist te ontroeren. Écht opzien baart hij echter vooral met de track ‘Zo doe je dat’ en de bijbehorende clip, waarin hij de roomblanke muziekvoorkeur van de Hilversumse radiostations aan de kaak stelt.
Voor degene die het onverhoeds gemist mocht hebben: in de veelzeggende clip schminkt Fresku zich wit terwijl hij in de tekst tegelijkertijd radiostation 3FM en hun vlaggenschip-dj Giel Beelen aanspreekt. De tekst bestaat voor een groot deel uit de redenen die Hilversumse radiostations geven om geen zwarte rap en hiphop te draaien. ‘Zo doe je dat’ is gemaakt met de steun van de witte 3FM-band Back to the Zoo, wiens muziek ook door Fresku gesampled wordt in het nummer. Beelen, die naar aanleiding van de clip veel kritiek over zich heen kreeg nodigde Fresku uit voor een interview in zijn radioprogramma. Fresku legde daarin uit dat zijn video niet tegen Beelen persoonlijk is gericht, maar eigenlijk een aanklacht is tegen het gebrek aan diversiteit in het aanbod van de Hilversumse popzenders, dat hij funest voor de Nederlandse samenleving acht. ‘Het leert ons dat toegankelijk blank is en dat is niet waar. Toegankelijk is catchy en heeft niks te maken met sound of kleur.’ Fresku’s doordachte argumenten vallen uiteindelijk in vruchtbare aarde bij Beelen, wat bemoedigend genoemd mag worden. Wie meer wil lezen over het interview kan terecht bij ‘Giel Beelen: vind je mij een racist?’ op Joop.
Veel minder bemoedigend is ‘Fresku kan niet winnen’: de vlijmscherpe analyse van Pim van den Berg op Zachte Krachten, waarin Van den Berg schetst hoe de strijd van Fresku vanaf dit punt verder zal verlopen. Het album verkoopt goed en trekt bekijks, Fresku treedt ook op bij DWDD, maar in persoonlijke kring hoort Van den Berg al een paar keer ‘opportunistisch’ en ‘hypocriet’ over Fresku, ‘Welk slaatje zal hij uit institutioneel racisme slaan?’ 3FM-manager Wilbert Mutsaerts laat ondertussen weten dat hij ‘alle sympathie en (zelf-)bewustzijn heeft, maar dat Fresku en New Wave nu eenmaal slecht presteren op de radio.’ En dat is dan dat, zegt Van den Berg, ‘met elke tegenslag krijgen Fresku en MocroManiac weer gelijk: het is 'Nooit Goed'.’ Hij eindigt zijn analyse vernietigend – en dat is zeker niet onterecht. ‘Alleen overwegen zwarte muziek, in dit geval nederhop, een kans te geven is geen diversiteit. Zolang 3FM, en niet alleen 3FM, geen ruimte durft te maken naast blanke muziek en doorgaat met alleen blanke dj's aan te nemen, kan Fresku niet winnen. Maar hij maakt wel een verschil. Hij maakt alle verschil. Dat hebben wij ondanks alle praatjes nog niet gedaan.’
In de volle wetenschap dat deze bijdrage ook uit voornamelijk woorden bestaat maar met de hoop dat we Freksu’s verschil ermee kunnen versterken, hebben we nog een boodschap voor iedereen die denkt dat Nederland en Amerika op racistisch gebied onvergelijkbaar zijn. De discussie die Fresku aansnijdt, speelt zich namelijk ook daar af en al veel langer dan hier. Ook in de VS worden op commerciële radiostations blanke rapartiesten als Iggy Azalea veel vaker gedraaid dan zwarte rappers als Nicky Minaj. Wie zei er ook alweer dat het niet waar was dat alles in Amerika mettertijd hiernaartoe komt? Maar Amerika leert ons een belangrijke les als het op onze ogen sluiten voor maatschappelijk onrecht als institutioneel racisme aankomt: de discussie verstomt niet. Niet zolang institutioneel racisme blijft bestaan, en daar kan geen enkele ontkenning iets aan veranderen.