Griezelige Industrie

Girl Model van Redmon en Sabin

Je staat er meestal niet bij stil wanneer je een modereportage openslaat: waar komen die puntgave modellen vandaan, en hoe oud zijn ze eigenlijk? De film Girl Model laat zien wat er werkelijk schuilgaat achter de schone schijn van de glossy magazines.

 Sunny Bergman opende een aantal jaren geleden met haar documentaire Beperkt Houdbaar maar weer eens de discussie waarom vrouwen zich, onder meer via de glossy modebladen, vrijwillig laten meeslepen in de zucht naar onbereikbare schoonheidsidealen. Wat Bergman vooral wilde aantonen, was dat de vrouw op de foto niet bestaat: er komt doorgaans heel wat Photoshop aan te pas voordat zo'n foto – van een vrouw die vooraf al op grond van haar ideale leeftijd, lengte en figuur is geselecteerd – wordt afgedrukt. Daarmee bewees ze overtuigend de waanzin van elke poging om via cosmetische chirurgie dit ideaal te bereiken: om, met andere woorden onder narcose te laten wegsnijden wat een beeldredacteur met een muisklik delete.

De vrouwen die het gladhuidige, denslanke ideaal nog het dichtst benaderen, zijn geen vrouwen, maar tienermeisjes. Daar bestaat dan ook veel vraag naar in de modellenindustrie. En waar vraag is, daar is handel. De film Girl Model  die afgelopen jaar in de VS uitkwam duikt in de wereld van internationaal opererende modellenbureaus, die pubermeisjes uit hun vertrouwde omgeving plukken om ze elders op de wereld als een product op de markt te zetten. De film, geregisseerd door David Redmon en Ashley Sabin, toont een andere, maar even perverse kant van ons schoonheidsideaal: niet die van de consument die eruit alle macht aan wil voldoen, maar die van het model dat dit ideaalbeeld moet belichamen.

De documentaire volgt de 13-jarige Nadia, die tijdens een scouting in Novosibirsk wordt uitverkoren door een modellenbureau om de Japanse markt te gaan veroveren. Met haar lange, slanke lijf en kinderlijke gezicht voldoet ze helemaal aan de wensen van de Japanse modebladen, zo vertelt model scout Ashley aan de filmploeg. Dus daar gaat Nadia, met haar rolkoffer op weg naar het onbekende, in de hoop wat geld te verdienen voor haar familie. In deze regio gelden noodgedwongen andere normen ten aanzien van kinderarbeid.

Van het grauwe Siberië naar het bruisende Tokio: voor Nadia lijkt het een droom die waar wordt. Maar binnen korte tijd wordt Siberië de droom en Tokio de harde werkelijkheid waarin ze is ontwaakt. Vanuit haar benauwde, gevangenisachtige kamertje moet ze zichzelf zien te verkopen op castings. De beloofde opdrachten blijven uit, en in plaats van geld te verdienen bouwt Nadia een schuld aan het modellenbureau op.

Girl Model heeft onbedoeld de kenmerken van een horrorfilm: regelmatig doet de film je nekharen recht overeind staan. Bijvoorbeeld bij een gesprek tussen Ashley en haar baas, een zakenman die de handel in modellen als 'een religieuze zaak' omschrijft, en die zijn zorg voor de kwetsbare, piepjonge meisjes bewijst doordat hij ze, zo vertelt hij, soms meeneemt naar het mortuarium om ze met de lijken van aan drugs gestorven leeftijdgenootjes te confronteren. 'Dat maakt wel indruk hoor,' zegt hij er vergenoegd bij. Het is twijfelachtig of je zijn verhaal moet geloven, maar dat iemand over zulke dingen fantaseert, is niet minder bedenkelijk. Het zijn de grillen van dit soort griezels, waaraan de meisjes dus zijn overgeleverd. Misschien nog wel het meest verontrustend is Ashley. Zij is een gedesillusioneerd ex-model dat nu als scout een constante stroom van nieuwe meisjes levert aan de industrie die ze op grond van haar eigen ervaringen wantrouwt en verafschuwt. Niet met de bedoeling om de meisjes de begeleiding te bieden die ze zelf zo hard heeft gemist, maar omdat het haarzelf een zekere mate van onafhankelijkheid geeft. Kan het nog cynischer?Girl Model zet aan tot nadenken over het in stand houden van leed, en waarom verdrukten verdrukkers worden. En zeker zo belangrijk: de film levert een nieuw argument om te stoppen met het consumeren van vrouwbeelden die de werkelijkheid zoveel geweld aandoen.

Girl Model is vanaf 12 juli in de bioscoop

foto door a visual invasion