VROUWELIJKE FUCK-UPS
En vergelijkbare genderswaps
Onlangs werd bekend dat de iconische jaren-80-film Ghostbusters een reboot krijgt met een vrouwelijke cast. De reactie was enigszins voorspelbaar: sommige hoeken van het internet bleken te klein. Wat is dat toch met genderswaps in films en tv-fictie dat ze zoveel protest oproepen? Die vraag is retorisch, natuurlijk. Maar er is slecht nieuws voor de reactionairdere hoeken van het internet: genderswap is here to stay. En het meest duidelijk is dit misschien wel te zien in de genderswaps in coming-of-age-films en -tv, die zo langzamerhand een ware trend beginnen te worden.
Over Ghostbusters houd ik het kort, omdat zustersite Jezebel daar al een onnavolgbare ode aan heeft gewijd, die meer en beter vertelt over de controverse die deze reboot oproept dan ik zou kunnen. Voor de goede orde: ‘New All-Feminist Ghostbusters Is A Punch in the Dick to All of Mankind’ bestaat uit satirisch weergegeven citaten van werkelijke reacties, die als link in de tekst zijn verwerkt. De enige toevoeging die ik er zelf op heb, is verwondering over het idee dat een reboot of remake automatisch de eerdere versie van een verhaal ineens zou doen verdwijnen. Ja hoor jongens, zodra die feministische reboot er is, vernietigen we álle kopieën van het origineel – en weg is je jeugd.
Het moge duidelijk zijn dat reacties als die op de Ghostbusters-reboot enigszins hysterisch – of liever gezegd prostatischzijn. Zo eenvoudig laten bepalende jeugdherinneringen zich niet uitwissen. Er worden niet voor niets zoveel films gemaakt over de jeugd en de overgang naar volwassenheid – en vooral over hoe moeilijk het is om je jeugd los te laten. Dat verrukkelijke voorrecht om je kinderachtig, onverantwoordelijk en onvolwassen te gedragen zonder dat je omgeving er al zwaar aan tilt. Maar tot voor kort was de rol van onverantwoordelijke fuck-up die maar niet volwassen wil worden voornamelijk aan mannen voorbehouden. Tot voor kort, want nu is er een nieuwe generatie vrouwen aan het woord die het recht opeist om minstens zo’n onvolwassen fuck-up te zijn als de spreekwoordelijke ‘laddies’. LOVER-auteur Hedwig van Driel maakte er, ter gelegenheid van de vertoning van de film Laggies op het IFFR (zie ook hier), een video-essay over, dat we al eerder hadden aangekondigd en dat we vandaag centraal zetten.
De representatie-omkering die Hedwig beschrijft is een thema dat pas de laatste jaren opgang maakt in film en op tv. Alle beeldcitaten in haar essay die over vrouwelijke fuck-ups gaan zijn recent, en in het werkelijke leven worden vrouwen die er (al dan niet incidenteel) een zootje van maken vaker wel dan niet tot op de grond afgebroken. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit de haat die Amanda Palmer opriep toen ze er een fuck-up van maakte: een geval dat door Sady Doyle - zelf ooit een Amanda Palmer-hater - van de website In These Times met inzicht en bewonderenswaardige zelfreflectie wordt ontleed in haar artikel ‘The Most Hated Woman on the Internet’.
Een vrouwelijke fuck-up zijn heeft dus consequenties. Vrouwen moeten de verstandige sekse zijn, de volwassene, kortom, de joykiller, zoals Hedwig terecht constateert, want dat is hoe we vrouwen het liefst zien. Maar weet je wat? Vrouwen hebben die verantwoordelijkheid nu lang genoeg gedragen. Fucking-up is menselijk, niet gendergebonden. En wij eisen het recht op om net zo menselijk te zijn als mannen, in films en in het werkelijke leven, zonder dat het ons veel harder wordt verweten dan mannen.