Nette, Opgevoede Jongens

KRO's Uit de Kast en het Coming Out Ritueel

Het is natuurlijk een jongeren programma: KRO’s Uit de Kast. Gepresenteerd door Arie Boomsma –die man waarmee alle vrouwen en homo’s willen weglopen en de rest van de bevolking graag een biertje mee wil drinken – krijgen we wekelijks een coming out te zien van een jonge lesbienne of homo. Het eerste seizoen werd ik wekelijks zó geïrriteerd door Boomsma’s lach, de akoestische, instrumentale gitaarmuziek op de achtergrond en de goede bedoelingen die als kwijl van het tv-scherm afdropen, dat ik er geen blog aan wilde wijden. Nu het programma zijn tweede seizoen ingaat, doe ik toch maar een poging.

Het probleem met Uit de Kast is het idee dat de coming out als een soort tovertruuk wordt voorgesteld. Na een coming out kun je jezelf zijn. Na een coming out ben je echt. Na een coming out hoef je nooit meer te liegen, de hemel zal haar poorten openen en echt waar, uiteindelijk behoor je óók tot God’s koninkrijk. Al dan niet begeleid door de glimlach van Arie natuurlijk. Uit de Kast doet zijn uiterste best om het drama van Uit de Kast te beperken. Acceptatie bij Uit de Kast is kennelijk iets waar je om moet vragen, niet iets wat je kunt eisen.  Wat daaruit voortvloeit wordt vooral veroorzaakt door de homo in kwestie zelf, lijkt het programma te willen zeggen, terwijl het eigenlijk de ouders en omgeving zijn die moeilijk doen over homoseksualiteit.

Het script dat de Uit de Kast volgt is nauwgezet: interview met de hoofdpersoon, coming out met familie, evaluatie, coming out met vrienden, evaluatie, waarna vervolgens Arie Boomsma iedereen heel veel succes en plezier wenst.  Een coming out loopt daardoor vrijwel altijd goed af voor de kijker. Iedereen zegt wat ze moeten zeggen. Een klopje op de schouders, een knuffel, een moeder die dan iets zegt over kleinkinderen en pleeggezin. Die ene keer dat er een moeder totaal over de schreef gaat  krijgen we  daar weinig van te zien, wordt er nauwelijks over gepraat. Over die keer dat een ouder zegt: ‘Ja, maar ik wil niet dat die met een handtasje gaat lopen’, blijft het ook stil.

De aflevering van 10 januari is typerend: de coming out wordt niet verfilmd, omdat dit verkeerd zou vallen bij de familie. Later vertelt de jongen in kwestie dat het inderdaad niet goed viel bij de familie (‘Ze zijn bang voor me.’) Bij een gesprek met Arie blijkt echter dat de familie alles accepteert, maar volgens hen zouden vooral Arie’s vrienden er moeite mee hebben. Daarvan zien we niets terug, behalve een stilstaand beeld van de familie met daartussen Arie Boomsma. Die vrienden zijn inderdaad erg negatief over homo’s in interviews en zelfs bij de coming out blijven ze terughoudend en overwegend negatief. Open armen zitten er in ieder geval niet bij. Iemand gaat huilen. Arie staat erbij en kijkt ernaar.

De meeste homo’s die meedoen zijn mannen. Misschien dat lesbiennes moeilijker te vinden zijn voor dit programma, maar het wringt toch. Lesbo’s in Uit de Kast zijn op één hand te tellen. Het is er welgeteld één. Kennelijk andere koek?

Maar het vervelendste is dit: wat Uit de Kast vooral laat zien, zijn jonge homo’s die graag geaccepteerd willen worden en daarom heel erg veel moeten slikken. Een vriend die van alles niet begrijpt en zegt dat hij homoseksualiteit vies vindt, krijgt een klopje op zijn rug. ‘Je hebt gewoon tijd nodig.’ Ouders en vrienden worden ontzien in hun afwijzing, privacy van de hetero’s wordt gerespecteerd. Nee, mensen, een brutale relnicht zit er niet in, want dat zou waarschijnlijk een te grote bedreiging vormen. Homoseksualiteit is geen keuze in Uit de Kast, maar kennelijk moet er wel een soort verantwoording gedragen worden voor de omgeving. Het is de homo zelf die ervoor moet zorgen dat iedereen het begrijpt. En dat kunnen de homo’s in Uit de Kast goed: zij begrijpen hetero’s. Dat laten ze maar al te graag zien. Uit de kast komen lijkt daarbij wel heel erg op een soort heteroseksueel initiatie ritueel.

Tuurlijk, Uit de Kast is een jongerenprogramma dat ongetwijfeld bedoeld is acceptatie van homo’s te bevorderen. Na 100 jaar homo-emancipatie doet de KRO daar ook wat mee, hoezee! Ik met mijn sarcastische 30 jaar moet gewoon iets anders kijken. Maar tegelijkertijd voel ik me ook aangesproken, want ik ben een homo en dit gaat daarom ook over beeldvorming van een groep waar ik me bij betrokken voel. De KRO lijkt vooral geïnteresseerd in nette, welopgevoede, naar acceptatie hunkerende homo’s, die een gezond en verstandig leven tegemoet gaan. Het is een onplezierige trap onder elke homoseksuele reet met de boodschap: dit is de juiste en enige manier. De enige hoop die ik koester is dat deze 30 minuten normativerende martelgang een aantal jonge, boze homo’s en lesbo’s produceert die op een dag Arie Boomsma kidnappen en hem verplicht de rest van zijn leven een travestiet laten spelen in een dorp met alleen maar orthodoxe Christenen. Camera erbij en we hebben materiaal voor een prachtige documentaire: Coming Out When the Going Gets Tough. Eens kijken of de KRO daarvoor ook een script heeft.

titelfoto: CreativeCommons door malik ml williams

bovenste foto : CreativeCommons door tanvach