Italy: Love it or leave it

Italië; toonbeeld van beschaving, romantiek, cuisine en stijl. Hoe staat het er vandaag de dag voor?

In een eerlijke documentaire die het effect toont van 10 jaar mediapolitiek op de economische en ecologische werkelijkheid en de waarden en normen van het land rijst de vraag of het voor jongeren de moeite waard is te blijven en hun land te ondersteunen. Citaat van de makers: "Je moet je concentreren op de mooie dingen, anders word je echt gek."

Deze documentaire begint met Luca en Gustav, die hun huis in Rome na 6 jaar moeten verlaten. Gustav ziet het als een mooie kans om naar Berlijn te verhuizen, aangezien het voor Italiaanse jongeren moeilijk is aan werk te komen. Veel vrienden zijn hen al voorgegaan. Luca wil blijven. Ze spreken af nog 6 maanden in Italië door te brengen om te zien of ze echt afscheid willen nemen van hun land. Ze stappen in hun Fiat 500, eens het symbool van de Italiaanse droom, en beginnen aan hun reis door Italië, onderwijl commentaar leverend op de schoonheid, de eigenheid, de aantrekkingskracht op buitenlanders en de maatschappelijke status quo. Arbeiders, schrijvers, artiesten, bestuurders, ondernemers en monniken: ze komen aan het woord.

Interessant voor feministen is de bespreking van de overwinning van de vrouwenbeweging op het internet over de andere media waar het gaat om de beeldvorming over vrouwen. Onder televisiemagnaat Berlusconi werden jonge vrouwen als lustobject voor oudere mannen met macht neergezet. Documentairemaakster Lorella Zanardo beschouwt de stand van vrouwenemancipatie naar aanleiding van haar eigen film 'Het lichaam van vrouwen'.

De speelse montage van Desideria Rayner maakt de documentaire aantrekkelijk en meeslepend. Reizen worden verbeeld als transities, als een bordspel met de Fiat die regelmatig van kleur verandert. Reclames van het Italiaanse bedrijfsleven geven het reisdoel. Italië bezit een lange en mooie geschiedenis, maar de schaduwzijde ervan is bijzonder groot.

Het trof me hoe hard de economische werkelijkheid voor de doorsnee Italiaan is. Het traditionele gezin, pijler bij uitstek van de Italiaanse samenleving, staat zwaar onder druk. Het is ook een waarschuwing van wat er gebeurt als mensen zich door de gestuurde glamour van televisie laten verleiden: Berlusconi leverde het volk vermaak zoals indertijd de Romeinse keizers hun burgers bij wezenlijke politieke beeldvorming weg hielden door ze brood en spelen te bieden. Alleen zijn er nu, na 10 jaar Berlusconi, slechts de spelen over, niet het brood. Voor wie de waas van vermaak kan doorzien is zichtbaar dat de vervolgde christenen en gladiatoren van weleer nu de Italianen zelf zijn geworden, en de leeuwen zich tegen eigen volk hebben gekeerd, met geen enkele exit- behalve het buitenland.

De film is nu te zien in o.a. de Filmtheaters van Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Nijmegen, Maastricht, Hilversum, Zwolle, Apeldoorn en Deventer.