Vrouwonvriendelijkheid binnen de (game)cultuur

Anita Sarkeesian en Ingeborg Beugel

Heike Vis • 17 jan 2013

Ze zijn er overal online: onsympathieke reaguurders die hun gedachtegoed als ongewenste graffiti achterlaten op online fora. Ze zijn vaak anoniem, maar identificeren zich vaak als man. Wat moet je ermee? In ons eerste deel over feminisme en de online wereld, laat Heike Vis haar licht schijnen op deze trolls en dan met name in de wereld van (online)gaming.

Op het internet gaat het er niet altijd even netjes aan toe. Vervelende en onsympathieke comments zijn vaak te lezen op websites. Storend als het is, aanvaarden we dit vaak als een fact of life, we doen ons best er weinig aandacht aan te besteden. Maar soms kunnen deze comments uitgroeien tot een ware aanval op een persoon. Zo werd Anita Sarkeesian, een bekend Canadees-Amerikaanse videoblogger, dit jaar flink aangepakt door een groepje vrouwenhaters op het internet toen zij geld aan het ophalen was voor haar nieuwe project via crowdfunding.

Voor haar website Feminist Frequency wilde Sarkeesian een videoserie maken met de naam Tropes vs. Women waarin stereotype beelden van vrouwen in games zouden worden blootgelegd. Om dit doel te bereiken vroeg Sarkeesian om 6000 dollar via een Kickstarter-project. De 6000 dollar was binnen de 24 uur opgehaald en uiteindelijk stond de teller op 158.922 dollar. Een groot succes dus voor Sarkeesian. Helaas ondervond zij al snel dat niet de gehele gaming community openstaat voor de deconstructie van gender in spelletjes.

Verschillende groepen losjes georganiseerde gamers hebben op allerlei manieren geprobeerd Sarkeersians project te torpederen. Haar YouTube-filmpjes werden aangemerkt als terroristisch in de hoop dat deze werden verwijderd. De Wikipedia-pagina over Sarkeesian werd vervuild met pornografisch beeldmateriaal en beledigende teksten. Via haar eigen website en haar e-mailaccount werd ze overspoeld met haatdragende boodschappen en dreigmail. Daarnaast werden de meest smerige opmerkingen geplaatst onder de YouTube-video waarin ze haar project aankondigde.

Dat feministische standpunten soms heftige reacties kunnen uitlokken, weten onze lezers wel. Dat niet alle mannen (en vrouwen) gediend zijn van sterke vrouwen die zeggen wat ze denken, dat is voor ons niets nieuws. Maar wat mij in deze zaak wel heeft geschokt is dat deze haatcampagne wordt afgedaan als het trieste gedrag van een paar ongelukkige trolls (pubers die voor de grap op het internet onzin spuien). Steeds als ik in mijn directe omgeving met gamers praat over dit 'incident' krijg ik weer te horen dat het er op internet nou eenmaal zo aan toe gaat, dat het een Wilde Westen is en dat het laatste wat je moet doen is deze trolls serieus nemen door met ze in discussie te gaan.

Zelfs al ging het hier om een ordinair geval van trolling, dan is het nog steeds een zaak om je afkeuringswaardig over uit te laten. Als het namelijk wordt gezien als een 'goede grap' om een vrouw in semi-georganiseerd verband op uiterst seksistische wijze lastig te vallen, dan zegt dat wel degelijk iets over het totale gebrek aan respect voor vrouwen vanuit de gaming community. Ook het argument dat de gamers zich zo druk maken over de censuurpolitie die bepaald wat wel en niet toelaatbaar is in games snijdt geen hout. Het zijn de gamers die Sarkesiaan willen censureren en niet andersom.

Maar dit is geen simpel geval van trolling, het zijn niet de grappenmakers die deze haatcampagne hebben georganiseerd. Diegene die zich zo door Sarkeesian tegen het zere been geschopt voelen, dat zijn geen mensen met een (slecht) gevoel voor humor, dat zijn mannen die vrouwen haten.

Een aantal maanden geleden hebben we binnen de redactie van LOVER besproken of we een artikel zouden wijden aan de vervelende en seksistische opmerkingen via social media waarmee Ingeborg Beugel te maken kreeg naar aanleiding van haar aanwezigheid bij Pauw&Witteman. Allerlei berichten werden er verstuurd over haar televisieoptreden en te vaak ging het niet over de inhoud, maar over het uiterlijk van Ingeborg waar velen aanstoot aan namen. Het kwam er op neer dat die feeks haar mond maar moest houden. Uiteindelijk heeft de redactie besloten hier (nog) geen artikel aan te wijden, omdat we nog onvoldoende mogelijkheden zagen om deze gebeurtenis te duiden.

Maar nu ik de zaak van Sarkeesian vergelijk met die van Ingeborg, dan vallen de overeenkomsten mij op. Mannen die in volledige anonimiteit zich veilig voelen om een vrouw die hen niet aanstaat eens flink op haar nummer te zetten met in het beste geval een rotopmerking en in het slechtste geval een bedreiging. De inhoudelijke discussie wordt door deze mannen verziekt. Het gaat totaal niet meer om de inhoud, want hoe reageer je inhoudelijk op iemand die stelt dat het lelijke wijf haar bek moet houden of dat die bitch alleen maar probeert je lievelingsgames te verpesten?

Het is niet een bijeffect dat de inhoudelijke discussie kapot gaat, dat is precies waar het de trolls, of liever gezegd de vrouwenhaters, om gaat. Het doel van hun keiharde en seksistische opmerkingen is om hun slachtoffer monddood te maken. Dat Ingeborg niet meer verschijnt bij P&W en dat Sarkeesian haar video’s niet meer post, dat is hun doel.

Sarkeesian laat dat echter niet gebeuren, zoals ook duidelijk wordt in de onderstaande TED-talk.

En ook Ingeborg zie ik af en toe nog langskomen bij P&W. Gelukkig laten sterke vrouwen zich niet zo gemakkelijk de mond snoeren en hopelijk dienen zij als voorbeeld voor andere vrouwen. Niet als voorbeeld dat je als vrouw maar moet uitkijken op het internet, niet dat je moet oppassen met wat je zegt omdat je anders een enorme lading stront over je heen krijgt, maar het voorbeeld dat laat zien dat zelfs als je op seksistische wijze wordt lastiggevallen, zelfs als mensen proberen je monddood te maken, dat je juist dan je stem moet laten horen.