Meimaand: dít viel ons op in het nieuws

Kranten via Pixabay

Bijna dagelijks lezen we nieuwsberichten die onze wenkbrauwen doen fronsen, onze mondhoeken laten krullen of ons de haren te berge doen rijzen. De ene keer vormen ze aanleiding om een column of achtergrondartikel te schrijven, de andere keer delen we de artikelen via sociale media. Soms vallen ze tussen wal en schip. Best jammer eigenlijk. Een aantal van de meest tenenkrommende, opwekkende of opmerkelijke artikelen uit de meimaand zetten we hieronder op een rijtje.

Kan een man met een teckel wel directeur worden?
De Volkskrant trok vorige maand meteen onze aandacht met de kop ‘Kan een vrouw met twee kleine dochters Duitsland wel leiden?’ Annalena Baerbock maakt kans om de nieuwe bondskanselier te worden en, o ja, is moeder van twee dochters van 4 en 9 jaar. In de Duitse media gonst het al weken van oei en oh en ai ai ai. Angela Merkel en haar voorganger Gerhard Schröder zijn beiden kinderloos. Helmut Kohl had twee zonen, die overigens aangaven dat ze hem zelden zagen. Het hebben van kinderen is voor mannen nooit een obstakel voor een serieuze loopbaan, maar goed moederschap laat zich slecht combineren met een baan. Althans, dat vinden velen. ‘Bondskanselier is geen deeltijdbaan’ twitterde men, en ‘Twee kinderen op de wereld zetten is onvoldoende kwalificatie’. In een interview zei Baerbock dat haar man zijn baan opgeeft als zij inderdaad regeringsleider wordt. Voor de media was dit aanleiding voor een persalarm.

Jongensprobleem
Het Parool interviewde socioloog Mischa Dekker, die onlangs promoveerde op zijn onderzoek naar straatintimidatie in Nederland en Frankrijk. Hij richtte zich daarbij niet op slachtoffers, maar op de partijen die het probleem moeten aanpakken: politici, beleidsmakers, journalisten, politie en activisten. Ook analyseerde hij krantenartikelen en observeerde hij bijeenkomsten over het thema. Zijn onderzoek toont aan dat de afgelopen tien jaar een wereldwijde cultuuromslag was in hoe er tegen straatintimidatie wordt aangekeken. Waar voorheen de schuld voornamelijk bij slachtoffers gelegd werd (‘Had je maar niet zo laat in je eentje over straat moeten lopen!’), is straatintimidatie inmiddels als serieus probleem erkend, mede door #MeToo. Dekker stelt dat straatintimidatie een mannenprobleem is: ‘Daar mag je jongens op aanspreken.’ 

Gezocht: een witte man (m/v)
Vacatureteksten zijn vaak onbewust discriminerend en sluiten sollicitanten met name buiten vanwege leeftijd, nationaliteit en gender, zo was te lezen in het AD. Deels komt dat doordat het Nederlands weinig neutrale woorden kent. Beroepsnamen als ‘directeur’ en ‘wetenschapper’ worden als genderneutraal geponeerd, maar zijn dat niet. Menig onderzoek toont aan dat deze termen ook niet als inclusief worden ervaren. De associatie met een witte man zit diep ingebakken. Onze redacteur Pierre Winkler schreef hier onlangs een artikel over. Een ander voorbeeld van discriminerende taal is het gebruik van woordspelingen en spreekwoorden. Die zijn vaak verwarrend voor wie Nederlands niet de eerste taal is.

Help, een borst!
Op Linda.nl verscheen een artikel over borstvoeding geven in het openbaar. Dat blijkt nog lang niet door iedereen geaccepteerd. Tot eind 19e eeuw was borstvoeding in het openbaar heel gewoon. Totdat de verpreutsing toesloeg en borsten een seksueel imago kregen. Een ontblote borst in de publieke ruimte was ineens onfatsoenlijk en aanstootgevend. Veel vrouwen hadden niet de mogelijkheid om maandenlang thuis te blijven om borstvoeding te geven, dus ze stopten ermee. Goede alternatieven waren echter nauwelijks beschikbaar. De seksualisering van de blote borst leidde daarmee tot meer kindersterfte. Ondanks betere gezondheidszorg en succesvolle campagnes om borstvoeding te stimuleren is de schaamtecultuur nog niet verdwenen.

