Hart voor het vrouwenhart
De slag om het vrouwenhart
Op maandag 6 april zendt de VPRO de documentaire De slag om het vrouwenhart uit. Dagelijks overlijden 57 vrouwen in Nederland als gevolg van hart- en vaatziekten en dat komt veelal doordat de symptomen, klachten en het hart verschillen van de norm: mannen. Zo stelt de website van de hartstichting: “Vrouwen hebben vaker problemen met de kleine vaatjes van het hart. Dit zorgt voor klachten, maar het is voor de cardioloog moeilijk om erachter te komen wat er precies aan de hand is.” In de documentaire vertelt Hella de Jonge over haar zoektocht naar een diagnose en zie je de frustratie van vrouwen die niet serieus genomen worden bij hun huisarts of specialist.
De documentaire van Hella de Jonge begint zoals haar boek Hartschade, een persoonlijk verhaal over haar eigen hartfalen dat pas in 2016 werd gediagnosticeerd. Maar De Jonge is niet de enige die niet direct een goede diagnose kreeg. We ontmoeten een groepje vrouwen met SCAD (spontane dissectie van de kransslagader) en theatermaker Kitty Trepels van Mill, een kankerpatiënt die door chemotherapie ook hartpatiënt werd en daar nu theater over maakt. Hun diagnoses zijn verbonden met frustratie. Zo horen we over huisartsen die geen mammogrammen willen maken, reumatologen die de symptomen afdoen als psychosomatisch en cardiologen die “de aandacht […] voor het vrouwenhart wat dwingend [vinden] overkomen. Er zit soms een vleugje feminisme bij." Echter, de statistieken spreken boekdelen. En zoals Roos Schlikker zegt, dat is letterlijk en figuurlijk hartverscheurend.
Aletta Jacobs wees honderd jaar geleden al op de verschillen tussen vrouwen- en mannenharten. Toch zijn veel artsen onbekend met de belangrijke verschillen in symptomen bij hartproblemen. De stekende pijn in de linkerarm die mannen ervaren, komt bij vrouwen veel minder voor. Vrouwen hebben eerder last van aanhoudende vermoeidheid en druk op de borst. Ook slagaderverkalking ontwikkelt zich bij vrouwen en mannen verschillend; vrouwen hebben vaker problemen op latere leeftijd dan mannen en vaker in de allerkleinste bloedvaatjes in het hart. De klachten van vrouwen worden vaak als ‘vager’ beschouwd en daarom afgedaan als stress of een burn-out. Met als gevolg dat veel vrouwen een verkeerde (of geen) diagnose krijgen en met hartklachten naar huis worden gestuurd.
In het nieuws wordt er steeds meer aandacht aan besteed, maar er moet ook iets veranderen bij de artsen. In de documentaire De slag om het vrouwenhart interviewt De Jonge onder meer cardiologe Angela Maas, die het boek Hart voor vrouwen schreef, de stichting Hart voor Vrouwen oprichtte en vorig jaar de meest invloedrijke vrouw van Nederland werd. Zij ziet veel patiënten voor een second opinion, omdat haar vrouwelijke patiënten veelal worden weggestuurd met onvoldoende informatie. Ook zien we Lilianne Ploumen, die een zorgplan indient om de zorg voor vrouwen te verbeteren en vrouwenorganisatie Women Inc. die met hun campagne Komt een Mens bij de dokter opkomt voor de genderverschillen in de zorg.
Met meer aandacht voor de wezenlijke verschillen tussen vrouwen- en mannenharten en hun symptomen hopen Women Inc., Angela Maas, Lilianne Ploumen en Hella de Jonge uiteraard de cijfers van dodelijke hart- en vaatziekten naar beneden te krijgen. Deze persoonlijke documentaire komt daardoor niet alleen dicht bij De Jonge, maar ook bij de patiënten en vrouwelijke artsen die zich niet serieus genomen voelen. De documentaire toont niet alleen de moeite die het kost om regie over je lichaam terug te krijgen, maar ook dat er genoeg artsen zijn die wel weten hoe het moet en willen meewerken aan het teruggeven van die regie. Zoals Hella de Jonge zegt: "Ik ben niet alleen patiënt, ik ben ook mens."
maandag 6 april, 20.25 uur, NPO 2
Steun LOVER!
Vond je dit een goed artikel? Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Laat je waardering blijken door een (eenmalige) donatie en help ons. LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.