Van Liefdevol naar Wanhopig

Born To Die van Lana Del Rey

Ineens was daar eind 2011 dat nummer 'Video Games' van Lana Del Rey. Met minimale begeleiding gaf Lana Del Rey ons een liedje dat je direct meezuigt in een schimmig, Amerikaans landschap, waar rijkdom is vergaan en de toekomst onzeker is. Nee, Lana Del Rey is geen protestzangeres - maar met haar debuut album Born To Die heeft ze wel een plaat afgeleverd die een soort soundtrack lijkt te leveren bij de staat van de wereld waarin we ons nu begeven. Verval, berusting, verdriet, liefde en hoop – een algehele malaise of het begin van een nieuw tijdperk? Ook met Lana Del Rey weten we niet welke kant het opgaat.

Lana Del Rey's muziek is al een tijdje onderwerp van discussie. Ze zou niet kunnen zingen en met name recente optredens, zoals bij Saturday Night Live lijken het oordeel over haar zangkwaliteiten te bevestigen. Echter, het valt reuze mee. Kennelijk is er een post-AutoTune generatie die niet meer weet hoe mensen klinken als ze echt zingen. Ja, soms gaat er live wel eens wat mis - maar dat is ook de charme van een live-optreden. Overigens, wie heeft bepaald dat elke zangeres een soort Adele moet zijn? Ook zijn er geluiden te horen over de vraag of Lana Del Rey wel oprecht genoeg is met haar muziek. Misschien ligt het aan mij, maar is die discussie over echtheid en performance niet ontzettend jaren ’90? We leven nu eenmaal in Baudrillaanse tijden. Get over it.

De sfeer op Born To Die gaat over van liefdevol naar wanhopig - net zoals die stem van Lana Del Rey die van laag naar hoog gaat, soms binnen een zin. Luister maar naar het eerder genoemde 'Video Games'. Hier horen we een vrouw die vraagt of ze wel het soort vrouw is waar haar liefje van houdt. ‘Tell me all the things you want to do/I heard that you like the bad girls/Honey, is that true?’ Het is een vraag naar bevestiging, maar tegelijkertijd ook een uiting van twijfel. In de videoclip zien we beelden van Hollywood en filmpremiéres; een wereld van geld, glamour en schoonheid – net zo ech en nep als een ‘video-game’. Is dat iets waarvoor je alles wilt geven? Het is een vraag die niet wordt beantwoord maar overduidelijk meespeelt. Dat maakt een nummer als ‘Video Games’ des te intrigerender.

De plaat bestaat uit twaalf langzame 'torch songs’ - liedjes met een monotoon ritme waarin normaal gesproken een verloren liefde wordt bezongen.  Lana Del Rey speelt in haar muziek vaak het Amerikaanse, rijke meisje dat genoeg begint te krijgen van het lege bestaan dat wordt gevoed met glamour en schoonheid. In een nummer als ‘This Is What Makes Us Girls’ krijgen we uitgelegd: ‘We don't look for heaven and we put our love first/Don't you know we'd die for it?/It's a curse’. Maar is er een alternatief? En is die per definitie beter? Uit Del Rey's stem kun je net zo goed berusting horen als wanhoop. Een belofte ook - maar wel met de inherente mogelijkheid dat die elk moment kan worden verbroken.

Het levert een broeierige, donkere sfeer op die als een rode draad door Born To Die loopt. De triphop-achtige geluiden beginnen tegen het einde aan een beetje te vervelen en soms komt er toch een soort kaal R’n’B gevoel naar boven drijven, maar Born To Die als geheel overtuigt uiteindelijk wel. Dat komt door die stem: fluweel, soms vloeiend, meer jazz dan soul. Oneven? Ja, daar klinkt het soms ook naar. Niet iedereen zal daarvan houden, maar het eist alle aandacht op. De remedie tegen de depressie die ons dit jaar is voorspeld, is niet jezelf op de borst rammen en zeggen dat het allemaal goedkomt, maar de twijfel toelaten in al haar hartstocht. Lana Del Rey doet het ons voor.

Born To Die is nu overal verkrijgbaar

foto door blur95