Recensie: De erfenis van een getint meisje van Sjo Velland

Photo by Asterisk Kwon via unsplash

Sjo Velland (ze schreef eerder ook deze artikelen voor LOVER) heeft het boek De erfenis van een getint meisje - witte wereld, gekleurde bril geschreven. Hierin vertelt zij een verhaal over vrouwen van gemengde afkomst dat nog door maar weinig mensen is gehoord.

De hoofdfiguur, Annechien, in De erfenis van een getint meisje, is net als de schrijfster een persoon van gemengd Nederlandse en Surinaamse afkomst. Het verhaal begint met het contact tussen een Nederlandse vrouw en een Surinaamse man, de ouders van deze Annechien Madretsma. Het meisje groeit aanvankelijk op in een Amsterdamse wijk, al gauw zonder vader wanneer het huwelijk tussen haar ouders stuk loopt. Maar ze heeft het naar haar zin in die Amsterdamse wijk.

Aan deze periode komt een eind wanneer haar moeder hertrouwt en ze naar Apeldoorn verhuizen. De wereld wordt wit, Annechien hoort bij ‘de anderen’, al begrijpt ze dat niet goed want die ‘andere wereld’ kent ze nauwelijks. Uitspraken als “Zulk soort kinderen zijn meestal wat trager en brutaal”, daar moet ze het van nu maar mee doen. Haar vocabulaire breidt zich uit met woorden als zwartjoekel, zwarte aap, sambo, roetmop en poepchinees.

Annechien laat zich niet ontmoedigen en bijt van zich af. Aan de andere kant is er ook de enkele zwarte persoon die ze tegenkomt in het leven die zich erover verbaast dat zij geen Surinaams kent. Dat is het verwarrende aan haar leven: gekleurd zijn, maar niet echt een deel vormen van die gekleurde wereld. Ze begrijpt er als kind niets van dat de Molukse moeder van haar vriendin moppert op een zoon die thuiskomt met een Belanda vriendin. Al geniet ze ervan als gekleurde door die gekleurde groep geaccepteerd te worden, het vreet ook aan haar dat witten er minder geaccepteerd zijn. Ze vindt dat rot voor haar moeder. “Alsof ik haar verraad”, zegt Annechien.

Dit is een aspect in de roman dat smaakt naar veel meer: hoe is de dynamiek tussen witte moeder en gekleurd kind als werelden zover uit elkaar liggen? Ik ben er erg benieuwd naar.

Het conflict, een kleur hebben in een witte wereld, loopt als een rode draad door het boek. Annechien is Nederlands in denken en doen, maar wordt door haar kleurtje steeds weer als ‘de ander’ gezien. Alleen in de ogen van ‘de anderen’ hoort ze ook niet helemaal bij hen. Als ze dit gebrek aan ‘Surinaamsheid’ met haar vader bespreekt, stelt hij haar voor naar zijn geboorteland te gaan.

Annechien vertrekt met haar partner naar het land van haar ‘donkere’ roots. Na een verblijf in Suriname, gaat ze naar Afrika, waar de voorouders van haar vader echt vandaan komen. Vanaf haar vertrek naar Suriname is het boek een reisroman. Boeiend geschreven, een pageturner mag je wel zeggen. De problematiek van rijk en arm, van Europese waarden versus een andere werkelijkheid komen steeds weer terug. Maar daarnaast blijft de problematiek spelen van het dubbelbloedig zijn waar iedereen haar op aanspreekt.  

De erfenis van een getint meisje is een aanwinst. Het doet je nadenken over de positie van medeburgers met deze afkomst en de houding naar deze groep. Daarnaast is het vlot geschreven, regelmatig hilarisch en moeilijk weg te leggen. Koop het boek nu hier!

Steun LOVER!
LOVER draait uitsluitend op vrijwilligers en donaties. Wil je dat Nederlands oudste feministische tijdschrift blijft bestaan? Help ons door een (eenmalige) donatie. Elke euro is welkom en wordt gewaardeerd. Meer informatie vind je hier.