TEPEL VOOR TEPEL OP ZOEK NAAR DE GRENZEN VAN CENSUUR
Vorig jaar stond het internet bol van de verontwaardiging over de dubbele standaard die Instagram hanteert: foto’s van expliciet geweld vinden ongehinderd doorgang, maar een foto van een borstvoedende vrouw gaat te ver en wordt verwijderd. Waarom? Omdat er een tepel te zien is. Lina Esco vond dat het tijd was voor actie. Haar initiatief #freethenipple ging viral en vindt nog steeds veel navolging. Ook in Nederland. Ik stuitte op het Instagram-account Nipnipslip van Rietveld-studente Claire van der Mee. De tepels die hier worden verzameld, leiden een eigen leven. Echt seksueel zijn ze niet, en alle functionaliteit zijn ze verloren. Een beetje #freethenipple, maar dan anders.
Claire maakte het account aan bij wijze van censuurexperiment. Ze wilde de inmiddels beruchte community richtlijnen van Instagram testen. “Foto's waarop blote borsten te zien zijn worden verwijderd, en soms zelfs hele accounts. Niemand is onschendbaar: zelfs Rihanna niet.” Claire veegt een blauwe lok van haar bobkapsel achter haar oor. Ze heeft pretlichtjes in haar ogen. De speelsheid die ze met de oprechtheid van haar missie combineert spreekt me aan. Een balans tussen ernst en humor.
Wat is nipslip? “Ik ken het van celebrities die worden gefotografeerd in een sexy jurk zonder bh, en dat er dan net een tiet uit floept. Een logische naam voor mijn Instagram account dus.” Eens in de zoveel tijd zet Claire een bewerkte naaktfoto op haar account. “Ik ben erachter gekomen dat als je tepels uit de context van de borst haalt, de foto niet wordt verwijderd. Dus photoshop ik de tepels eruit, en plak ze bijvoorbeeld op de ogen. Ik heb een keer het gezicht van een model vervangen door een giga-tepel. Of ik plak allemaal tepels op allerlei gekke plekken in de foto. Soms is het één grote vlek van tepels.”
Dus een zee van tepels, dat mag wel? “Ja! Ik heb ook een foto waarop de borsten totaal bedekt zijn met tepels, die tepels spetteren ook een beetje alle kanten op. Die foto heet dan ook: ‘Cry me a river of nipples.’”
Het idee voor Nipslip ontstond tijdens het organiseren van een evenement over gender en media aan de UDK in Berlijn. Maar er speelde meer. “Ik was een artikel tegengekomen over Chelsea Handler. Ze had een foto geplaatst waarbij ze Poetin nadoet. Ze zit met ontbloot lijf bovenop een paard. Die foto werd dus verwijderd, en dat vond Handler onterecht.”
Toen Claire het artikel las, viel er het een en ander samen. “Ook op mijn eigen Instagram-account merkte ik dat er eens in de zoveel tijd foto’s verwijderd werden. Foto’s waarop mannenbillen te zien zijn bijvoorbeeld. Soms ook een stukje balzak misschien. Maar het zette me aan het denken: welke details zorgen er nou voor dat de ene foto wel op mag en de andere niet? De geoliede plastic billen van Kim Kardashian mogen wel, maar alledaagse mannenbillen niet. Waar ligt de grens? Dat wilde ik onderzoeken.”
Waarom tepels? “Een tepel geeft veel ruimte om grenzen op te zoeken. Gaat het om de tepel, of gaat het om de borst? En als je de tepel zonder context laat zien, is het dan wel ok? Of als je mannentepels bovenop de vrouwentepels plakt? Het is interessant dat de tepel zo'n specifiek detail van het menselijk lichaam is, dat bij mannen wel getoond mag worden en bij vrouwen niet. Maar tepels zijn ook gewoon heel leuk!”
Heeft #freethenipple je geïnspireerd? “Ik wist er van. Maar ik vind de foto's die je te zien krijgt als je die hashtag intypt merkwaardig. Al die borsten zo pontificaal in beeld, en dan net bovenop de tepeltjes alsnóg een stipje: dat is dan wel ok. Het is weinig subtiel, de seksuele lading druipt er vanaf. Ergens denk ik dan: ze willen gewoon een sexy foto van zichzelf laten zien. Ik kan er niet over oordelen, maar ik heb er dubbele gevoelens bij. Ik vind dat mensen zich in hun naaktheid prettig moeten kunnen voelen, maar dat iedereen massaal naaktfoto's op Instagram zet hoeft nou ook weer niet. Wat ik wil, is dat mensen nadenken over waarom iets wel of niet getoond mag worden, of waarom er soms überhaupt sprake is van een seksuele lading. Het hele freethenipple gebeuren is echt een totale hype geworden. Zelfs in IJsland. Ik heb het idee dat die revolutie nu volledig is losgebarsten. Ik ben dan ook bang dat Instagram de regels gaat aanscherpen en dat mijn account verwijderd gaat worden.”
Wat zijn de meest gedurfde foto's die je hebt gepost? “Er is een foto waarbij ik de tepels op de oorspronkelijke plek heb gelaten, maar ze heb laten opgaan in een piramide van tepels. Die is natuurlijk wel een beetje riskant. Ik ben verbaasd dat die er nog niet vanaf is gehaald. Ik probeer het overwogen aan te pakken, elke keer ga ik een stapje verder. Kijk, er mag best een foto weggehaald worden: ik wil erachter komen wat wel en niet mag. Ik begin nu langzaam foto's op Instagram te zetten waarbij ik echt de grenzen opzoek. Maar ik wil natuurlijk niet dat het hele account in één keer verwijderd wordt, dan is het experiment mislukt.”
Waarom denk je dat het zo gevoelig ligt met die tepels? “Het gaat natuurlijk om de vrouwenborst, deze ligt van oudsher een beetje gevoelig. Die lading is er gewoon, of ik me daar nou verontwaardigd over maak of niet. Maar dat bedekken de hele tijd draagt alleen maar bij aan die lading. Ik snap wel dat Instagram richtlijnen moet verzinnen. Hoeveel naakt laat je toe op een site die ook voor kinderen toegankelijk is? Maar ik stel me zo voor dat die mannen dan ergens gaan zitten en overleggen: oké jongens, waar leggen we de grens? Hoe dat dus precies zit, dat onderzoek ik nu.”
Claire van der Mee's tepelkunst is te zien op:
http://www.instagram.com/nipnipslip en http://nipplenipplenipple.tumblr.com/
© Foto's: Claire van der Mee