Iemand die niet is verzonnen

Rodrigo García's Albert Nobbs

'Dít is hoe verliefde mensen elkaar kussen,' zegt Helen nadat ze Albert hard op zijn mond heeft gezoend. De woedende kus laat irritatie zien over Alberts wereldvreemde versierpogingen, maar óók dat hij haar niet onverschillig laat. 

Rodrigo García's film Albert Nobbs is gebaseerd op een kort verhaal van de Ierse schrijver George Moore (1852-1933). De eerste ober van een groot hotel in Dublin, Albert Nobbs, stuntelt in de sociale omgang maar is als bediende in optima forma. Dat hij als vrouw is opgegroeid weet niemand. In het gehein spaart hij geld voor een eigen tabakswinkel. Als hij bedenkt dat trouwen ook tot de mogelijkheden van het leven behoort, beslist hij dat Helen, een jonge bediende in hetzelfde hotel, zijn vrouw moet worden.

Je kunt het een zwakte van de film noemen dat de geschiedenis van Albert wel erg schetsmatig is en zijn huidige emoties nooit helemaal duidelijk worden, maar hier zit juist de kracht. Het ondoordringbare van Albert, het feit dat hij niet veel loslaat over zichzelf, is wat het verhaal geloofwaardig maakt. Actrice Glenn Close zet met haar vertolking van Albert een mens neer die weliswaar vreemd, maar ook griezelig écht lijkt. Iemand die niet is verzonnen.

Is Albert transgender, een man die in een vrouwenlichaam is geboren? Of zit er onder de mannenkleren een vrouwelijke identiteit die hij al die jaren heeft onderdrukt en is Alberts gedaante als ober een travestie? De film laat zien dat de vraag naar een ware genderidentiteit soms echt misplaatst is. Na jaren in de rol van ober en man te hebben geleefd is Albert Nobbs niemand anders meer dan Albert Nobbs. Weliswaar trekt hij na zijn dienst zijn mannenkleren uit en geeft hij 's nachts zijn borsten even de ruimte in een wijder nachthemd, maar daarmee verandert hij nog niet in een 'vrouw'. Hij telt zijn geld en gaat op tijd slapen om de volgende ochtend weer vroeg voor iedereen klaar te staan: dat is Albert.

Er zijn onnodige momenten in de film waarop er iets moraliserends wordt gezegd als 'je moet jezelf zijn'. Hoe kan iemand daadwerkelijk ooit die goedbedoelde maar erg abstracte raad opvolgen? En dan vooral als je geen referentie hebt voor 'jezelf'?

De loop van het verhaal is realistischer. Als Albert zijn spaargeld gebruikt om steeds duurdere cadeaus voor Helen te kopen, heeft hij niet door dat zij ze weer afstaat aan haar andere vriendje. Alberts onvermogen met opportunisme van anderen om te gaan of het zelfs maar dóór te hebben, is weliswaar tragisch, maar maakt de vertelling des te boeiender.

Vanaf 8 maart in de bioscoop