Wat zeggen mannen eigenlijk?
Wie seksisme, seksueel geweld en misogynie als structureel probleem aankaart, wordt steevast getrakteerd op een portie ‘not all men’. Waarom hebben mannen zo sterk de behoefte om dit te zeggen? En wát zeggen ze dan eigenlijk precies? Zowel Buzzfeed als Upworthy besteedden aandacht aan een TikTok-video die onlangs viraal ging en de kwestie fijntjes fileert. Psychologe Evelyn, op TikTok bekend als @herspective, legt uit dat de not all men-mentaliteit gestoeld is op drie zaken.
1. Het mannelijke ‘kies mij’-gedrag. Met not all men zeggen mannen: ‘Ik doe dat niet. Ik ben een van de good guys.’ Een waanbeeld uiteraard, omdat iedereen in een patriarchale samenleving misogynie en seksisme heeft geïnternaliseerd.
2. De behoefte om vrouwen het zwijgen op te leggen. Wie not all men zegt, zegt tegen vrouwen dat ze hun mond moeten houden. Het zou beter zijn wanneer ze hun energie richten op degenen die vrouwen schade berokkenen.
3. Het mannelijke superioriteitscomplex. Met not all men geven mannen toe dat andere mannen ‘slecht’ zijn, maar zijzelf niet. Zo van ‘ik ben betrouwbaar en ik zal je beschermen’. Dit impliceert dat vrouwen afhankelijk zijn en dat de enige oplossing voor mannelijk geweld een andere man is.

LHBTI+-poppetjes van LEGO
Onder de naam Everyone is Awesome lanceerde speelgoedfabrikant LEGO elf nieuwe poppetjes, zo schreef The Guardian. Ze representeren elk een deel van de LHBTI+-gemeenschap. Er zijn figuurtjes in alle kleuren van de regenboog. Daarnaast vertegenwoordigen het lichtblauwe, witte en roze figuurtje de transgemeenschap. Het zwarte en bruine poppetje ten slotte tonen de diversiteit binnen LHBTI+. Op één na zijn ze genderloos. De uitzondering, het paarse minifiguur, heeft een sterk gestileerd kapsel en is daarmee een knipoog naar dragqueens.

Van vmbo naar universiteit
‘Als ex-vmbo’er universiteit afgerond: ‘Voel me nog altijd niet gezien’’, kopte Intermediair drie weken geleden. Leerlingen met een migratieachtergrond en/of laagopgeleide ouders hebben vaak last van onderwaardering en krijgen daardoor een te laag schooladvies. Veel hoogopgeleide stapelaars vinden dat hun lange onderwijstraject onnodig is geweest. Uit onderzoek blijkt dat het vaak gaat om subtiele vormen van achterstelling. Ook wordt bij onderpresterende kinderen te weinig aandacht besteed aan de onderliggende, persoonlijke problematiek van leerling of thuissituatie. 

Gelieve niet te ejaculeren
De abortuswetgeving in de VS bereikte in mei het zoveelste dieptepunt en de bodem van de put is nog niet in zicht. De staat Texas heeft een wet ingevoerd die abortussen verbiedt vanaf het moment dat er een hartslag kan worden waargenomen bij een zygote. In de praktijk betekent dit dat de mogelijkheid tot zwangerschapsonderbreking vaak al voorbij is, voordat een vrouw überhaupt wéét dat ze zwanger is. De wet bevat nog meer narigheid. Zo is iedereen strafbaar die betrokken is bij een illegale abortus. Dat zijn bijvoorbeeld artsen, maar ook mensen die een zwangere naar een abortuskliniek brengen of die een abortus betalen. Vergelijkbare wetten werden eerder ingevoerd in andere staten.
Vorig jaar publiceerde LOVER al een vlammend betoog om het recht op abortus te behouden. Een abortusverbod is namelijk dodelijk. Letterlijk.

Dwingelandjes en kletsmajoors
Vrouwen worden vaker kleinerend toegesproken (op het werk) dan mannen. Dat hetzelfde gedrag van vrouwen anders (lees: negatiever) wordt gekwalificeerd dan van mannen, is problematisch. Het beïnvloedt (lees: verlaagt) de selectie en beoordeling van vrouwen en het beïnvloedt (lees: verkleint) hun kansen op promotie. Dit was aanleiding voor Japke-d. Bouma om de bekendste stereotyperingen voor vrouwen op een rijtje te zetten, zodat we die voortaan kunnen vermijden.
Daar kwamen honderden reacties op, voornamelijk van mannen en voornamelijk denigrerend. Japke-d. zette de meest gehoorde reacties op een rijtje, keurig gecategoriseerd, en vertelt er meteen bij hoe je erop kunt reageren. Ter illustratie reactie nummer 15 ‘Je mag ook niks meer zeggen (als man)’, waarop je kunt antwoorden met ‘Je mag alles zeggen. Realiseer je alleen wat de gevolgen zijn.’

De vervuiler betaalt legt de schuld bij de consument
Onlangs oordeelde de rechtbank in Den Haag dat Shell medeverantwoordelijk is voor de klimaatverandering en de CO2-uistoot moet terugbrengen. Een unieke, en volgens velen vérstrekkende, uitspraak. Decennialang konden grote vervuilers hun gang gaan. Sterker nog, op slinkse wijze voerden ze campagnes waarbij de verantwoordelijkheid voor klimaatverandering verschoven werd naar de individuele consument. Over die jarenlange manipulatie staat een artikel op ScienceAlert. Extra pijnlijk wanneer je beseft dat vrouwen en meisjes door klimaatverandering het hardst geraakt worden.

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.
Meer LOVER? Volg ons op Twitter, Instagram, Linkedin en Facebook