Nog Steeds BjÖrk

Biophilia

Deze zomer gonsde het van de berichten: Björk was de eerste muzikant die met iPad applicaties muziek had gemaakt. De liedjes verschenen op een dergelijke applicatie en alle hippe techno-tijdschriften schreven erover. Björk gaat de muziekindustire op zijn kop zetten! Achteraf had Björk zelf aangegeven dat dát nou ook niet echt de bedoeling was. Ze wilde gewoon wat nieuws proberen en dat was gelukt. Toen ze de nieuwe nummers live ging spelen, kwam ze erachter dat ze toch wat méér nodig hadden voor een LP-release. Ze dook terug de studio in en Biophilia kwam daardoor pas vorige week uit. Tsja, wat moet, dát moet.

Het moet maar meteen gezegd worden: de nieuwe Björk is ‘gewoon’ Björk. Een kaler geluid dan we van haar gewend zijn in vergelijking met de voorgaande jaren, maar intiem is het wel. Alle nummers lijken te gaan over de planeet Aarde en haar plek in het universum en daarmee onze plek in het universum. Niets voor niets dragen de liedjes titels als ‘Moon’, ‘Solstice’ of ‘Cosmogony’. Ach, Björk houdt zich al langer bezig met de natuur als inspiratiebron, dus gek is dat niet. Op ‘Homogenic’ waren sommige beats geïnspireerd door vulkaanuitbarstingen, het nummer ‘Cover Me’ was opgenomen in een grot met vleermuizen die ‘meezongen’ en de opbrengsten van de single ‘Natúrra’ gingen naar het Ijslandse Natuurbehoud. Dus zingen over kristallen die worden gevormd in het binnenste van de aarde? Ik stond er nauwelijks van te kijken.

Maar toch. Björk maak gebruik van nieuwe instrumenten, past recente technologie toe en mengt het met prachtige melodieën die soms rechstreeks uit de 17e eeuw vandaan komen. Luister hier maar eens naar harp-versie van het eerder genoemde ‘Cosmogony’. Björk in schilderij van Vermeer terwijl ze harp speelt zittend op een geblokte vloer. Tegelijkertijd bedient Björk zich van breakbeats (‘Mutual Core’) of van Aphex Twin-achtige drum ‘n’ bass (‘Crystalline’). Agressief, onvoorspelbaar. Zulke combinaties zijn gewaagd en plaatsen Björk toch aan de randgebieden van de popmuziek, waar mainstream en avantgarde elkaar ontmoeten. 

Natuurlijk is Björk niet de enige die zich daar begeeft – kijkend in het cd-boekje mogen we toch wel vaststellen dat ze in dat crossover-gebied genoeg vrienden heeft gemaakt. Wat telt is dat Biophilia een prachtig album is geworden. Wie op zoek is naar nieuwe geluiden, experiment en melodie is bij Björk nog steeds aan het goede adres.

Biophilia (One Little Indian, 2011) is nu verkrijgbaar.